SOSYOLOJİ
Lisans TYYÇ: 6. Düzey QF-EHEA: 1. Düzey EQF-LLL: 6. Düzey

Ders Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu Ders Adı Yarıyıl Teorik Pratik Kredi AKTS
GEP0112 Klasik Türk Sanatı ve Sanatçıları Güz 3 0 3 4
Bu katalog bilgi amaçlıdır, dersin açılma durumu, ilgili bölüm tarafından yarıyıl başında belirlenir.

Temel Bilgiler

Öğretim Dili: Türkçe
Dersin Türü: GE-Elective
Dersin Seviyesi: LİSANS
Dersin Veriliş Şekli: Yüz yüze
Dersin Koordinatörü: Dr. BURCU ALARSLAN ULUDAŞ
Dersi Veren(ler): Öğ.Gör. BANU BİLGİCİOĞLU
Opsiyonel Program Bileşenleri: Yok
Dersin Amacı: Bu dersin amacı öğrencilere Türk-İslam sanatının yaratıcı ve ruhsal içeriğini anlatmak ve mimarlıktan küçük el sanatlarını çeşitli alanlardan örneklerle bu sanatın özelliklerini tanıtmaktır.

Öğrenme Kazanımları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
•Türk sanatının ana özelliklerini tanımlamak
•“İslam sanatı” kavramını gelişim süreci içinde değerlendirmek
•Türk-İslam sanatı mimarisinin ve el sanatlarının temel kavram ve terimlerini tanımlamak
•Klasik dönem Osmanlı sanatının ve mimarisinin belli başlı özelliklerini incelemek
•Mimar Sinan’ın yaşamını ve görev yaptığı yıllardaki sosyal, siyasal ve ekonomik yapıyı anlamak
•Mimar Sinan’ın eserlerini farklı dönemlerden eserlerle karşılaştırmak
•Osmanlı eserlerini mimari geleneklere göre farklı dönemlere ayırmak
•Geleneksel Türk-İslam el sanatlarının çeşitlerini tanımak

Dersin İçeriği

Bu derste, Türk ve İslam Sanatının tarihsel gelişimi ve özellikleri anlatılılarak Türk ve İslam sanatında özellikle mimari ve küçük el sanatları tanıtılacaktır.

Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği

Hafta Konu Ön Hazırlık
1) Giriş:Dersin yapısı ve ders programına genel bir bakış
2) İslamiyet Öncesi Dönemde Türk Sanatı Aslanapa, Oktay; Türk Sanatı Remzi Yay. İstanbul; Çoruhlu, Y., Erken Devir Türk Sanatının Abc’si, Kabalcı Yay., İstanbul,1998; Çoruhlu, Y., Türk Mitolojisinin Anahatları, Kabalcı Yayınevi,İstanbul,2002; Esin, E., Türk Kozmolojisine Giriş,Kabalcı Yay.,İstanbul,2003; Ögel, B.,Türk Mitolojsi (Kaynakları ve Açıklamaları İle Destanlar),Cı,Ankara,1971
3) İslamiyet Öncesi Dönemde Türk Sanatı (Orta Asya- Hunlar-Gokturkler-Uyghurlar) Aslanapa, Oktay; Türk Sanatı Remzi Yay. İstanbul; Çoruhlu, Y., Erken Devir Türk Sanatının Abc’si, Kabalcı Yay., İstanbul,1998; Çoruhlu, Y., Türk Mitolojisinin Anahatları,Kabalcı Yayınevi,İstanbul,2002; Esin, E., Türk Kozmolojisine Giriş,Kabalcı Yay.,İstanbul,2003; Ögel, B.,Türk Mitolojsi (Kaynakları ve Açıklamaları ile Destanlar),C.I,Ankara,1971.
4) Türkler & Islam (Karahanlılar, Gaznelilers, Büyük Selçuklular)/ Türkler Anadolu’da (Anadolu Selçukluları) Aslanapa, Oktay; Türk Sanatı Remzi Yay. İstanbul ; Çoruhlu, Y.,Türk İslam Sanatının Abc’si,Kabalcı Yayınevi,İstanbul,2000; Grabar, O.,İslam Sanatının Oluşumu,İstanbul,1988 Yetkin; Kuban, Doğan; Türk-İslam Sanatı Üzerine Denemeler, Arkeoloji Ve Sanat Yay; Cansever, Turgut; İslâm’da Şehir Ve Mimari, Timaş Yayınları, İstanbul 2006; Altun, A., Ortaçağ Türk Mimarisinin Anahatları İçin Bir Özet, İstanbul, 1988 ; Öney, Gönül, Anadolu Selçuklu Mimari Süslemesi Ve El Sanatları, Ankara, 1988
5) Gezi: Sultanahmet Museum of Turkish and Islamic Arts
6) Erken Dönem Osmanlı İmparatorluğunda Mimari-Sosyal Hayat- Süsleme ve Küçük El Sanatları Aslanapa, O., Yüzyıllar Boyunca Türk Sanatı (14. Yüzyıl), Ankara, 1997; Aslanapa, Oktay; Türk Sanatı Remzi Yay. İstanbul ; Altun, A., Ortaçağ Türk Mimarisinin Anahatları İçin Bir Özet, İstanbul, 1988 Demiriz, Yıldız, Osmanlı Mimarisinde Süsleme I Erken Devir (1300-1453), İstanbul,1979
7) 15.Yüzyıldan 16.yüzyıla Mimari-Sosyal Hayat- Süsleme ve Küçük El Sanatları Sönmez, Zeki, “Osmanlı Mimarisinin Gelişiminde Hassa Mimarlar Ocağı’nın Yeri, Örgütlenme Biçimi Ve Faaliyetleri”, Osmanlı-Kültür Ve Sanat, Cilt: 10, Yeni Türkiye Yayınları, İstanbul 1999, S. 184-189; Cantay, Gönül; Osmanlı Külliyelerinin Kuruluşu, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Ankara 2002.
8) Osmanlı Mimarlığında Klasik Dönem ve Mimar Sinan Sönmez, Zeki, “Osmanlı Mimarisinin Gelişiminde Hassa Mimarlar Ocağı’nın Yeri, Örgütlenme Biçimi Ve Faaliyetleri”, Osmanlı-Kültür Ve Sanat, Cilt: 10, Yeni Türkiye Yayınları, İstanbul 1999, S. 184-189; Cantay, Gönül; Osmanlı Külliyelerinin Kuruluşu, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Ankara 2002.
9) Gezi:Süleymaniye Camii & Şehzade Camii
10) Osmanlı Süsleme ve Uygulama Sanatlarında Klasik Dönem I Aslanapa, Oktay; Türk Sanatı Remzi Yay. İstanbul
11) Gezi:Topkapı Sarayı
12) Osmanlı Süsleme ve Uygulamalı Sanatlarında Klasik Dönem II Çini, Metal, Ahşap,Cam İşleri, Minyatür, Halı, Hat, Mücevher etc. Arasınav Aslanapa, Oktay; Türk Sanatı Remzi Yay. İstanbul Mahir, Banu, Osmanlı Minyatür Sanatı, İstanbul, 2005; Aslanapa, Oktay, Türk Halı Sanatı, İstanbul, 1973. Sözen, Metin, Geleneksel El Sanatları; Demiriz, Yıldız, Osmanlı Kitap Sanatında Doğal Çiçekler, İstanbul, 2005. Erginsoy, Ü., İslam Maden Sanatının Gelişmesi,İstanbul,1978
13) Gezi: Sadberk Hanım Müzesi-Sarıyer
14) Gezi:Sakıp Sabancı Müzesi Hat ve Resim Kolekiyonu

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar:
Diğer Kaynaklar: Aldoğan Ayşen; “The Art Of The Turkish Kilim”, Sanat Dünyamız, 1984,S.29, S.13-18
Alparslan Ali; “The Varieties Of Islamic Script:6, Pictoral Calligraphy And Imperial Monograms”, Sanat Dünyamız, 1986,S.36, S.2-13
Altun, A., Ortaçağ Türk Mimarisinin Anahatları İçin Bir Özet, İstanbul, 1988
Aslanapa, Oktay; Türk Sanatı Remzi Yay. İstanbul
Arel, Ayda, Batılışma Devri Türk Mimarisi, İstanbul Teknik Üniversitesi Yayını.
Aslanapa, O., Yüzyıllar Boyunca Türk Sanatı (14. Yüzyıl), Ankara, 1997
Aslanapa, Oktay, Türk Halı Sanatı, İstanbul, 1973.
Cansever, Turgut; İslâm’da Şehir Ve Mimari, Timaş Yayınları, İstanbul 2006
Cantay, Gönül; Osmanlı Külliyelerinin Kuruluşu, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Ankara 2002.
Çoruhlu, Y., Erken Devir Türk Sanatının Abc’si, Kabalcı Yay., İstanbul,1998
Çoruhlu, Y., Türk Mitolojisinin Anahatları,Kabalcı Yayınevi,İstanbul,2002.
Çoruhlu, Y.,Türk İslam Sanatının Abc’si,Kabalcı Yayınevi,İstanbul,2000
Demiriz, Yıldız, Osmanlı Mimarisinde Süsleme I Erken Devir (1300-1453), İstanbul,1979.
Demiriz, Yıldız, Osmanlı Kitap Sanatında Doğal Çiçekler, İstanbul, 2005.
Esin, E., Türk Kozmolojisine Giriş,Kabalcı Yay.,İstanbul,2003
Erginsoy, Ü., İslam Maden Sanatının Gelişmesi,İstanbul,1978
Grabar, O.,İslam Sanatının Oluşumu,İstanbul,1988 Yetkin
Kuban, Doğan; Türk-İslam Sanatı Üzerine Denemeler, Arkeoloji Ve Sanat Yay.
Mülayim, Selçuk; Ters Lale: Osmanlı Mimarisinde Sinan Çağı Ve Süleymaniye, Arkeoloji Ve Sanat Yay.
Mahir, Banu, Osmanlı Minyatür Sanatı, İstanbul, 2005.
Ögel, B.,Türk Mitolojsi (Kaynakları Ve Açıklamaları İle Destanlar),Cı,Ankara,1971
Öney, Gönül, Anadolu Selçuklu Mimari Süslemesi Ve El Sanatları, Ankara, 1988.
Renda, G., Osmanlı Minyatür Sanatı,İstanbul,2001
Sönmez, Zeki, “Osmanlı Mimarisinin Gelişiminde Hassa Mimarlar Ocağı’nın Yeri, Örgütlenme Biçimi Ve Faaliyetleri”, Osmanlı-Kültür Ve Sanat, Cilt: 10, Yeni Türkiye Yayınları, İstanbul 1999, S. 184-189.
Tanman, Baha; “Mimarlığı Dışında Sinan” Sanat Dünyamız, 1999,S.73, S.183-193
Yücel, Erdem; İslam Öncesi Türk Sanatı, Arkeoloji Ve Sanat Yay.
Sanat Dünyamız 73: Yaratıcı Osmanlılar, Yapı Kredi Yay.
Tanındı, Z., Türk Minyatür Sanatı,İstanbul,1996 .

