| REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK | |||||
| Lisans | TYYÇ: 6. Düzey | QF-EHEA: 1. Düzey | EQF-LLL: 6. Düzey | ||
| Ders Kodu | Ders Adı | Yarıyıl | Teorik | Pratik | Kredi | AKTS |
| CNG4308 | Kurumlarda PDR Uygulamaları | Güz | 1 | 4 | 3 | 5 |
| Bu dersin açılması ilgili bölüm tarafından yarıyıl başında belirlenir |
| Öğretim Dili: | En |
| Dersin Türü: | Must Course |
| Dersin Seviyesi: | LİSANS |
| Dersin Veriliş Şekli: | Yüz yüze |
| Dersin Koordinatörü: | Prof. Dr. BERNA GÜLOĞLU |
| Dersin Amacı: | Bu dersin amacı, öğrencilerin farklı eğitim kademelerindeki kurumlarda (okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve liselerde) akademik, kariyer ve sosyal/duygusal alanlarda sunulan psikolojik danışma ve rehberlik (PDR) hizmetlerini gözlemlemeleri, uygulanan rehberlik etkinliklerini incelemeleri ve okul psikolojik danışmanı ile işbirliği içerisinde seçilen rehberlik etkinliklerini uygulamaları, okul psikolojik danışmanlarının görev ve sorumluluklarını öğrenmeleri, test ve test dışı teknikleri uygulayıp yorumlayarak okul PDR hizmetleriyle ilgili deneyim kazanmalarıdır. |
|
Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler; 1. Okul öncesi, ilkokul, ortaokul, lise gibi kurumlarda yürütülen psikolojik danışma ve rehberlik çalışmalarını tanır. 2. Okul psikolojik danışmanının görev ve sorumluluklarını bilir. 3. Sosyal/duygusal, akademik ve kariyer gelişim alanlarında sunulan psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerinin amacını ve kapsamını bilir. 4. MEB Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü sınıf rehberlik programını ve dijital sınıf rehberlik etkinliklerini bilir. 5. MEB PDR mevzuatını ve yönetmeliğini tanır. 6. Öğrencilerin gelişimsel özelliklerine ve ihtiyaçlarına uygun bireyi tanıma tekniklerini seçer ve uygular. 7. Sınıf rehberliği etkinliği uygulama becerisi kazanır. 8. Okul PDR hizmetlerinin sunumunda yasalara ve mesleki etik ilke ve kurallara uygun davranır. |
| Okul Psikolojik Danışmanları ve Okul Personeliyle Tanışma, Uygulama Sürecinin Planlanması, Okul PDR Hizmetlerini Gözlemleme ve İnceleme, Okul PDR Servisine Destek, Okul PDR Hizmetlerini Gözlemleme ve İnceleme, Okul PDR Servisine Destek, Psikoeğitim Programı Hazırlama, Bilgilendirici Broşür Hazırlama, Test Dışı Teknikler Uygulama ve Raporlama, Dönem Sonu Değerlendirme Yazısı ☐ Staj ☐ Gözlem ☐ Örnek Olay İnceleme ☐ Uygulama ☐ Bireysel Çalışma ☐ Grup Çalışması ☐ İş Birliğine Dayalı Öğrenme ☐ Saha Çalışması ☐ Tartışma |
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık | |
| 1) | -Giriş, Tanışma, Ders İçeriğinin Gözden Geçirilmesi ve Uygulama Sürecinin Açıklanması | ||
| 2) | -Okul Psikolojik Danışmanları ve Okul Personeliyle Tanışma -Uygulama Sürecinin Planlanması -Okul PDR Hizmetlerini Gözlemleme ve İnceleme -Okul PDR Servisine Destek | -Haftalık Değerlendirme Raporu -Psikoeğitim programlarının ve bilgilendirici broşürlerin konu başlıklarının ve grup üyelerinin belirlenmesi | |
