TIP
Lisans	TYYÇ: 7. Düzey	QF-EHEA: 2. Düzey	EQF-LLL: 7. Düzey

Ders Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu	Ders Adı	Yarıyıl	Teorik	Pratik	Kredi	AKTS
GEP1626	Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları	Güz Bahar	3	0	3	5

Bu katalog bilgi amaçlıdır, dersin açılma durumu, ilgili bölüm tarafından yarıyıl başında belirlenir.

Temel Bilgiler

Öğretim Dili:	Türkçe
Dersin Türü:	GE-Elective
Dersin Seviyesi:	LİSANS
Dersin Veriliş Şekli:	Yüz yüze
Dersin Koordinatörü:	Dr. BURCU ALARSLAN ULUDAŞ
Dersin Amacı:	"Toplumsal cinsiyet çalışmaları disiplinler arası bir çalışma alanıdır. Toplumsal cinsiyet, kişinin toplumsal alanda farklı biçimlerde ve rollerde dahil olduğu çok boyutlu ilişkilere odaklanarak, bir yandan kişisel düzeyde kadınlık ve erkekliğe, öte yandan da toplumsal düzeyde bir “cinsiyet düzenine” vurgu yapar. Sosyolojiden siyaset bilimine, antropoloji, tarih, hukuk, psikoloji, sağlık bilimleri, felsefeye kadar ortak alanları kapsar. Bu dersi tamamlayan öğrenciler, bunların birbirlerini etkileyen unsurlar olduğunu kavrarlar.

Öğrenme Kazanımları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler; Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
1) Toplumsal cinsiyet çalışmalarına yön veren belli başlı düşünürleri tanır ve eserlerini sıralayabilirler. Kültürel normlar ve cinsiyet kodlarını sorgulayabilirler.
2) Toplumsal cinsiyet çalışmaları ile ilgili disiplinleri sıralayabilir ve örneklerle ilişkilendirebilirler.
3) Türkiye’de ve dünyada toplumsal cinsiyet çalışmalarını kronolojik ve kategorik olarak ifade edebilirler.
4) Konu ile ilintili uluslararası sözleşmeler, raporlar, istatistikler hakkında bilgi sahibi olurlar.
5) Kadınlık ve erkeklik rollerini toplumsal ilişki biçiminde ele alır ve uygularlar.
6) Kadına karşı şiddeti uluslararası alanda tanımlar, kurumsal ve yasal düzenlemeleri bilir.
7) Evrensel anlamda hemen her toplumun kendi özel kültürel, tarihsel ve toplumsal özellikleri ve koşullarıyla şekillenen yargıları olduğunu bilir. Kadın erkek arasındaki eşitsizliği gidermek için yapılan mücadeleyi ve çözüm yollarını öğrenir. Geniş ve küresel bir toplumsal cinsiyet bakış açısı kazanır.

Dersin İçeriği

Toplumsal cinsiyet kavramı, uygarlık tarihi boyunca şekillenişi. Sosyal bilimler, görsel sanatlar, edebiyat ve medyanın toplumsal cinsiyet ile ilişkisi. Uluslararası literatürde ve yasalarda toplumsal cinsiyet eşitliği.

Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği

Hafta	Konu	Ön Hazırlık
1)	Toplumsal Cinsiyet nedir? Toplumsal cinsiyet çalışmalarına yön veren belli başlı düşünürler ve eserleri. Toplum tarafından yüklenilen fiziksel, düşünsel, duygusal ve davranışsal karakterler.
2)	Devlet-toplum-birey ilişkileri ekseninden toplumsal cinsiyet. İktidar, siyasal iktidar, otorite kavramlar, ataerkil sistem, eril tahakküm.
3)	Görsel sanatlarda toplumsal cinsiyet kodlarının temsil biçimleri. Sanatta tarihsel süreç içinde eril ve dişil nitelik, uygarlık tarihi boyunca şekillenişi. (Mezepotamya, Mısır, Hitit, Roma, Rönesans)
4)	Edebiyatta toplumsal cinsiyet kavramı, kadının konumu ve edebi eserlerde temsil ediliş biçimi.(Woolf, Beauvoir, Adıvar)
5)	Dünyada kadın hareketleri. Osmanlı kadın hareketi, Cumhuriyet dönemi kadın hareketi. Birinci, ikinci ve üçüncü dalga feminizm.
5)	Dünyada kadın hareketleri. Osmanlı kadın hareketi, Cumhuriyet dönemi kadın hareketi. Birinci, ikinci ve üçüncü dalga feminizm.
6)	Özel alan ve kamusal alan kavramları. Ayrımcılık, ayrımcılık, eşitlik.
7)	Medya ve toplumsal cinsiyet ilişkisi. Sinema filmleri, diziler, reklamlarda cinsiyet rolleri.
8)	Toplumsal cinsiyet vurgusu yapan filmler + ARA SINAV
9)	Uluslararası hukuk alanında "ayrımcılık" tanımı. Birleşmiş Milletler-CEDAW(Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Uluslararası Sözleşmesi) 1979 ve Avrupa Birliği -İstanbul Sözleşmesi 2011
10)	Feminizasyon; kamuda, özel sektörde, TBMM’de, üniversitelerde, vb. “Cam tavan” olgusu, kalıp yargılar, istatistikler.
11)	Türkiye’de Kadın Hareketi ve Medeni Kanun ve Ceza Kanunu değişikliğine katkıları. I
12)	Türkiye’de Kadın Hareketi ve Medeni Kanun ve Ceza Kanunu değişikliğine katkıları. II
13)	Başlıca STK’lar ve platformlar üzerinden incelemeler: Mor Çatı, Ka-Der, Uçan Süpürge, Kadının İnsan Hakları Yeni Çözümler, Kadın Cinayetlerini Durduracağız.
14)	Ders konularının bir tekrarı, yarıyıl sınavı için uyarı ve yönlendirmeler

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar:

Diğer Kaynaklar:

Abadan-Unat, N. (1979). Türk Toplumunda Kadın. Türk Sosyal Bilimler Derneği, Ankara
Acar, F. & Ertürk, Y. (2011). Kadınların İnsan Hakları: Uluslararası Standartlar, Kazanımlar, Sorunlar In Sancar, S. (eds) Bilgi Üniversitesi p: 281
Acar-Savran, G. (2011). Feminizm (Yeni) Toplumsal Hareketlerden Biri Mi? Feminist Politika, sayı: 10, İstanbul, 2011, s. 20-21
Arat, Y. (1989). The Patriarchal Paradox: Women Politicians in Turkey. N.J., Fairleigh Dickinson University Press, UK
Arat, Y. (1994). Toward a Democratic Society, The Women’s Movements in Turkey in the 1980’s. In Women’s Studies Int. Forum, Volume 17, No:2/3 p:241-248, Pergamon, USA.
Arat, Y. (2001). Women’s Rights as Human Rights: The Turkish Case. Human Rights Review, Ekim-Aralık, p: 27-34
Arat, Y. (2008) Contestation and Collaboration: Women’s Struggles for Empowerment of Turkey.Kasaba.R.(eds.), In the Cambridge History of Turkey, Volume 4, Turkey in the Modern World, Cambridge University Press, UK, p:388-540.
Arın, C. (1995). Türkiye’de Kadının Hukuki Konumu (The Legal Status of Women in Turkey). Istanbul: Women for Women's Human Rights Reports
Berktay, F. (1992) Türkiye’de Kadın Hareketleri- Tarihsel Bir Deneyim. p:25 In Kadın Hareketinin Kurumlaşması Fırsatlar ve Rizikolar. Metis Yayınları, İstanbul
Berktay, F. (2003). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Feminizm, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, Cilt 1, 5. Baskı, İstanbul, İletişim Yayınları, p:349, 350
Berktay, F. (2015). Tarihin Cinsiyeti. Metis Yayınları, İstanbul
Bora, A. & Günal, A. (2002). 90’larda Türkiye’de Feminizm. İstanbul, İletişim Yayınları
Bora, A. (2011). Feminizm Kendi Arasında, Ankara, Ayizi Yayınları.
Bora, A. (2015). Türkiye’de Kadınlar. Ankara, Ayizi Yayınları.
Çakır, S. (1994). Osmanlı Kadın Hareketi. Metis Yayınları, İstanbul.
Çakır, S. (2013). Erkek Kulübünde Siyaset. Versus Kitap, İstanbul
Collin, F. & Kaufer, I. (2015). Feminist Güzergah, Dipnot Yayınları, Ankara.
De Beauvoir, S. (1993). İkinci Cins. Payel Yayınevi, İstanbul
Diner, Ç. (2018). Gender Politics And Gongos In Turkey. In Turkish Policy Quarterly Volume 16 Number 4 Winter 2018
Donovan, J. (1997). Feminist Teori. İletişim Yayınları, İstanbul.
Durakbaşa, A. (1998). Kemalism as Identity Politics in Turkey. In Arat, Z. (eds.), Deconstructing Images of the Turkish Woman. New York: St. Martin Press.
Durakbaşa, A. (2000). Halide Edib: Türk Modernleşmesi ve Feminizm. İletişim Yayınları, İstanbul.