Değerlendirme Sistemi

Yarıyıl İçi Çalışmaları Aktivite Sayısı Katkı Payı
Devam 14 % 10
Ödev 1 % 20
Ara Sınavlar 1 % 20
Final 1 % 50
Toplam % 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI % 50
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI % 50
Toplam % 100

AKTS / İş Yükü Tablosu

Aktiviteler Aktivite Sayısı Süre (Saat) İş Yükü
Ders Saati 14 3 42
Ödevler 1 20 20
Ara Sınavlar 1 20 20
Final 1 20 20
Toplam İş Yükü 102

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

Etkisi Yok 1 En Düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 En Yüksek
           
Dersin Program Kazanımlarına Etkisi Katkı Payı
1) Klasik ve güncel başlıca sosyoloji perspektiflerini öğrenmek ve karşılaştırmak ve bunların hepsini sosyal durumların analizine uygulamak. 3
2) Yerel ve küresel ölçekte, sosyolojik ve antropolojik bilginin kurulmasında temel metodolojik yaklaşımları belirlemek 2
3) Sosyal bilimlerde istatistik alanında edinilmiş, teorik ve uygulamalı bilginin kullanılmasını sağlamak 3
4) Sosyolojiye katkıda bulunacak diğer disiplinlere ait temel bilginin alınması (psikoloji, tarih, siyaset bilimi, iletişim ve edebiyat ) ve bu bilgiyi sosyolojik sürecin analiz edilmesinde kullanabilmek 3
5) Sosyolojik verilerin toplanmasında, yorumlanmasında ve yayınlanmasında bilimsel ve etik prensiplere ilişkin bilgi sahibi olmak, bu prensipleri uygulayabilmek; ve aynı zamanda bu verinin uzmanlar ve ilgili kişilerle etkili iletişim yetenekleri ile nasıl paylaşılacağı becerisini geliştirme 2
6) Kalitatif ve kantitatif analizler için, bilgisayar programlarını kullanarak sosyolojik bilgiyi analiz etme ve yayımlama yeteneği geliştirmek ve bu alandaki yeni gelişmeleri takip etme tutumu geliştirmek 2
7) Kent ve kır sosyolojisi ve demografi; siyaset sosyolojisi; toplumsal cinsiyet sosyolojisi; beden sosyolojisi; görsel sosyoloji; iş sosyolojisi; din sosyolojisi; bilgi sosyolojisi ve suç sosyolojisi ile ilgili teorileri tanımlamak ve bu teoriler hakkında bilgi sahibi olmak 4
8) Felsefi ve tarihi bakış açısına göre sosyolojinin bilimsel bir disiplin olarak nasıl konumlandığı bilgisine sahip olmak 4
9) Türk toplumundaki sosyal konular üzerine farkındalık sahibi olmak, bu konulara eleştirel yaklaşabilmek ve Türk sosyologlarının çalışmaları hakkında bilgi sahibi olmak ve bu bilgileri aktarabilmek 2
10) Sosyal konular ve küresel sosyal süreçler üzerine farkındalık sahibi olmak ve sosyolojik analizleri kalkınma ve sosyal sorumluluk projelerine uygulamak. 2
11) Bireysel veya takım üyesi olarak, sosyolojinin çeşitli alanları için araştırma sorusu belirleme, araştırma projesi üretme ve tamamlanmış yazılı rapor hazırlama kabiliyetine sahip olmak 2
12) Sosyoloji alanında kazanılmış bilginin lise derecesine aktarabilmek 2