| Dersin Amacı: |
Türkler, İslâmiyeti kabul ettikten sonra Arap kökenli alfabeyi kabul etmişler ve bu yazı sistemini, Latin alfabesi kabul edilinceye kadar (1928) bin yıl kulanmışlardır. Osmanlılar döneminde tarih, edebiyat, hukuk, mimari ve başka bilimlere ait çok sayıda eser ve belge Osmanlı Türkçesi dediğimiz bu yazı sistemi ile yazılmıştır. Dolayısıyla “el yazması”, “matbu eser” ve “arşiv belgesi”nden oluşan zengin kültür hazinesi mevcuttur. Osmanlı kültür ve uygarlığı ile doğrudan tanışmak isteyenler için bu alfabeyi öğrenmek gerekir. Osmanlı dönemi Türk dilinin gerçek bir zirvesidir. Bu dönemde, devletin siyasî gücüne denk olarak Türkçe üç kıtada yaygın olarak kullanılan bir dil olmuştur. Bu “imparatorluk dili” ile tanışacak olanlara yeni ilgi alanları açılabilir. |
| Dersin İçeriği: |
Osmanlı Türkçesi’nin, harflerle birleşmelerinden başlanarak, yapım ve çekim ekleri ve kurallarıyla öğretilmesi, metin okuma alıştırmaları. Osmanlı Türkçesi’ndeki Arapça ve Farsça unsurları, metin okuma alıştırmaları. |
| Hafta |
Konu |
Ön Hazırlık |
| 1) |
Dersin tanıtılması, giriş |
|
| 2) |
Latin alfabesinden önce Türklerin kullandıkları alfabeler ve bunlardan Arap alfabesi kökenli Osmanlı Türkçesi’ni öğrenmenin önemi. |
|
| 3) |
Osmanlı Türkçesi yazı sisteminin temel harflerinin kavratılması. |
|
| 4) |
Harf grupları. Harflerin birleşme özellikleri. Birleşen ve birleşmeyen harfler. |
|
| 5) |
Sesli harfler, harekeler ve işaretler. Uzun okutan harfler. |
|
| 6) |
Yalnızız |
(Peyami Safa, Muharrem Ergin, Osmanlıca Dersleri, İstanbul 1975, s. 46-48’den) |
| 7) |
Miskinler Tekkesi |
(Reşat Nuri Güntekin, Muharrem Ergin, Osmanlıca Dersleri, İstanbul 1975, s. 42-44’den) |
| 8) |
Belirlilik takısı, Şemsi ve Kameri harfler. Gramer: İsm-i fail, İsm-i Mef’ul |
|
| 9) |
Üsküdar ve Boğaziçi Mesireleri
|
(Ali Rıza, 13. Hicrî Asırda İstanbul Hayatı) |
| 10) |
Üsküdar ve Boğaziçi Mesireleri
|
(Ali Rıza, 13. Hicrî Asırda İstanbul Hayatı) |
| 11) |
Hıdrellez Günü Haydarpaşa Çayırı
|
(19. yüzyıl, Tarik’ten) |
| 12) |
Hıdrellez Günü Çürüklük
|
(19. yüzyıl, Tarik’ten). Arapça ay adları. |
| 13) |
İstanbul’un fethi
|
(Âşık Paşazade Tarihi’nden, İstanbul 1332) |
| 14) |
Milli Mücadele Başlarken
|
(Atatürk, Nutuk, İstanbul 1927) |
BAHÇEŞEHİR ÜNİVERSİTESİ BİLGİ PAKETİ / DERS KATALOĞU
