OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLİĞİ
Lisans	TYYÇ: 6. Düzey	QF-EHEA: 1. Düzey	EQF-LLL: 6. Düzey

Ders Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu	Ders Adı	Yarıyıl	Teorik	Pratik	Kredi	AKTS
EDS3001	Ölçme ve Değerlendirme	Güz	3	0	3	4

Temel Bilgiler

Öğretim Dili:	İngilizce
Dersin Türü:	Must Course
Dersin Seviyesi:	LİSANS
Dersin Veriliş Şekli:	Yüz yüze
Dersin Koordinatörü:	Doç. Dr. BERNA GÜLOĞLU
Dersi Veren(ler):	Prof. Dr. ALİ BAYKAL Dr. Öğr. Üyesi BURÇAK ÇAĞLA GARİPAĞAOĞLU Öğ.Gör. MÜRÜVVET ÇOLAKOĞLU Dr. Öğr. Üyesi GURSU ASIK
Opsiyonel Program Bileşenleri:	YOK
Dersin Amacı:	Bu ders, eğitim ve psikoloji alanlarında ölçmenin temellerine bir giriş dersidir. Öğrencileri psikometrik konularla ilgili bilgi ve becerilerle donatmayı amaçlar. Aynı zamanda, eğitimde ölçmenin kavram ve ilkelerini kazandırmayı hedefler. Bunlara ek olarak, sınav türlerinin özellikleri, sınıfiçi sınav hazırlama, soru yazma, sınav uygulama, sınav sonuçlarını yorumlama, ve sınavların niteliklerini değerlendirme gibi okul ortamlarında sınav uygulamalarının farklı yönlerini kuramla ilişkilendirerek işler. İleri düzeyde kavramlar ve ölçmede kullanılan istatistiksel uygulamalar hakkında da özet bilgi verir.

Öğrenme Kazanımları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
Bu dersin sonunda öğrencilerin;
• Psikometri terimlerine aşina hale gelmeleri,
• Farklı eğitimsel ölçme yöntem ve araç türleri ve herbirinin farklı alanlarda farklı amaçlarla kullanımı hakkında farkındalık kazanmaları,
• Eğitimde ölçmede merkezi kavramlar ve kalite standartlarını anlamaları,
• Eğitim alanında sınav geliştirme sürecini kavramaları,
• Okul veya sınıflarda kullanılacak sınavları başarılı bir şekilde hazırlama konusunda beceri geliştirmeleri,
• Sınav ya da testlerdeki soru ya da maddeleri psikometrik ölçütlerle çözümlemeleri,
• Sınav puanlarının nasıl yorumlanacağını anlamaları,
• Belirli bir değişkenin ölçümü için kullanılabilecek ölçme araçlarını ve bunlarla ilgili kaynakları bulabilmeleleri,
• Ölçme ve değerlendirmesi konusunda adalet ve duyarlılık duygusu geliştirmeleri amaçlanmaktadır.

Dersin İçeriği

* Ölçme ve değerlendirme nedir?
* Ölçmelerin ölçek düzeyleri nasıl belirlenir?
* Eğitim ve psikolojide öçme ve değerlendirmeyi zorunlu kılan gerekçeler
nelerdir?
* Eğitim ve psikolojide ölçülen bilişsel, duyuşsal ve becerisel boyutlar nelerdir?
* Ölçülmesi gereken boyutların ölçülebilir tanımları nasıl yapılır?
* Eğitim ve psikolojie kullanılan ölçek ve sınav türleri nelerdir?
* Eğitsel ve psikolojik ölçmelerde aranan niteliklerin türleri nelerdir?
* Ölçmelerin geçerlik, güvenirlik ve kullanışlılığı nasıl belirlenir?
* Ölçek ve sınavlarda nitelikli madde (soru) kalıplarının geçerlik ve güvenirlikleri
nasıl sağlanır?
* Ölçek verileri nasıl örgütlenir? Sayısal gösteregeleri nasıl hesaplanır?
* Öğrencilere ölçüt ve konum bağıl notlar nasıl verilir?

Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği

Hafta	Konu	Ön Hazırlık
1)	Ölçme nedir? Değerlendirme nedir? İlişkileri nedir? Nasıl ortaklaşırlar? Nasıl ayrışırlar? Ölçek düzeyleri: Sınıflama, Dereceleme, Sınıflama, Sıralama, Eşit Aralıklı, Oranlı Sıfır seçenekleri. Mutlak, seçilmiş, yok Birim seçenekleri: Özdeş ve türdeş, türdeş değişken, yok ya da belirsiz	İlk hafta için öğrenciden beklenen bir ön çalışma tasarlanmamıştır. İlk dersten sonra kütüphane, internet vb. ortamlardan anahtar kavramların tanımlarının ve örneklerinin bulunması beklenmektedir. Anahtar kavramlar: Ölçme, değerlendirme, ölçek düzeyleri ve özellikleri Anahtar yazarlar: Stevens, Thorndike, Cohen
1)
1)
2)	Eğitimde ve psikolojide ölçmeyi zorunlu kılan nedenler: Ölçmeye dayalı verilen karar türleri	Kütüphane, internet (Google akademik) ve ders kitaplarından araştırılacak ve örnek getirilecek anahtar kavramlar: Tasarım, onarım ve geliştirme Seçme-Yerleştirme Biçimlendirme: Dönüt-düzelti Yeterlik Belgeleme-Nitelik Belirleme İçerik-süreç değerlendirme Etkililik-verimlilik çözümleme Başlıca yazarlar: Thorndike, Gronlund, Popham, Hambletone
3)	Eğitim ve psikolojide neleri ölçeriz? Eğitimde ve psikolojide ölçülen nitel yapılar: Bilgi, başarı, yakınsak ve ıraksak yetenekler	Kütüphane ve internet kaynaklarından taranacak anahtar kavramlar: Yakınsak ve ıraksak beceriler, Başarı, arişi, yetenek ve yaratıcılık Başlıca yazarlar: Bloom, Tyler, Krathwohl, Sternberg
4)	Ölçmede aranan nitelikler Kullanışlılık çaprazı (Paydaş Görevi X Harcanan Kaynak) Destekleyici Eklenti: Temel istatistiksel kavramların hatırlanması Betimsel istatistikler ve ilişki katsayıları	Kütüphane ve internet araştırmaları için anahtar sözcükler: Betimleyi istatistikler: Yığılım ölçüleri: Ortalama, ortanca, tepedeğer Yayılım ölçüleri. Varyans, standard sapma, Aralık (En yüksek-En düşük) Pearson ilişki katsayıs Excel ve SPSS alıştırmaları
5)	Geçerlilik: Türleri ve Ölçümleri	Kütüphane ve internet kaynaklardan anahtar kavramların tanımlarının araştırılması, örneklerin ve aykırı örneklerin tartışılması. * Yapısal Geçerlilik * Kapsam Geçerliği Yazarlar: Cronbach, Messick, Gronlund, Guilford, Thorndike
6)	Geçerlik: Türleri ve Belirleme Yöntemleri (Devam ediyor)	Kütüphane ve internet kaynaklardan anahtar kavramların tanımlarının araştırılması, örneklerin ve aykırı örneklerin tartışılması. * Yordam Geçerliği (Uzun erimli sonuçların geçerliği) * Görünüş Geçerliği * Beklentiye Uygunluk (Koşut ölçümlerle tutarlılık) Yazarlar: Cronbach, Messick, Gronlund, Guilford, Thorndike, Hambletone
