SOSYOLOJİ
Lisans TYYÇ: 6. Düzey QF-EHEA: 1. Düzey EQF-LLL: 6. Düzey

Ders Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu Ders Adı Yarıyıl Teorik Pratik Kredi AKTS
GEP0413 Osmanlı Türkçesi I Bahar 3 0 3 5
Bu katalog bilgi amaçlıdır, dersin açılma durumu, ilgili bölüm tarafından yarıyıl başında belirlenir.

Temel Bilgiler

Öğretim Dili: Turkish
Dersin Türü: GE-Elective
Dersin Seviyesi: LİSANS
Dersin Veriliş Şekli: Yüz yüze
Dersin Koordinatörü: Dr. BURCU ALARSLAN ULUDAŞ
Dersi Veren(ler): Prof. Dr. NEJDET ÖZTÜRK
Dr. BURCU ALARSLAN ULUDAŞ
Opsiyonel Program Bileşenleri: Yok
Dersin Amacı: Türkler, İslâmiyeti kabul ettikten sonra Arap kökenli alfabeyi kabul etmişler ve bu yazı sistemini, Latin alfabesi kabul edilinceye kadar (1928) bin yıl kulanmışlardır. Osmanlılar döneminde tarih, edebiyat, hukuk, mimari ve başka bilimlere ait çok sayıda eser ve belge Osmanlı Türkçesi dediğimiz bu yazı sistemi ile yazılmıştır. Dolayısıyla “el yazması”, “matbu eser” ve “arşiv belgesi”nden oluşan zengin kültür hazinesi mevcuttur. Osmanlı kültür ve uygarlığı ile doğrudan tanışmak isteyenler için bu alfabeyi öğrenmek gerekir. Osmanlı dönemi Türk dilinin gerçek bir zirvesidir. Bu dönemde, devletin siyasî gücüne denk olarak Türkçe üç kıtada yaygın olarak kullanılan bir dil olmuştur. Bu “imparatorluk dili” ile tanışacak olanlara yeni ilgi alanları açılabilir.

Öğrenme Kazanımları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
•Osmanlı Türkçesi alfabesini tanır,
•Osmanlı Türkçesi alfabesinin seslerini analiz eder,
•Osmanlı Türkçesi’ni okuma-yazma becerisi kazanır,
•Osmanlı tarihinin kütüphane ve arşiv kaynakları ile tanışır,
•Osmanlıca kaynaklardan yararlanmak için Osmanlı Türkçesi’nin önemini kavrar.

Dersin İçeriği



Osmanlı Türkçesi’nin, harflerle birleşmelerinden başlanarak, yapım ve çekim ekleri ve kurallarıyla öğretilmesi, metin okuma alıştırmaları. Osmanlı Türkçesi’ndeki Arapça ve Farsça unsurları, metin okuma alıştırmaları.

Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği

Hafta Konu Ön Hazırlık
1) Dersin tanıtılması, giriş
2) Latin alfabesinden önce Türklerin kullandıkları alfabeler ve bunlardan Arap alfabesi kökenli Osmanlı Türkçesi’ni öğrenmenin önemi.
3) Osmanlı Türkçesi yazı sisteminin temel harflerinin kavratılması.
4) Harf grupları. Harflerin birleşme özellikleri. Birleşen ve birleşmeyen harfler.
5) Sesli harfler, harekeler ve işaretler. Uzun okutan harfler.
6) Yalnızız (Peyami Safa, Muharrem Ergin, Osmanlıca Dersleri, İstanbul 1975, s. 46-48’den)
7) Miskinler Tekkesi (Reşat Nuri Güntekin, Muharrem Ergin, Osmanlıca Dersleri, İstanbul 1975, s. 42-44’den)
8) Belirlilik takısı, Şemsi ve Kameri harfler. Gramer: İsm-i fail, İsm-i Mef’ul
9) Üsküdar ve Boğaziçi Mesireleri (Ali Rıza, 13. Hicrî Asırda İstanbul Hayatı)
10) Üsküdar ve Boğaziçi Mesireleri (Ali Rıza, 13. Hicrî Asırda İstanbul Hayatı)
11) Hıdrellez Günü Haydarpaşa Çayırı (19. yüzyıl, Tarik’ten)
12) Hıdrellez Günü Çürüklük (19. yüzyıl, Tarik’ten). Arapça ay adları.
13) İstanbul’un fethi (Âşık Paşazade Tarihi’nden, İstanbul 1332)
14) Milli Mücadele Başlarken (Atatürk, Nutuk, İstanbul 1927)

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar:
Diğer Kaynaklar: Prof. Dr. Hayati Develi, Osmanlı Türkçesi Kılavuzu 1, kesit yayınları, İstanbul 2010.
Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, 1,2,3, Ankara 1970.

