BAHÇEŞEHİR ÜNİVERSİTESİ BİLGİ PAKETİ / DERS KATALOĞU
| TARİH (TÜRKÇE, TEZLİ) | |||||
| Yüksek Lisans | TYYÇ: 7. Düzey | QF-EHEA: 2. Düzey | EQF-LLL: 7. Düzey | ||
Ders Tanıtım Bilgileri
| Ders Kodu | Ders Adı | Yarıyıl | Teorik | Pratik | Kredi | AKTS |
| TAR5202 | Osmanlı Türkçesi II | Güz | 3 | 0 | 3 | 8 |
| Bu katalog bilgi amaçlıdır, dersin açılma durumu, ilgili bölüm tarafından yarıyıl başında belirlenir. |
Temel Bilgiler
| Öğretim Dili: | Türkçe |
| Dersin Türü: | Departmental Elective |
| Dersin Seviyesi: | LİSANSÜSTÜ |
| Dersin Veriliş Şekli: | Yüz yüze |
| Dersin Koordinatörü: | Prof. Dr. FİKRET YILMAZ |
| Dersi Veren(ler): |
Dr. Öğr. Üyesi FATMA ÖNCEL |
| Dersin Amacı: | Dersin ilk amacı, belgelerin şekil ve içerik özelliklerini, bürokratik yapıdaki üretimi ve dolaşımını, tarihi bağlam içindeki anlamını tespit ve tahlil etmeyi öğretmektir. Bu sayede öğrenciler diplomatik (belgebilim) ve paleografya (eski yazı bilimi) yöntemleri hakkında akademik seviyede bilgi sahibi olurlar. Dersin ikinci amacı, Osmanlıca arşiv belgelerinden elde edilecek verilerin dijital araçlarla analizini uygulamalı olarak incelemektir. Bu doğrultuda derste bilgisayar destekli ağ (network) analizi araçlarından Kumu ve Gephi öğretilecektir. Dersin üçüncü amacı ise, Osmanlı merkez ve taşra bürokrasisinin işleyişini belgeler üzerinden inceleyerek, bu ağı oluşturan kişi ve kurumların aralarındaki ilişkileri düşünmeye öğrencileri teşvik etmektir. |
Öğrenme Kazanımları
|
Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler; Bu dersin sonunda öğrenciler; 1. 18. yüzyıl ve erken 19. yüzyıl el yazısı Osmanlıca belgelerini diplomatik ve paleografya disiplinlerine hakimiyet kazanarak okuyabilecek ve tahlil edebilecektir. 2. 18. yüzyıldan 19. yüzyıl ortasına kadar olan yüz elli yıllık dönemdeki bürokratik dönüşümü belgeler üzerinden takip edebileceklerdir. 3. Kumu ve Gephi yazılımlarını kullanmayı öğreneceklerdir ve Osmanlıca belgelerden elde edecekleri verilerin ağ analizini bu araçlarla yapabileceklerdir. |
Dersin İçeriği
| Osmanlıca belge okumak ve tahlil etmek; derste öğretilecek Kumu ve Gephi programlarını etkin bir şekilde kullanabilmek. Dersin öğretim yöntemleri klasik öğrenme yöntemlerinin yanısıra teknoloji destekli öğrenme şeklindedir. |
Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık |
| 1) | Diplomatikten Paleografyaya, Belgelerden Ağlara | Başvuru Kaynağı Kütükoğlu, 55-68. Ergin 92-106. Ergin 95-97. Belge Kitap Sanatları ve Hat Koleksiyonu, Sakıp Sabancı Müzesi (https://www.sakipsabancimuzesi.org/koleksiyonlar-ve-arastirmalar/koleksiyonlar/329#collection-399) Dijital Ağ analizinin temel kavramları |
| 2) | Matbudan El Yazısına | Başvuru Kaynağı Şimşek ve Satılmış, 10-47. Dijital Kumu’da Ağ Analizi ve Görselleştirme |
| 3) | 19. Yüzyıl Başı Merkez Evrakı: İrade-i Seniyye | Başvuru Kaynağı Sakin, 109-139. Belge İrade Dijital Ağ Analizinde Zaman Serisi Analizi (Temporal Analysis) |
| 4) | 19. Yüzyıl Başı Merkez Evrakı: İrade-i Seniyye | Başvuru Kaynağı Sakin, 109-139. Belge İrade Dijital Ağ Analizi için Veri seti Oluşturmak Ağ Analizinde Merkeziyet (Centrality) |
| 5) | 18. ve 19. Yüzyılda Kurumlar Arası Yazışmalar: Tezkire ve Tahrirat | Başvuru Kaynağı Sakin, 289-340. Belge Sadaret Mektubi Kalemi Evrakı (A.MKT), Bab-ı Ali Evrak Odası (BEO) Dijital Ağlarda Aracılık Merkeziyeti (Betweenness Centrality) |