7)	Ölçme hataları ve Ölçme Güvenirliği	Anahtar kavramların tanımlarının, kapsanlarının ve örneklerinin kütüphane ve internet ortamlarında araştırılması, sınıfta paylaşılıp artışılması Sabit hata Sistematik hata Seçkisiz hata İçerme hatası Dışlama hatası Yazarlar: Thorndike, Gronlund, Guilford
8)	Ölçme Güvenirliği: Türleri ve saptama yüöntem	Kütüphane ve internet kaynaklarından araştırılacak kavramlar ve ilkeler Anahtar Güvenirliği Puanlama Güvenirliği Tek ve çok puanlayıcı tutarlılığı Yanıtlama Güvenirliği Tek denek güvenirliği Deneklerarası güvenirlik Yazarlar: Thorndike, Guilford, Gronlund
9)	Güvenirlik Yöntemleri	Kütüphane ve internet kaynaklarından tanım, formül ve ilkelerin taranması Test-Tekrar test Test-Eşdeğer test Eş-yarılar (Spearman-Brown) Güvenirliği
10)	Eğitimde nasıl ölçeriz?	Kağıt-kalem testleri Katkı beklentili ölçmeler * Geniş katkı beklentili (Açık uçlu) ölçmeler * Kısıtlı katkı beklentili ölçmeler Kısa cevaplı madde kalıpları: Soru kalıbı, Eşleme, Eksiği tamamlama Yazarlar: Thorndike, Gronlund, Haladyna, Sternberg
11)	Eğitimde nasıl ölçeriz?	Seçki beklentili ölçeklerin yapısal ve işlevsel özelliklerini araştır. * İki zıt seçenekli (D/Y, E/H vb.) maddeler * Çoktan seçmeli maddeler * Likert türü maddeler * Q-sort, Forced-Choice, Semantic differential Olumlu ve olumsuz örnekler bul; Olası üstünlüklerini ve yetersizliklerini tartış Yazarlar: Thorndike, Gronlund, Haladyna, Sternberg
12)	Madde Analizi	Excel ile çoktan seçmeli test veri matrisi üret Öğrencilerin alt boyutlardan aldıkları ve tüm testten aldıkları puanları hesapla; Madde güçlüklerini; Madde ayırt-etme güçlüklerini Madde varyanslarını Spearman-Brown, K-R-20 ve K-R-21, Cronbach Alpha güvenirliklerini hesapla. Güçlü ve zayıf maddelerin karşılaştırmalı örneklerini göster. Yazarlar: Thorndike-Guilford
13)	Değerlendirme * Öğrenci Değerlendirme * Program değerlendirme * Ölçek değerlendirme	Öğrenci değerlendirme Farklı ölçümlerden elde edilen verilerin toplanması Ham puanların standart puanlara çevrilmesi Ölçeklerin ağırlıklandırılması Ölçüt bağıl değerlendirme Konum bağıl değerlendirme Dereceli başarı notu verme.
14)	Genel özet ve deneme sınavı	Dersin izlencesi üzerinde genel bir özet yapılır. Karşılıklı sorular ve yanıtlar paylaşılır. Öğrenciler tarafından hazırlanmış final soru örneklerinden oluşan bir değerlendirme denemesi yapılır. Final sınavının kuralları hatırlatılır

