TARİH (İNGİLİZCE, TEZLİ)
Yüksek Lisans	TYYÇ: 7. Düzey	QF-EHEA: 2. Düzey	EQF-LLL: 7. Düzey

Ders Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu	Ders Adı	Yarıyıl	Teorik	Pratik	Kredi	AKTS
HST5100	Osmanlı Türkçesi ve Birincil Kaynaklara Giriş	Güz	3	0	3	8

Temel Bilgiler

Öğretim Dili:	İngilizce
Dersin Türü:	Must Course
Dersin Seviyesi:	LİSANSÜSTÜ
Dersin Veriliş Şekli:	Yüz yüze
Dersin Koordinatörü:	Prof. Dr. HEATH W. LOWRY
Dersi Veren(ler):	Prof. Dr. NEJDET ÖZTÜRK
Opsiyonel Program Bileşenleri:	yok
Dersin Amacı:	Osmanlı tarihi alanında araştırma yapabilmek için kütüphane ve arşival kaynak dilini öğrenmenin önemi kavratılır. Osmanlı paleografyası/yazı çeşitleri üzerinde gerekli teorik bilgiler verilir. Yazma bir tarih kaynağının tanıtıcı özellikleri örnekle açıklanır. Başbakanlık Osmanlı arşivindeki çeşitli belge tasnifleri üzerinde genel açıklamalar yapılır. Bu söylenenlerle ilgili metin ve belge okumaları yapılır. Osmanlı tarihinin ilk el kaynakları, kaynak çeşitleri/grupları, özellikleri ve bu kaynak malzemenin nasıl kullanılması gerektiği üzerinde hem teorik hem de pratik bilgiler verilir.

Öğrenme Kazanımları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
Öğrenci, dönem sonunda dersin amacında belirtilen bilgilerle donanmış olarak Osmanlı tarihinin kütüphane ve arşiv kaynaklarını kullanmada belli bir bilgi düzeyine gelmiş olur.

Dersin İçeriği

Osmanlı Türkçesi, erken dönem Osmanlı Beyliği hakkında ilk el kaynaklar, bu kaynakların yazarları.

Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği

Hafta	Konu	Ön Hazırlık
1)	Metin okuması: Âsafnâme’den (Lütfi Paşa, İstanbul 1326), s. 130-137).
2)	Metin okuması: Âsafnâme’den.İslâm tarih yazıcılığını devamı olarak Osmanlılarda tarih yazıcılığı.
3)	Metin okuması: Koçi Bey Risâlesi (Haz. Yılmaz Kurt, Ankara 1994, s. 26-38). İlk Osmanlı tarihçisi Ahmedî ve eserinin kaynak değeri.
4)	Metin okuması: Koçi Bey Risâlesi. II. Murad devrine kadar Osmanlı tarihçiliği.
5)	Metin okuması: Kıbrıs seferine âit resmî vesikalar (Ahmet Vefik, s. 76-80). Osmanlı tarihçiliğin ortaya çıkışı. II Murad devrinin Osmanlı tarihiçiliği açısından önemi ve bu devirde yazılan kaynak eserler. Tarihî takvimlerin özellikleri ve kaynak değerleri.
6)	Rik’a yazısının tanıtımı. Belge okuması: Telhis (BOA, İrade tasnifi). Osmanlı tarihçiliğinin gelişme dönemi olarak Sultan II. Mehmed devri ve devirde yazılan tarih kaynakları.
7)	Divanî yazının tanıtımı. Belge okuması: Mühimme Defterlerinden hükümler. II. Mehmed devri tarihçilerinden Kâşifî, Enverî, Şükrullah’ın tarih eserleri ve kaynak değerleri.
8)	Ara Sınav
9)	Belge okuması: Mühimme hükümleri (Belge No: 2, 3, 4 (16. yüzyıl). II. Mehmed devri tarihçilerinden Tursun Bey, Kıvâmî, Karamanlı Nişancı Mehmed Paşa’ın eserleri ve kaynak değerleri.
10)	Belge okuması: Mühimme hükümleri (Belge No: 5, 6, 7). II. Bayezid dönemi Osmanlı tarihiçiliği (Osmanlı tarihçiliğinin yükselme devri). Türkçe Osmanlı kroniklerinin ortaya çıkışı.
11)	Belge okuması: Mühimme hükümleri (Belge No: 8, 9). II. Bayezid devri tarihçilerinden Âşık Paşazade’nin Osmanlı tarihçiliğine katkıları ve eserinin önemi.
12)	Belge okuması: Mühimme hükümleri (Belge No: 510, 11). II. Bayezid devri tarihçilerinden Mevlânâ Mehmed Neşrî’nin Osmanlı tarihçiliğine katkıları ve eserinin önemi.
13)	Siyakat yazısının tanıtımı. Belge okuması. (BOA, Gelibolu tahrir defteri, nr. 490). II. Bayezid devri tarihçilerinden Oruç Bey’in Osmanlı tarihçiliğine katkıları ve eserinin önemi.
14)	Belge okuması/siyakat. Mülkname (Adana Mufassal tahriri defteri, s. 1004). Âşık Paşazade, Neşrî ve Oruç Bey tarihlerinin özellikleri ve birbirleriyle olan ilişkileri.

