MAT4052 Commutative AlgebraBahçeşehir ÜniversitesiAkademik Programlar EKONOMİ VE FİNANSÖğrenciler için Genel BilgiDiploma EkiErasmus BeyanıUlusal YeterliliklerBologna Komisyonu
EKONOMİ VE FİNANS
Lisans TYYÇ: 6. Düzey QF-EHEA: 1. Düzey EQF-LLL: 6. Düzey

Ders Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu Ders Adı Yarıyıl Teorik Pratik Kredi AKTS
MAT4052 Komutatif Cebir Güz 3 0 3 6
Bu katalog bilgi amaçlıdır, dersin açılma durumu, ilgili bölüm tarafından yarıyıl başında belirlenir.

Temel Bilgiler

Öğretim Dili: English
Dersin Türü: Non-Departmental Elective
Dersin Seviyesi: LİSANS
Dersin Veriliş Şekli: Yüz yüze
Dersin Koordinatörü:
Opsiyonel Program Bileşenleri: Yok
Dersin Amacı: Matematik lisans öğrencilerine değişmeli cebir konusunda hem teorik hem de hesaplamalı arkaplanı sağlamak.

Öğrenme Kazanımları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
Bu dersi başarıyla bitiren bir öğrenci değişmeli cebir konusundaki temel kavramları öğrenmiş olacaktır.

Dersin İçeriği

Değişmeli gruplar, halkalar ve cisimler. Vektör uzayları ve lineer dönüşümler. Bazlar ve lineer dönüşümlerin matris temsilleri. Polinom halkaları. İdealler, asal ve maksimal idealler. Polinomların bölüm halkaları. Polinom halkaları üzerindeki modüller. Asal ve temel idealler. İdealler monoidinde idealleri çarpanlarına ayırma. İdeallerin localizasyonu. Sıfırın bölenleri, tamlık bölgeleri ve bölüm halkaları. Tek çarpanlama bölgeleri ve Euclid bölgeleri. Bir idealin kökü. Bir halkanın sıfır-kökü ve Jacobson kökü. Bir halkanın ideal kafesindeki işlemler. Polinom cebirlerinde klasik Euclid bölüm algoritması. Tekterimli elemanların sıralanması ve diğer bölüm algoritmaları. Cebirin Temel Teoremi. Polinom cebirlerinde ideallerin sonlu üretilmesi. Gröbner bazları ve Buchberger algoritması. Mödüller arasındaki morfizmalar. Morfizmaların çekirdek ve görüntüleri. Alt-modüller ve bölüm modülleri. Yokedici idealler. Modüllerin iç ve dış toplamları. Modüllerin tensör çarpımları. Altmodül ve ideal zincirleri. Artinyen ve Noetheryen halka ve modüller.

Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği

Hafta Konu Ön Hazırlık
1) Değişmeli gruplar, halkalar ve cisimler.
2) Vektör uzayları ve lineer dönüşümler. Bazlar ve lineer dönüşümlerin matris temsilleri.
3) Polinom halkaları. İdealler, asal ve maksimal idealler. Polinomların bölüm halkaları. Polinom halkaları üzerindeki modüller.
4) Asal ve temel idealler. İdealler monoidinde idealleri çarpanlarına ayırma. İdeallerin localizasyonu.
5) Sıfırın bölenleri, tamlık bölgeleri ve bölüm halkaları. Tek çarpanlama bölgeleri ve Euclid bölgeleri.
6) Bir idealin kökü. Bir halkanın sıfır-kökü ve Jacobson kökü. Bir halkanın ideal kafesindeki işlemler.
7) Sınav öncesi işlenmiş konuların tekrarı ve birinci ara sınav.
8) Polinom cebirlerinde klasik Euclid bölüm algoritması. Tekterimli elemanların sıralanması ve diğer bölüm algoritmaları.
9) Cebirin Temel Teoremi. Polinom cebirlerinde ideallerin sonlu üretilmesi.
10) Gröbner bazları ve Buchberger algoritması. Örnekler ve hesaplamalar.
11) Gröbner bazları ve Buchberger algoritması. Örnekler ve hesaplamalar.
12) Sınav öncesi işlenmiş konuların tekrarı ve ikinci ara sınav.
13) Mödüller arasındaki morfizmalar. Morfizmaların çekirdek ve görüntüleri. Alt-modüller ve bölüm modülleri. Yokedici idealler. Örnekler.
14) Modüllerin iç ve dış toplamları. Modüllerin tensör çarpımları.Altmodül ve ideal zincirleri. Artinyen ve Noetheryen halka ve modüller.

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar: Instructor's own lecture notes.
Atiyah and MacDonald, "Introduction to Commutative Algebra"
Diğer Kaynaklar:

Değerlendirme Sistemi

Yarıyıl İçi Çalışmaları Aktivite Sayısı Katkı Payı
Küçük Sınavlar 3 % 10
Ara Sınavlar 2 % 40
Final 1 % 50
Toplam % 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI % 50
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI % 50
Toplam % 100

AKTS / İş Yükü Tablosu

Aktiviteler Aktivite Sayısı Süre (Saat) İş Yükü
Ders Saati 14 3 42
Sınıf Dışı Ders Çalışması 14 2 28
Küçük Sınavlar 3 3 9
Ara Sınavlar 2 10 20
Final 1 26 26
Toplam İş Yükü 125

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

Etkisi Yok 1 En Düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 En Yüksek
           
Dersin Program Kazanımlarına Etkisi Katkı Payı
1) Matematik ve istatistik alanlarında geliştirilen bilgili birikimi ile hem mikro hem de makro düzeyde ekonomik mekanizmaların nasıl çalıştığını anlamak. 3
2) Piyasaların, sanayinin ve piyasa düzenleme ve politikalarının ortak ve ayırt edici özelliklerini anlamak. 2
3) İktisadi gelişmelere farklı açılardan bakabilme becerisi geliştirmek, bu farklı açıların iktisat tarihi boyunca neden ve nasıl oluşturulduğunu kavramak, ve bu bakış açıları arasındaki farkları ekonomik olayları açıklayabilme derecelerine göre anlamak. 1
4) Siyasetin ekonomiye müdahalelerini ve aynı şekilde ekonominin siyasete müdahalelerini tahlil etmek. 3
5) Eğitim sürecinde edindiği iktisadi bilgileri günlük ekonomik sorunların çözümünde kullanabilme ve bu sorunlara önerilen karşıt çözüm politikalarını değerlendirebilme becerisini kazanmak. 2
6) Güncel ve yeni ekonomik gelişmeleri ve yeni iktisadi yaklaşımların nasıl oluştuğunu kavramak ve değerlendirmek. 2
7) Belirli ekonomik gelişmeleri ve haberleri yazılı, sözlü ve grafiklerle açıklayabilme ve aktarabilme becerilerini geliştirmek. 3
8) İktisadi meselelerin nasıl çözümlenebileceğini bilmek ve bu doğrultuda belli bir hipotez, ilgili yazın taraması, metodoloji ve görgül sonuçlar içerecek şekilde planlı yazılmış çözümler üretebilmek. 2
9) Kazanılan sayısal ve sözel becerileri gösterebilmek ve iktisadi varsayımlar ve çıkarımları destekleyecek bulguları sunmak. 2
10) Bir yabancı dili kullanarak ekonomiyle ilgili bilgileri ve değişiklikleri izleyebilmek ve meslektaşları ile iletişim kurabilmek. 3