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar:

Thorndike, R.M., Thorndike-Christ, T. (2010). Measurement and evaluation in psychology and education (8th ed.). Pearson.

Diğer Kaynaklar:

American Educational Research Association (1999). Standards for educational and psychological testing. Washington DC: Author.
American Psychiatric Association (2000). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (4th ed. – text revision). Washington DC: Author.
Hambleton, R.K., Swaminathan, H., & Rogers, H.J. (1991). Fundamentals of item response theory. London: Sage.
Hopkins, K.D. (1998). Educational and psychological measurement and evaluation (8th ed.). Upper Saddle River, NJ: Merrill – Pearson.
Kubiszyn, T. & Borich, G. (2007). Educational testing and measurement: Classroom application and practice (8th ed.). Hoboken, NJ: John Wiley & Sons, Inc.

Değerlendirme Sistemi

Yarıyıl İçi Çalışmaları	Aktivite Sayısı	Katkı Payı
Devam	14	% 14
Ödev	14	% 14
Ara Sınavlar	1	% 14
Final	1	% 58
Toplam		% 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI		% 42
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI		% 58
Toplam		% 100

AKTS / İş Yükü Tablosu

Aktiviteler	Aktivite Sayısı	Süre (Saat)	İş Yükü
Ders Saati	14	3	42
Sınıf Dışı Ders Çalışması	16	2	32
Ara Sınavlar	1	10	10
Final	1	16	16
Toplam İş Yükü			100

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

Etkisi Yok	1 En Düşük	2 Düşük	3 Orta	4 Yüksek	5 En Yüksek

	Dersin Program Kazanımlarına Etkisi	Katkı Payı
1)	Okul öncesi eğitimde temel kavram, fikir ve uygulamalarını bilmek, bilimsel olarak yorumlayabilmek ve eleştirel bir şekilde değerlendirebilmektir.
2)	0-66 ay grubu çocukların gelişim ve öğrenme özelliklerini tanımak, bu özelliklere etki eden faktörleri bilmek, anlamak ve bu özellikleri eğitim sürecine yansıtabilmektir.
3)	Okul öncesi eğitim için gerekli olan içerik, pedagojik ve meslek bilgisine ulaşmayı bilmek, bu bilgiyi elde etmek ve onu kullanabilmektir.
4)	0-66 ay grubu çocukların çok boyutlu gelişimleri göz önünde tutularak bilgi, beceri ve davranışların, anlamlı ve yaşama uyarlanabilir bir şekilde çocuklara öğretilmesi potansiyelini oluşturmaktır.
5)	Her bir çocuk için esnek, bireyselleştirmeye uygun okulöncesi eğitim programları, öğretim yaklaşım, yöntem ve teknikleri ile öğrenme ortamları geliştirmeyi, kullanmayı ve değerlendirmeyi bilmektir.
6)	Okul öncesi eğitime uygun ölçme ve değerlendirme yöntemlerini ve araçlarını bilmek, bunları geliştirmek ve kullanabilmektir.
7)	Çocuklar, aileler ve toplumdaki bireyler ile olumlu, destekleyici ve yapıcı ilişkiler geliştirerek onların gelişim süreçlerine katkı sağlayacak projeler geliştirebilmek ve uygulayabilmektir.
8)	Okul öncesi eğitimi farklı programlar ve farklı yaş gruplarıyla çalışma bilgi ve deneyimine sahip olmaktır.
9)	Okul öncesi eğitimi alanında gelişim ve yenilikleri takip ederek, bilgi ve becerilerini güncelleştirerek ve mesleki bilgi-beceri anlamında kendini yenilemektir.
10)	Okul öncesi eğitimcisi olarak diğer kişi ve kurumlarla işbirliği içinde okulöncesi eğitimi ve önemi konusunda toplumu bilinçlendirme bilgi ve becerisine sahip olmaktır.
11)	Okul öncesi eğitimde karşılaşılan sorunları tanımlayabilmek, bu sorunlar üzerindeki düşüncelerini ve çözüm önerilerini bilimsel verilerle destekleyerek paylaşabilmek ve bu sorunların çözümlerine yönelik projelerde sorumluluk alıp etkin bir şekilde çalışabilmektir.
12)	Okul öncesi eğitimcisi olarak alanıyla ilgili görev, hak ve sorumluluklara ilişkin yasa, yönetmelik, mevzuatları bilmek ve onlara uygun davranmaktır.
13)	Toplumsal, bilimsel ve mesleki etik değerlere sahip olmaktır.
14)	Farklı kültürleri tanımak, saygı duymak, bireysel ve kültürel farklılıklara duyarlı olmaktır.
15)	Bilişim ve iletişim teknolojileri alanlarında yetkin olmak ve bunları mesleğinde etkili olarak kullanabilmektir.
16)	İngilizceyi okul öncesi eğitimi alanında iletişim, bilgi paylaşımı, mesleki gelişim alanlarında etkin kullanabilmektir.