| 3) | -Okul PDR Hizmetlerini Gözlemleme ve İnceleme -Okul PDR Servisine Destek -Psikoeğitim Programı Hazırlama -Bilgilendirici Broşür Hazırlama -Test Dışı Teknikler Uygulama ve Raporlama | -Haftalık Değerlendirme Raporu | |
| 4) | -Okul PDR Hizmetlerini Gözlemleme ve İnceleme -Okul PDR Servisine Destek -Psikoeğitim Programı Hazırlama -Bilgilendirici Broşür Hazırlama -Test Dışı Teknikler Uygulama ve Raporlama | Haftalık Değerlendirme Raporu | |
| 5) | -Okul PDR Hizmetlerini Gözlemleme ve İnceleme -Okul PDR Servisine Destek -Psikoeğitim Programı Hazırlama -Bilgilendirici Broşür Hazırlama -Test Dışı Teknikler Uygulama ve Raporlama | Haftalık Değerlendirme Raporu | |
| 6) | -Observation and Inspection of School Counseling Service -Support for the School Counseling Service -Preparing psychoeducational group program -Preparing student brochure -Applying and reporting non-test technique | -Haftalık Değerlendirme Raporu -Psikoeğitim programlarının ilk iki oturumunun revizyon için son teslim tarihi | |
| 7) | -Psikoeğitim Programı Hazırlama -Bilgilendirici Broşür Hazırlama -Test Dışı Teknikler Uygulama ve Raporlama | Bilgilendirici broşürlerin revizyon için son teslim tarihi | |
| 8) | -Observation and Inspection of School Counseling Service -Support for the School Counseling Service -Preparing psychoeducational group program -Preparing student brochure -Applying and reporting non-test technique | -Haftalık Değerlendirme Raporu -Test dışı teknik uygulaması raporu revizyon için son teslim tarihi | |
| 9) | Okul PDR Hizmetlerini Gözlemleme ve İnceleme -Okul PDR Servisine Destek -Psikoeğitim Programı Hazırlama -Bilgilendirici Broşür Hazırlama -Test Dışı Teknikler Uygulama ve Raporlama | Haftalık Değerlendirme Raporu | |
| 10) | -Okul PDR Hizmetlerini Gözlemleme ve İnceleme -Okul PDR Servisine Destek -Psikoeğitim Programı Hazırlama -Bilgilendirici Broşür Hazırlama -Test Dışı Teknikler Uygulama ve Raporlama | -Haftalık Değerlendirme Raporu -Psikoeğitim programlarının ilk dört oturumunun revizyon için son teslim tarihi | |
| 11) | -Okul PDR Hizmetlerini Gözlemleme ve İnceleme -Okul PDR Servisine Destek -Psikoeğitim Programı Hazırlama -Bilgilendirici Broşür Hazırlama -Test Dışı Teknikler Uygulama ve Raporlama | -Haftalık Değerlendirme Raporu | |
| 12) | -Okul PDR Hizmetlerini Gözlemleme ve İnceleme -Okul PDR Servisine Destek -Psikoeğitim Programı Hazırlama -Bilgilendirici Broşür Hazırlama -Test Dışı Teknikler Uygulama ve Raporlama | Haftalık Değerlendirme Raporu | |
| 13) | -Okul PDR Hizmetlerini Gözlemleme ve İnceleme -Okul PDR Servisine Destek - Psikoeğitim Programı Hazırlama -Bilgilendirici Broşür Hazırlama -Test Dışı Teknikler Uygulama ve Raporlama | Haftalık Değerlendirme Raporu | |
| 14) | -Öğretim Elemanı ile Genel Değerlendirme -Dönem Sonu Değerlendirme Yazısı | -Dönem sonu değerlendirme Yazısının son teslim tarihi | |
