YAPAY ZEKA MÜHENDİSLİĞİ
Lisans	TYYÇ: 6. Düzey	QF-EHEA: 1. Düzey	EQF-LLL: 6. Düzey

Ders Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu	Ders Adı	Yarıyıl	Teorik	Pratik	Kredi	AKTS
INE4011	Sistem Simulasyonu	Bahar	2	2	3	6

Bu katalog bilgi amaçlıdır, dersin açılma durumu, ilgili bölüm tarafından yarıyıl başında belirlenir.

Temel Bilgiler

Öğretim Dili:	English
Dersin Türü:	Non-Departmental Elective
Dersin Seviyesi:	LİSANS
Dersin Veriliş Şekli:	Yüz yüze
Dersin Koordinatörü:	Prof. Dr. MUSTAFA ÖZBAYRAK
Dersi Veren(ler):	Prof. Dr. MUSTAFA ÖZBAYRAK Arş.Gör. ESRA ADIYEKE Prof. Dr. FAİK TUNÇ BOZBURA
Opsiyonel Program Bileşenleri:	Yok
Dersin Amacı:	Bu ders endüstri mühendisliği ve yakın disiplinlerde öğrenim gören öğrencilere kesikli olaylı simülasyonla modellemenin temel kavramlarını, sistem modellenmesini ve analizini öğretmek üzere tasarlanmıştır. Ders, istatistik ve olasılık analiz kavramlarını kullanarak, oluşturulan simülasyon modelinin kapsamlı bir girdi-çıktı analizini öğrettiği gibi genel bir simülasyon modelleme programı yardımı ile hem imalat hem de servis sistemlerinden örneklerin programlamasını ele alır.

Öğrenme Kazanımları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
I. Simülasyon modellemenin temel prensiplerinin anlaşılması.
II. Bir sistem modellenirken uygun performans ölçütlerinin tanımlanması ve kullanılması.
III. Kesikli olaylı simülasyon modellerinin akış şemaları ve olay listeleri gibi temel kavramlarının anlaşılması.
IV. Performans ölçüm verilerinin toplanması ve yönetilmesi.
V. Modellemede kullanılanılacak verilerin toplanması yada örnek bir veri seti kullanılarak üretilmesi. Bu örnek veri setinin istatistiksel olarak analiz edilerek probabilistik dağılımının ve parametrelerinin tahmin edilmesi.
VI. ARENA simülasyon programı kullanılarak çeşitli sistemlerin (imalat ve servis sistemlerinin) simülasyon modellerinin kurulması ve analiz edilmesi.
VII. Kritik araştırma veya endüstriyel kavramları ele alan simülasyon modellerinin geliştirilmesi.
VIII. Simülasyon programları yardımı ile karmaşık sistemlerin nasıl modelleneceğinin, farklı çalışma senaryolarının ve benzer karar problemlerinin nasıl çözüleceğinin anlaşılması.
IX. Bir simülasyon modelinin farklı senaryolarla çalıştırılması, kısa ancak çoklu denemeler yada çok uzun süreli çalıştırılarak farklı çıktılar elde edilmesi ve bu çıktıların istatistiksel olarak analiz edilmesi.
X. Bir simülasyon projesinin tasarımı, veri toplanması veya üretilmesi, modelin kurulması, çalışma senaryolarının oluşturulması ve modelin bu çalışma senaryolarına göre çalıştırılıp çıkan sonuçların analiz edilip bir rapor olarak yazılması aşamalarının baştan sona uygulanması.

Dersin İçeriği

Bu ders, matematik modellemelere alternatif olarak kullanılan ve yine analitik bir sistem modelleme metodu olan Simülasyon ile sistem modellemeye giriş niteliğindedir. Ders, simulasyon modellemenin prensiplerini, adımlarını, veri oluşturma ve kullanımını, bir bilgisayar programı yardımı ile modellenecek sistemin tasarımını, model kurulumunu, modelin çeşitli senaryo ve veri setleri ile çalıştırılıp çıktılarının istatistiksel olarak analiz edilip raporlanmasını hedefler.

Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği

Hafta	Konu	Ön Hazırlık
1)	Simülasyon Modellemesine Giriş
2)	Modellemenin prensipleri ve adımları
3)	Simulasyon için İstatistik ve Olasılık I
4)	Simülasyon Modelleme için İstatistik ve Olasılık II
5)	Simulasyon yazılımı ile basit sistem modellemesi
6)	Sistem Modelleme I
7)	Sistem Modelleme II
8)	Girdi verilerinin seçiminin analizi I
9)	Girdi istatisiksel dagılımının ve parametrelerinin tahmini II
10)	Sistem Modelleme I
11)	Rassal Sayı Üretimi ve Animasyonlar
12)	Karmaşık sistemlerin modellenmesi
13)	Çıktı Analizi
14)	Çıktı Analizi II
15)	Modellemede Nesnelerin Transferi
16)	Karmaşık İmalat Sistemlerinin Simülasyonu

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar:	W. D. Kelton, R. P. Sadowski, D. T. Sturrock, Simulation with Arena-6th Edition, McGraw-Hill, 2015. J. Banks, J. S. Carson II, B. L. Nelson, D.M. Nicol, Discrete-Event System Simulation, 5th Edition, Prentice Hall, 2010.
Diğer Kaynaklar:	Lecture Notes and supporting materials collected from several academic resources as well as company reports and white papers.

Değerlendirme Sistemi

Yarıyıl İçi Çalışmaları	Aktivite Sayısı	Katkı Payı
Küçük Sınavlar	2	% 10
Ödev	4	% 10
Projeler	1	% 20
Ara Sınavlar	1	% 20
Final	1	% 40
Toplam		% 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI		% 40
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI		% 60
Toplam		% 100

AKTS / İş Yükü Tablosu

Aktiviteler	Aktivite Sayısı	İş Yükü
Ders Saati	14	28
Laboratuvar	14	28
Sınıf Dışı Ders Çalışması	13	34
Proje	3	9
Ödevler	2	6
Küçük Sınavlar	2	18
Ara Sınavlar	1	10
Final	1	12
Toplam İş Yükü		145

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

Etkisi Yok	1 En Düşük	2 Düşük	3 Orta	4 Yüksek	5 En Yüksek

	Dersin Program Kazanımlarına Etkisi	Katkı Payı
1)	Matematik, fen bilimleri ve yapay zeka mühendisliği konularında yeterli altyapıya sahiptir.
2)	Matematik, fen bilimleri ve yapay zeka mühendisliği alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri mühendislik çözümleri için beraber kullanır.
3)	Mühendislik problemlerini saptar, tanımlar, formüle eder ve çözer, bu amaçla uygun analitik yöntemler ve modelleme tekniklerini seçer ve uygular.
4)	Bir sistemi, sistem bileşenini ya da süreci analiz eder ve istenen gereksinimleri karşılamak üzere gerçekçi kısıtlar altında tasarlar; bu doğrultuda modern tasarım yöntemlerini uygular.
5)	Mühendislik uygulamaları için gerekli olan modern teknik ve araçları seçer ve kullanır.
6)	Deney tasarlar, deney yapar, veri toplar sonuçları analiz eder ve yorumlar.
7)	Bireysel olarak ve çok disiplinli takımlarda etkin olarak çalışır.
8)	Bilgiye erişir ve bu amaçla kaynak araştırması yapar, veri tabanları ve diğer bilgi kaynaklarını kullanır.
9)	Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilincindedir; bilim ve teknolojideki gelişmeleri izler ve kendini sürekli yeniler.
10)	Alanının gerektirdiği en az Avrupa Bilgisayar Kullanma Lisansı İleri Düzeyinde bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanır.
11)	Sözlü ve yazılı etkin iletişim kurar; bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü B1 Genel Düzeyinde kullanır.
12)	Mühendislik çözümlerinin ve uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlardaki etkilerinin bilincinde olur; girişimcilik ve yenilikçilik konularının farkında olur ve çağın sorunları hakkında bilgiye sahiptir.
13)	Mesleki ve etik sorumluluk bilincine sahiptir.
14)	Proje yönetimi, işyeri uygulamaları, çalışanların sağlığı, çevre ve iş güvenliği konularında bilinç; mühendislik uygulamalarının hukuksal sonuçları hakkında farkındalığa sahiptir.