Değerlendirme Sistemi

Yarıyıl İçi Çalışmaları Aktivite Sayısı Katkı Payı
Devam 14 % 7
Ödev 8 % 8
Ara Sınavlar 1 % 40
Final 1 % 45
Toplam % 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI % 55
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI % 45
Toplam % 100

AKTS / İş Yükü Tablosu

Aktiviteler Aktivite Sayısı Süre (Saat) İş Yükü
Ders Saati 14 3 42
Uygulama 1 5 5
Ödevler 8 3 24
Küçük Sınavlar 3 2 6
Ara Sınavlar 1 10 10
Final 1 10 10
Toplam İş Yükü 97

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

Etkisi Yok 1 En Düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 En Yüksek
           
Dersin Program Kazanımlarına Etkisi Katkı Payı
1) Klasik ve güncel başlıca sosyoloji perspektiflerini öğrenmek ve karşılaştırmak ve bunların hepsini sosyal durumların analizine uygulamak. 3
2) Yerel ve küresel ölçekte, sosyolojik ve antropolojik bilginin kurulmasında temel metodolojik yaklaşımları belirlemek 2
3) Sosyal bilimlerde istatistik alanında edinilmiş, teorik ve uygulamalı bilginin kullanılmasını sağlamak 3
4) Sosyolojiye katkıda bulunacak diğer disiplinlere ait temel bilginin alınması (psikoloji, tarih, siyaset bilimi, iletişim ve edebiyat ) ve bu bilgiyi sosyolojik sürecin analiz edilmesinde kullanabilmek 3
5) Sosyolojik verilerin toplanmasında, yorumlanmasında ve yayınlanmasında bilimsel ve etik prensiplere ilişkin bilgi sahibi olmak, bu prensipleri uygulayabilmek; ve aynı zamanda bu verinin uzmanlar ve ilgili kişilerle etkili iletişim yetenekleri ile nasıl paylaşılacağı becerisini geliştirme 2
6) Kalitatif ve kantitatif analizler için, bilgisayar programlarını kullanarak sosyolojik bilgiyi analiz etme ve yayımlama yeteneği geliştirmek ve bu alandaki yeni gelişmeleri takip etme tutumu geliştirmek 2
7) Kent ve kır sosyolojisi ve demografi; siyaset sosyolojisi; toplumsal cinsiyet sosyolojisi; beden sosyolojisi; görsel sosyoloji; iş sosyolojisi; din sosyolojisi; bilgi sosyolojisi ve suç sosyolojisi ile ilgili teorileri tanımlamak ve bu teoriler hakkında bilgi sahibi olmak 4
8) Felsefi ve tarihi bakış açısına göre sosyolojinin bilimsel bir disiplin olarak nasıl konumlandığı bilgisine sahip olmak 4
9) Türk toplumundaki sosyal konular üzerine farkındalık sahibi olmak, bu konulara eleştirel yaklaşabilmek ve Türk sosyologlarının çalışmaları hakkında bilgi sahibi olmak ve bu bilgileri aktarabilmek 2
10) Sosyal konular ve küresel sosyal süreçler üzerine farkındalık sahibi olmak ve sosyolojik analizleri kalkınma ve sosyal sorumluluk projelerine uygulamak. 2
11) Bireysel veya takım üyesi olarak, sosyolojinin çeşitli alanları için araştırma sorusu belirleme, araştırma projesi üretme ve tamamlanmış yazılı rapor hazırlama kabiliyetine sahip olmak 2
12) Sosyoloji alanında kazanılmış bilginin lise derecesine aktarabilmek 2