| Ders Notları: | Özyürek, R. (2012). Okullarda psikolojik danışma ve rehberlik uygulamaları. El kitabı (1.baskı). Pegem Akademi. Yorğun, V. (2018). Psikolojik danışmanlar için psiko-eğitsel gruplar. Ayı Yayıncılık. Erkan, S. (2015). Örnek grup rehberliği etkinlikleri. Pegem. Erkan, S. (2017). Psikolojik danışma ve rehberlikte program geliştirme. Pegem Akademi. İlhan, T. (2021). Okul ortamları için önleyici psikoeğitim programları. Pegem. Çivitci, A. (2020). Grup psikoeğitimi. Pegem. Özyürek, R. (2022). Kariyer psikolojik danışmanlığı kuramları: Çocuk ve ergenler için kariyer rehberliği uygulamaları (1.baskı). Pegem Akademi. Yeşilyaprak, B. (2022). Okullarda rehberlik ve psikolojik danışma uygulamaları. (1.baskı). Pegem Akademi. Kuzucu, Y. (2007). Duyguları fark etme ve ifade etme psiko-eğitim programı. Nobel Akademik Yayıncılık. |
| Diğer Kaynaklar: | Korkut-Owen, F. (2015). Okul temelli önleyici rehberlik ve psikolojik danışma (4.baskı). Anı. Kuzgun, Y. (1997). Rehberlik ve psikolojik danışma (5.baskı). ÖSYM Yayınları. Nazlı, S. (2014). Kapsamlı gelişimsel rehberlik ve psikolojik danışma programları. (5.baskı). Anı. Owen, F.K, Owen, D.W, & Karaırmak, Ö. (2017). Okul psikolojik danışmanları için el kitabı kendini keşif için araçlar (2.baskı). Anı Yayıncılık. Özgüven, İ. E. (1998). Bireyi tanıma teknikleri. PDREM Yayınları. Şahin, C. (Ed.) (2015). Bireyi tanıma teknikleri. Pegem Akademi. Yeşilyaprak, B. (2020). Mesleki rehberlik ve kariyer danışmanlığı: Kuramdan uygulamaya. Pegem Akademi. Yeşilyaprak, B. (2015). 21. yüzyılda eğitimde rehberlik hizmetleri. Nobel Akademik Yayıncılık. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği (2021). Psikolojik danışma etik kodları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği. Myrick, R. D. (1997). Developmental guidance and counseling: A practical approach (3. b.). Educational Media Corporation. Bowers, J., & Hatch, P. A. (2005). The ASCA national model: A framework for school counseling programs. American School Counselor Association. Gysbers, N. C. (2012). Embrace the past, welcome the future: A brief history of school counseling. American School Counselor Association,(Ed.).(2012). The ASCA national model: A framework for school counseling programs. Gysbers, N. C., & Henderson, P. (2012). Developing and managing your school guidance program (4th ed. b.). American Counceling Association. Gysbers, N. C., & Henderson, P. (2001). Comprehensive guidance and counseling programs: A rich history and a bright future. Professional School Counseling, 4(4), 246-256. Özyürek, R. (2006). İlgi envanterlerinin profil puanlarını yorumlama yetkinliği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 6(3), 809-846. Özyürek, R. (2009). Kariyer psikolojik danışması süreci ve ilgi envanterlerinin profillerini yorumlama becerileri. F. Korkut-Owen, R. Özyürek, & Owen, D. içinde, Gelişen Psikolojik Danışma ve Rehberlik: Meslekleşme Sürecinde İlerlemeler (Cilt 2, s. 51-81). Nobel. Özyürek, R. (2016). Kariyer psikolojik danışmanlığı kuramları. Çocuk ve ergenler için kariyer rehberliği uygulamaları. Nobel. Özyürek, R., Çalışkan, S., & Türkoğlu, E. (2015). Sınıf rehberliği ünitelerini temel alan okul psikolojik danışmanlığı programı modeli uygulamaları: Kariyer farkındalığı geliştirmeye yönelik bir sınıf rehberliği