| 6) | 18. ve 19. Yüzyılda Kurumlar Arası Yazışmalar: Tezkire ve Tahrirat | Başvuru Kaynağı Sakin, 289-340. Belge Sadaret Mektubi Kalemi Evrakı (A.MKT), Bab-ı Ali Evrak Odası (BEO) Dijital Ağ Topolojisi |
| 7) | Ara Sınav | |
| 8) | 18. ve 19. Yüzyılda Kurumlar Arası Yazışmalar: Tezkire ve Tahrirat | Başvuru Kaynağı Sakin, 289-340. Belge Sadaret Mektubi Kalemi Evrakı (A.MKT), Bab-ı Ali Evrak Odası (BEO) Dijital Gephi’ye Giriş Ağlarda Bağlantı Sayısı Merkeziyeti (Degree Centrality) |
| 9) | 19. Yüzyıl Başında Mali Kayıtlar | Başvuru Kaynağı Öztürk, 36-43, 465-467 Belge MAD Dijital Ağlarda Kümeleme (Clustering) |
| 10) | 18. Yüzyıl Merkez Evrakı: Hatt-ı Hümayun | Başvuru Kaynağı Sakin, 17-97. Belge HAT Dijital Zamansal Ağ Dinamikleri (Temporal Network Analysis) |
| 11) | 18. Yüzyıl Merkez Evrakı: Hatt-ı Hümayun | Başvuru Kaynağı Sakin, 17-97. Belge HAT Dijital Veri Temizleme (Data Cleaning) |
| 12) | Kadı Sicilleri | Belge MŞH Dijital Yol Analizi (Path Analysis) |
| 13) | Belgeler Nereden Bulunur? Osmanlı Tarihi Hakkındaki Arşivler | Kaynak Online arşivler ve veritabanları Dijital Ağ Görselleştirmeleri |
| 14) | Final Sunumları |
Kaynaklar
| Ders Notları / Kitaplar: | |
| Diğer Kaynaklar: | Başvuru Kaynakları Orhan Sakin. Osmanlı Arşiv Belgeleri Okuma Klavuzu. İstanbul: 2014. (Ders için zorunlu kaynaktır). Sir James W. Redhouse. Turkish and English Lexicon. İstanbul: Çağrı Yayınları. (Ders için zorunlu kaynaktır.) Başbakanlık Osmanlı Arşivi Rehberi Eyyub Şimşek, Selahattin Satılmış. Osmanlı Türkçesi Rika Metinlerini Okumaya Giriş. İstanbul: 2021. Faruk Kadri Timurtaş. Osmanlı Türkçesine Giriş. İstanbul: 2018. Ferit Devellioğlu. Osmanlıca –Türkçe Ansiklopedik Sözlük. Muharrem Ergin. Osmanlıca Dersleri. İstanbul: 2017. Mübahat S. Kütükoğlu. Osmanlı Belgelerinin Dili: Diplomatik. İstanbul: 1998. Necmiye Alpay. Türkçe Sorunları Kılavuzu. İstanbul: 2015. Said Öztürk. Osmanlı Arşiv Belgelerinde Siyakat Yazısı ve Tarihi Gelişimi. İstanbul: 1996. Şemseddin Sâmi, Kamus-ı Türki. Yılmaz Kurt. Osmanlıca Dersleri 2. İstanbul: 2016. Devlet Arşivleri Başkanlığı Belge Koleksiyonları Bab-ı Ali Evrak Odası (BEO) Hatt-ı Hümayun (HAT) İrade (İ) Maliyeden Müdevver Defterler (MAD) Meşihat (MŞH) Sadaret Mektubi Kalemi Evrakı (A.MKT) |
Değerlendirme Sistemi
| Yarıyıl İçi Çalışmaları | Aktivite Sayısı | Katkı Payı |
| Toplam | % | |
| YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI | % 0 | |
| YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI | % | |
| Toplam | % | |
Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi
| Etkisi Yok | 1 En Düşük | 2 Düşük | 3 Orta | 4 Yüksek | 5 En Yüksek |
| Dersin Program Kazanımlarına Etkisi | Katkı Payı | |
| 1) | Tarih Anabilim Dalı altında çeşitli bilim dallarında çalışarak, derinlemesine inceleme yapacaklar ve bu şekilde daha sağlam bilgiye ulaşacaklardır. | 3 |
| 2) | Bilimsel etik kurallarını iyi bir şekilde kavrayarak ortaya koydukları eserlerle tarih bilimine katkı sağlayacaklardır. | 4 |
| 3) | Neden-sonuç ilişkisi içerisinde tarihsel konuları değerlendirerek araştırma ve inceleme eserlerini ortaya koyacaklardır. | 4 |
| 4) | Araştırma alanıyla ilgili bir problem oluşturarak geliştirebilir ve probleme yönelik bağımsız bir şekilde çözüm metotları uygulayabilir. | 4 |
| 5) | Tarihsel verilere ulaşabilir, yorumlar, güvenirliliğini ve geçerliliğini değerlendirebilir. | 5 |