Duverger, M. (2011). Siyaset Sosyolojisi. Varlık Yayınları, İstanbul.
Ertürk, Y. (2004). Role of Men in Gender Agenda Setting. Feminist Review. Cilt: 78, p: 3-21.
Ertürk, Y. (2008). Kadın Haklarının Uluslararası Hukuki Çerçevesi. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, Cilt: 11, Sayı: 1, Bahar, p: 49-71.
Ertürk, Y. (2015). Sınır Tanımayan Şiddet. Metis Yayınları, İstanbul
Gülmez, M. (1972) Kamu Yönetiminde Feminizasyon Olayı article, Kadın Eserleri Kütüphanesi
Kandiyoti, D. (2015). Cariyeler, Bacılar, Yurttaşlar. Metis Yayınları, İstanbul
Kerestecioğlu, İ. Ö. (2001) 1990’larda Kadın Hareketi: Demokrasi ve Eşitlik Talebi, Türkiye’de ve Avrupa Birliği’nde Kadının Konumu: Kazanımlar, Sorunlar, Umutlar. In Berktay,F. KA-DER Press 2004 , İstanbul.
Kovanlıkaya, Ç. (2001). Erkek Parlamentonun Kadın Siyasetçileri. In İlyasoğlu, A & Akgökçe.N, (eds.), Yerli Bir Feminizme Doğru. Sel yayıncılık, İstanbul
Lenin, V. İ. (2010). Kadınların Kurtuluşu. Akademi Yayın, İstanbul
Mill, John Stuart (2016). Kadınların Özgürleşmesi. Pinhan Yayıncılık, İstanbul
Moroğlu, N. (1999). First Decade in Women’s Studies. In Women’s Research and Education Center of the University of Istanbul and Women Studies Association
Moroğlu, N. (2009). Kadınların İnsan Hakları Sözleşmesi 30. Yılında. On İki Levha Yayıncılık, İstanbul p:12.
Özkazanç, A. (2013). Cinsellik. Şiddet, Hukuk: Feminist Yazılar. Ankara, Dipnot Yayınları
Pateman, C. (1993). Kardeşlerarası Toplumsal Sözleşme. Ayrıntı Yayınları, İstanbul
Pateman, C. (2017). Cinsel Sözleşme. Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, İstanbul
Phillips, A. (2015). Demokrasinin Cinsiyeti. Metis Yayınları, İstanbul
Sancar, S. (2011). Birkaç Arpa Boyu... 21. Yüzyıla Girerken Türkiye'de Feminist Çalışmalar. Prof. Dr. Nermin Abadan Unat'a Armağan”, Koç Üniversitesi Yayınları
Tekeli, Ş. (1982). Kadınlar ve Siyasal Toplumsal Hayat. Birikim Yayınları, İstanbul.
Tekeli, Ş. (2010). 1980’ler Türkiyesi’nde Kadın Bakış Açısından Kadınlar. İletişim Yayınları, İstanbul.
Toprak, Z. (2014). Türkiye’de Kadın Özgürlüğü ve Feminizm. Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
Wollstonecraft, M. (2015). Kadın Haklarıın Gerekçelendirilmesi. İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul
Woolf, V. (2005). Kendine Ait Bir Oda. İletişim Yayınları, İstanbul.
Zihnioğlu, Y., (2003). Kadınsız İnkılap: Nezihe Muhiddin, Kadınlar Halk Fırkası, Kadın Birliği. İstanbul, Metis Yayınları
"