ünitesi-anadolu lisesi e-kitabı. Manisa Şehzadeler Manisa Rehberlik Araştırma Merkezi Özyürek, R., Sanal, S. D., Çelikkıran, İ., Dincel, A., & Gölcük, N. (2013). İzmir ili Bayraklı ilçesi okullarda psikolojik danışma ve rehberlik programı uygulamaları e-kitabı. Özyürek, R., Tüfeközdemir Sarıoğlu, F., Özgeday, N., Akçay, O., Bostancı, H., & Üstüner, V. (2014). Sınıf rehberliği ünitelerini temel alan okul psikolojik danışmanlığı programı modeli uygulamaları: Verimli ders çalışma ve zamanı kullanma becerileri sınıf rehberliği ünitesi ilkokul e-kitabı. Özyürek, R., Tüfeközdemir Sarıoğlu, F., Özgeday, N., Kayalar, A., Bostancı, Ü., & Üstüner, V. (2013). İzmir ili Bornova ilçesi okullarda psikolojik danışma ve rehberlik programı uygulamaları temel önleme e-kitabı. Öz, F. S. (2008). Öfke yönetimi eğitiminin ergenlerde öfke ile başa çıkma ve iletişim becerilerine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Şentürk Aydın, R. (2013). Yaşam becerileri psikoeğitim programının boşanmış aile çocuklarının uyum düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Şimşek, G., Özyürek, R., & Türkoğlu, F. (2016). Sınıf rehberliği ünitelerini temel alan kapsamlı gelişimsel okul psikolojik danışmanlığı model uygulamaları: Duyguları tanıma ve ifade etme sınıf rehberliği ünitesi e-kitabı. Taştan, N., & Öner, U. (2006). Çatışma çözme eğitimi ve akran arabuluculuğu. Nobel Yayın Dağıtım. Temüroğlu Sundur, L. Y. (2012). Çatışma çözme ve arabuluculuk becerileri Modül 7. Özellikle kız çocuklarının okullulaşma oranının artırılması projesi. Türnüklü, A., Kaçmaz, T., İkiz, E., & Balcı, F. (2009). Liselerde öğrenci şiddetinin önlenmesi. Anlaşmazlık çözümü, müzakere ve akran-arabuluculuk programı. Maya. Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü: https://orgm.meb.gov.tr/ Rehberlik Hizmetleri Mevzuat: https://orgm.meb.gov.tr/www/rehberlik-hizmetlerimevzuat/icerik/1359 MEB Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği: http://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_08/14231603_Rehberlik_ve_Psikolojik_DanYYma_Hizmetleri_YonetmeliYi_2.pdf MEB Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Etik Yönergesi: http://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_08/31230349_RPDH_Etik_Yonergesi_.pdf E-Rehberlik Sistemi: http://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_09/08151007_2020_e-REHBERLYK_KILAVUZ.pdf) PDR Hizmetlerinde Kullanılan Form ve Ölçme Araçları: https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_05/21151730_FORM_HARITASI_21.05.19.pdf Sınıf Rehberlik Etkinlikleri: http://orgm.meb.gov.tr/www/milli-egitim-bakanligi-tum-sinifseviyelerinde-sinif-rehberlik-etkinlikleri-hazirladi/icerik/1771 Dijital Sınıf Rehberlik Etkinlikleri Platformu: https://orgm.meb.gov.tr/disrep/index.html Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Psikososyal destek programı uygulama kılavuzu: https://orgm.meb.gov.tr/www/psikososyal-destekprogrami/icerik/1223 Psikososyal Destek Eğitim Programları: https://orgm.meb.gov.tr/www/icerik_goruntule.php?KNO=1258 Psikososyal