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar:

1. İ. Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi, C.I, 5. baskı, TTK, Ankara 1988.
2. Aşikpaşazade, Tevarih-i Ali Osman, (Neşr.: Ali Bey), İstanbul 1332.
3. Elizabeth A. Zachariadou (Ed.), Osmanlı Beyliği (1300-1389), Tarih Vakfı Yurt Yay.,
İstanbul 1997.
4. Fuad Köprülü, Osmanlı Devletinin Kuruluşu, 5. baskı., TTK, Ankara 1994.
5. Halil İnalcık, Osmanlı İmparatorluğu Klasik Çağ (1300-1600), (Çev.: Ruşen Sezer, 3. baskı,
YKY, İstanbul 2003.
6. İ.Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi, C.I, 5.bs., TTK, Ankara 1988.
7. İbn-i Kemal, Tevarih-i Al-i Osman, II.Defter. (Haz.: Şerafettin Turan), Ankara, TTK, 1983.

Diğer Kaynaklar:

Necdet ÖZTÜRK, Osmanlı Tarihinin Kütüphane Kaynakları: Ahmedî’den Abdurrahman Şeref Efendi’ye) (Ders Notları).

1- Enver Ziya Karal, Osmanlı Tarihi, 5 cilt, Ankara 1970-1998.
2- Hüseyin Özdemir, Osmanlı Devleti’nde Bürokrasi, İstanbul 2001.
3- İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Osmanlı Devleti Teşkilatından Kapıkulu Ocakları, 2 cilt,

Değerlendirme Sistemi

Yarıyıl İçi Çalışmaları	Aktivite Sayısı	Katkı Payı
Ödev	1	% 10
Sunum	1	% 5
Ara Sınavlar	1	% 35
Final	1	% 50
Toplam		% 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI		% 50
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI		% 50
Toplam		% 100

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

Etkisi Yok	1 En Düşük	2 Düşük	3 Orta	4 Yüksek	5 En Yüksek

	Dersin Program Kazanımlarına Etkisi	Katkı Payı
1)	Tarih Anabilim Dalı altında çeşitli bilim dallarında çalışarak, derinlemesine inceleme yapacaklar ve bu şekilde daha sağlam bilgiye ulaşacaklardır.
2)	Bilimsel etik kurallarını iyi bir şekilde kavrayarak ortaya koydukları eserlerle tarih bilimine katkı sağlayacaklardır.
3)	Neden-sonuç ilişkisi içerisinde tarihsel konuları değerlendirerek araştırma ve inceleme eserlerini ortaya koyacaklardır.
4)	Araştırma alanıyla ilgili bir problem oluşturarak geliştirebilir ve probleme yönelik bağımsız bir şekilde çözüm metotları uygulayabilir.
5)	Tarihsel verilere ulaşabilir, yorumlar, güvenirliliğini ve geçerliliğini değerlendirebilir.	5