Değerlendirme Sistemi

Yarıyıl İçi Çalışmaları	Aktivite Sayısı	Katkı Payı
Devam	1	% 10
Ödev	1	% 10
Ara Sınavlar	1	% 30
Final	1	% 50
Toplam		% 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI		% 50
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI		% 50
Toplam		% 100

AKTS / İş Yükü Tablosu

Aktiviteler	Aktivite Sayısı	Süre (Saat)	İş Yükü
Ders Saati	14	3	42
Sınıf Dışı Ders Çalışması	14	4	56
Ödevler	1	20	20
Ara Sınavlar	1	2	2
Final	1	2	2
Toplam İş Yükü			122

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

Etkisi Yok	1 En Düşük	2 Düşük	3 Orta	4 Yüksek	5 En Yüksek

	Dersin Program Kazanımlarına Etkisi	Katkı Payı
1)	Temel ve klinik tıp bilimlerinden, davranış bilimlerinden ve sosyal bilimlerden edindiği bilgi, beceri ve tutumları bütünleştirerek sağlık hizmeti sunumunda kullanır.	1
2)	Hasta yönetiminde, dil, din, ırk ve cins ayrımı gözetmeden bireyin sosyodemografik ve sosyokültürel geçmişini de dikkate alan biyopsikososyal bir yaklaşım gösterir.	5
3)	Sağlık hizmeti sunumunda, bireylerin ve toplumun sağlığını koruma ve geliştirmeyi önceler.	1
4)	Sağlığı etkileyen bireysel, toplumsal, sosyal ve çevresel faktörleri dikkate alarak; sağlıklılık durumunun sürdürülmesi ve geliştirilmesi yönünde gerekli çalışmaları yapar.	2
5)	Hedef kitlenin özelliklerini, ihtiyaçlarını ve beklentilerini tanıyarak, sağlıklı/hasta bireylere ve yakınlarına ve diğer sağlık çalışanlarına sağlık eğitimi verir.
6)	Sağlık hizmet sunumunda, koruma, tanı, tedavi, takip ve rehabilitasyon süreçlerinde güvenli, akılcı ve etkin yaklaşım gösterir.
7)	Tanı, tedavi, takip ve rehabilitasyon süreçlerinde, girişimsel ve/veya girişimsel olmayan uygulamaları hasta için güvenli ve etkin bir biçimde gerçekleştirir.
8)	Hasta ve çalışan sağlığını ve güvenliğini göz önünde bulundurarak sağlık hizmeti sunar.
9)	Sağlık hizmet sunumunda, sağlığa etki eden gerek bölgesel ve küresel ölçekteki fiziksel ve sosyoekonomik çevreye ilişkin değişiklikleri, gerekse de kendisine başvuran kişilerin bireysel özellik ve davranışlarındaki değişimleri göz önünde bulundurur.
10)	Mesleğini yürütürken iyi hekimlik uygulamalarını dikkate alır.
11)	Mesleğinin gerektirdiği etik ilkeler ile hak ve yasal sorumluluklar çerçevesinde görev ve yükümlülükleri yerine getirir.
12)	Hastanın bütünlüğünü dikkate alarak, yüksek nitelikli sağlık bakımı sunma konusunda kararlı davranışlar gösterir.
13)	Mesleki uygulamalarındaki performansını, duygularını ve bilişsel özelliklerini de göz önünde bulundurarak değerlendirir.
14)	Toplum sağlığının korunması ve geliştirilmesi için, sosyal güvenirlik ve sosyal yükümlülük kavramlarını göz önünde bulundurarak, sağlık hizmet sunumunu geliştirmeyi savunur.
15)	Sağlığın korunması ve geliştirilmesi için birey ve toplum sağlığı ile ilgili hizmet sunumu, eğitim ve danışmanlık süreçlerini tüm bileşenler ile işbirliği içinde planlayabilir ve yürütebilir.
16)	Sağlık politikalarının ve uygulamalarının birey ve toplum sağlık göstergelerine etkisini değerlendirir ve sağlık hizmetleri kalitesinin artırılmasını savunur.
17)	Hekim kendi fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden sağlığını korumaya geliştirilmesine önem verir, bunun için gerekenleri yapar.
18)	Hizmet sunumu sırasında sağlık ekibi içinde örnek davranışlar gösterir, liderlik yapar.
19)	Yöneticisi olduğu sağlık kuruluşunda, sağlık hizmetlerini planlama, uygulama, değerlendirme süreçlerinde kaynakları maliyet-etkin, toplum yararına ve mevzuata uygun kullanır.
20)	Birlikte hizmet sunduğu sağlık ekibi içinde, olumlu iletişim kurar ve gerektiğinde farklı ekip rollerini üstlenir.
21)	Sağlık ekibi içindeki sağlık çalışanlarının görev ve yükümlülüklerinin farkındadır ve buna uygun davranışlar gösterir.
22)	Mesleki uygulamalarında meslektaşları ve diğer meslek grupları ile uyumlu ve etkin çalışır.
23)	Hasta,hasta yakınları,sağlık çalışanları diğer meslek grupları, kurum ve kuruluşlarla etkili iletişim kurar.
24)	Özel yaklaşım gerektiren ve farklı sosyo kültürel özelliklere sahip birey ve gruplar ile etkili iletişim kurar.
25)	Tanı, tedavi, takip ve rehabilitasyon süreçlerinde, hastayı karar verme mekanizmalarına ortak eden, hasta merkezli bir yaklaşım gösterir.
26)	Hizmet sunduğu nüfusa yönelik, gerekli durumlarda bilimsel araştırma planlar, uygular ve elde ettiği sonuçları ve/veya başka araştırmaların sonuçlarını toplumun yararına kullanır.
27)	Mesleği ile ilgili güncel literatür bilgisine ulaşır ve eleştirel değerlendirir.
28)	Klinik karar verme sürecinde, kanıta dayalı tıp ilkelerini uygular.
29)	Sağlık hizmeti, araştırması ve eğitimine yönelik çalışmalarının etkinliğini artırmak için bilişim teknolojilerini kullanır.
30)	Bireysel çalışma süreçleri ve kariyer gelişimini etkili olarak yönetir.
31)	Yeni bilgileri edinme, değerlendirme, mevcut bilgileri ile entegre etme, mesleki durumlara uygulama ve meslek yaşamı boyunca değişen koşullara uyum sağlama becerilerini gösterir.
32)	Sunduğu sağlık hizmetinin niteliğini geliştirmek için doğru öğrenme kaynaklarını seçer, kendi öğrenme sürecini düzenler