Bilgilendirme Rehberi: http://orgm.meb.gov.tr/www/psikososyal-bilgilendirmerehberi/icerik/1314 Salgın Hastalık Psikoeğitim Programları: https://orgm.meb.gov.tr/www/psikososyal-destekegitim-programlari/icerik/1759 Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği Dergileri: https://pdr.org.tr/2021/07/01/turkpsikolojik-danisma-ve-rehberlik-dernegi-dergileri/ Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği Psikolojik Danışma ve Rehberlik Alanında Çalışanlar İçin Etik Kurallar: https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/44163/mod_resource/content/0/PDR%20Etik.pdf |
| Yarıyıl İçi Çalışmaları | Aktivite Sayısı | Katkı Payı |
| Devam | % 0 | |
| Laboratuar | % 0 | |
| Uygulama | % 0 | |
| Arazi Çalışması | % 0 | |
| Derse Özgü Staj | % 0 | |
| Küçük Sınavlar | % 0 | |
| Ödev | 4 | % 90 |
| Sunum | % 0 | |
| Projeler | % 0 | |
| Seminer | % 0 | |
| Ara Sınavlar | % 0 | |
| Ara Juri | % 0 | |
| Final | 1 | % 10 |
| Rapor Teslimi | % 0 | |
| Juri | % 0 | |
| Bütünleme | % 0 | |
| Toplam | % 100 | |
| YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI | % 90 | |
| YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI | % 10 | |
| Toplam | % 100 | |
| Aktiviteler | Aktivite Sayısı | Süre (Saat) | İş Yükü |
| Ders Saati | 0 | 0 | 0 |
| Laboratuvar | 0 | 0 | 0 |
| Uygulama | 0 | 0 | 0 |
| Derse Özgü Staj | 12 | 8 | 96 |
| Arazi Çalışması | 0 | 0 | 0 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışması | 4 | 5 | 20 |
| Sunum / Seminer | 0 | 0 | 0 |
| Proje | 0 | 0 | 0 |
| Ödevler | 0 | 0 | 0 |
| Küçük Sınavlar | 0 | 0 | 0 |
| Ara Juri | 0 | 0 | 0 |
| Ara Sınavlar | 0 | 0 | 0 |
| Rapor Teslimi | 0 | 0 | 0 |
| Juri | 0 | 0 | 0 |
| Final | 1 | 5 | 5 |
| Toplam İş Yükü | 121 | ||
| Etkisi Yok | 1 En Düşük | 2 Düşük | 3 Orta | 4 Yüksek | 5 En Yüksek |
| Dersin Program Kazanımlarına Etkisi | Katkı Payı | |
| 1) | Okul psikolojik danışmanları öğrencilerin ve danışanların gelişimini desteklemek, potansiyellerini ortaya çıkarmak ve ihtiyaca yönelik hizmet sunabilmek için uygun ölçme ve değerlendirme yöntemlerini bilir ve kullanır; temel ölçme de değerlendirme türlerini birbirinden ayırt edebilir ve standartlaştırılmış ve standartlaştırılmamış ölçmenin temel kavramlarını bilir. | |
| 2) | Okul psikolojik danışmanları bireyin iyilik halini destekleyecek şekilde yaşam boyu gelişimi ve öğrenmeyi ilke edinir ve bu durumu mesleki her türlü uygulamasına, kişisel yaşam felsefesine, insana bakış açısına yansıtır. | |
| 3) | Okul psikolojik danışmanları teknoloji ve bilişim becerilerini kullanarak yeni beceriler geliştirir; gelişimsel ve kapsamlı okul psikolojik danışma programlarını hazırlamada, alanyazını izlemede, kayıt tutmada, araştırmalarda, veri analizlerinde teknoloji kullanabilir. | |
| 4) | Okul Psikolojik danışmanları yaşam döngüsündeki gelişimsel basamaklar hakkındakigelişim kuramlarını (bilişsel, duygusal, fiziksel, ahlaki, tinsel) ve kavramları bilir; psikosoyal ve kültürel faktörlerin insan gelişimi üzerindeki derin etkisinin farkındadır; gelişimsel krizler için çözüm yolları önerebilir. | |
| 5) | Okul Psikolojik danışmanları çokültürlülük kavramını bilir ve belirli grupların (din, etkin köken, politik duruş, sosyoekonomik düzeye bağlı toplumsal sınıflar, dil, cinsel tercih, inanç sistemi, yaş grupları, özel gereksinimli bireyler) kültürel ihtiyaçlarını fark eder; her bireyin okul psikolojik danışma programına ulaşmasını kolaylaştırır; kültürel ihtiyaçlara uygun müdahaleler ile cevap verir. | |
| 6) | Okul psikolojik danışmanları insanın değişim aşamalarını kapsayan süreci psikolojik danışma kuramları çerçevesinde bilir; danışana uygun amaç belirlemede, amaçlarına ulaşmada ve yaşam durumları ile başetme kapasitelerini arttırmada danışanlara yardım edecek etkili psikolojik danışma becerilerini sergiler. | |
| 7) | Okul psikolojik danışmanları mesleki etik kurallara ve yasal yükümlülüklere bağlıdır ve buna göre hareket eder; etik ikilemlerde ilgili kişileri bilgilendirir; etiğe uygun olarak profesyonel mesleki yeterliliğini ve gelişimini sürdürür. | |
| 8) | Okul psikolojik danışmanları kapsamlı ve gelişimsel okul psikolojik danışma programları tasarlar ve uygularlar ve yönetirler; grup rehberlik etkinlikleri, grupla psikolojik danışma uygulamaları, bireysel psikolojik danışma hizmeti sunar | |
| 9) | Okul psikolojik danışmanları mesleki ve kişisel anlamda güçlü yanlarını, sınırlılıklarını ve bireysel niteliklerini bilir; etkili bir meslek elemanı olmak için gerekli kişilik özelliklerini, bilgi ve temel becerilere sahiptir, mesleki bilgileri sürekli yeniler, gerektiğinde süpervizyon alır; mesleğin güçlenmesi için aktif olarak destek sağlar; mesleğin savunuculuğunu yapar. | |
| 10) | Okul psikolojik danışmanları intihar, doğal afet gibi kriz durumlarında okul krize müdahale programları geliştirir, uygular ve değerlendirir; disiplinlerarası afet çalışmalarında yer alır, psikolojik ilk yardım hizmetini sunar. | |
| 11) | Okul psikolojik danışmanları bireyler, veliler, öğretmenler, yöneticiler, ve kurumlara rehberlik, gelişimsel ihtiyaçlar, problemler, programlar ve okuldaki etkinlikler ile ilgili konsültasyon çalışmaları yapar; gruplara yönelik program geliştirir, bilgi kaynaklarına ulaşır. | |
| 12) | Okul psikolojik danışmanları araştırma yöntemlerini ve istatistiksel analizleri bilir ve uygular; paydaşlarla araştırma sonuçlarını paylaşır ve yorumlar; program değerlendirmede araştırma sonuçlarından yararlanır. | |
| 13) | Okul psikolojik danışmanı uygulamaları ile ilgili kayıtları tutar, okul personeline, anne-babalara refere kurumlarını tanıtır ve bu kurumlardan destek alma konusunda paydaşlara yardım eder. | |
| 14) | Okul psikolojik danışmanı yürürlükteki özel eğitimle ilgili hukuki temelleri tanır, özel eğitime ihtiyaç duyan bireyleri belirler ve yönlendirir. | |
| 15) | Okul psikolojik danışmanları eğitim sistemlerini, öğrenme yaklaşımlarını, öğrenmeyi etkileyen faktörleri bilir, eğitimle ile ilgili sorunlara eleştirel düşünme yaklaşımı geliştirir; öğrencilerin gelişimini artırmak amacıyla sorun odaklı çözümleri psikolojik danışma programına dahil eder. |