SOSYOLOJİ (TÜRKÇE, DOKTORA)
Doktora TYYÇ: 8. Düzey QF-EHEA: 3. Düzey EQF-LLL: 8. Düzey

Ders Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu Ders Adı Yarıyıl Teorik Pratik Kredi AKTS
SOS6007 Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları Güz 3 0 3 12
Bu katalog bilgi amaçlıdır, dersin açılma durumu, ilgili bölüm tarafından yarıyıl başında belirlenir.

Temel Bilgiler

Öğretim Dili: Türkçe
Dersin Türü: Departmental Elective
Dersin Seviyesi: LİSANSÜSTÜ
Dersin Veriliş Şekli: Yüz yüze
Dersin Koordinatörü: Prof. Dr. PINAR MELİS YELSALI PARMAKSIZ
Opsiyonel Program Bileşenleri: Bu dersin öğrenme çıktıları program çıktılarının tümüne katkı sağlamaktadır: 1.Sosyal yapı ve işleyişi çeşitli boyutlarıyla ve sosyal ilişkiler bağlamı içinde anlamak. 2.Bir araştırma ödevi hazırlamak ve sunmak deneyimi kazanmak 3.Toplumsal bir olguyu sosyolojik teoriler yoluyla açıklamak 4.Eleştirel düşünme, argüman oluşturma ve tartışma 5. Sosyal araştırmada etik sorunları anlamak ve çözme becerisi 6. Akademik iletişim ve sunum yapma becerisi geliştirme 9. Toplumsal eşitsizlikler konusunda bir perspektif geliştirme
Dersin Amacı: Eleştirel bir okuma ile güncel meselelere yönelik analitik bir perspektifle araştırma soruları sorma ve yanıtlama becerisi ile alan bilgisini kullanarak sorgulayıcı bir perspektiften cinsiyet odaklı bir bakış açısı geliştirmek amaçlanmaktadır.

Öğrenme Kazanımları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
Dersin Öğrenme Çıktıları

Bu dersi başarıyla tamamladığınızda aşağıdakileri yapabiliyor olacaksınız.
1. Kadın ve toplumsal cinsiyet alanının Dünyada ve Türkiye’de gelişimi hakkında kapsamlı bilgiye sahip olmak
2. Temel kavramsal araçları kullanarak alanın bilgisini analitik ve eleştirel bir düzeyde kullanmak
3. Güncel sorun ve sorunsalları cinsiyet perspektifinden eleştirel olarak sorunsallaştırmak
4. Kadın ve toplumsal cinsiyet perspektifinden araştırma sorusu sorma, araştırma tasarlama ve yürütme becerisini kullanmak

Dersin İçeriği

Bu derste kadın ve toplumsal cinsiyet çalışmaları alanının tarihsel olarak başlangıcından günümüze gelişimi, temel sorunlar ve sorunsallar, teorik ve metodolojik yaklaşımlar, temel ve ileri düzeyde tartışmalar ve ileriye yönelik yönelimler aktarılacaktır.
Dersin Öğretim yöntemleri klasik öğrenme yöntemlerinin yanısıra
Anlatım
• Bireysel Çalışma
• Gezi
• Okuma
• Saha Çalışması
• Tartışma
• Proje Hazırlama
• Şeklindedir”

Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği

Hafta Konu Ön Hazırlık
1) giriş yok
2) Kadın ve toplumsal cinsiyet çalışmaları alanının gelişimi Kandiyoti, (2010). 165-176. Parmaksız,(2019). 1-9
3) Feminist Kuram Donovan, (2012). ch1,3,6
4) kadın emeği Hartmann,(2015). 165-196) İlkkaracan, (2012). 1-37. Dedeoglu, (2012). 269-290.
5) Türkiye’de Modernleşmenin Cinsiyeti Kandiyoti (1987). 317-338. Sancar, (2014). ch 2,5,6 Kadıoğlu, (1998). (s 91-100) Parmaksız, P. M. Y. (2016). 40-62.
6) kadın hareketi Arat, (1994). 100–112). Sirman, (1989). 1–34.
7) feminist epistemoloji Scott, (2007). 77-97). Scott, (2010). 7-14. Tanesini, (2012). ,119-194, 283-320.
8) feminist saha araştırması Wolf,(Ed.). (2018): 372-441. Birkalan-Gedik, (2021). 99-131). Harmanşah, ve Nahya (haz.) (2016).bölüm 1 ve 4 Erdoğan, ve Gündoğdu (haz.) (2019) bölüm 2 ve 5
9) feminist araştırma ve yazım Yelsalı Parmaksız, (2023). 428-451
10) şiddet Kandiyoti, (2016). 103-118.
11) cinsiyet karşıtı politikalar Özkazanç, Çağatay, Göker, Hünler, & Polatdemir, (2023). 1-24.
12) konular sorunlar sunum
13) konular sorunlar sunum
14) genel değerlendirme yok

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar: Ders kaynaklar üzerinden ilerleyecektir, ders notu paylaşılmayacaktır.
Diğer Kaynaklar: Kandiyoti, Deniz. "Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları: Gelecek İçin Geçmişe Bakış." Birkaç Arpa Boyu 21 (2011): 41-60.
Yelsalı Parmaksız, Pınar Melis (2023) “Türkiye’de Feminizmin Akademide Kurumsallaşması: Fırsatlar ve Çıkmazlar,” Toplumsal Tarih, 2023.
Parmaksız, P. M. Y. (2019, November). Thirty years of gender and women's studies in Turkey. In Women's Studies International Forum (Vol. 77, p. 102279). Pergamon.
3. Hafta
Donovan, Josephine (1997) Feminist Teori, çev. Aksu Bora, Meltem Ağduk Gevrek, Fevziye Sayılan, İstanbul: İletişim Yayınları (1997).
4. Hafta
Ecevit, Yıldız (2011) "Türkiye’de kadın emeği konulu çalışmaların feminist tarihçesi." Sancar, S.(der.) Birkaç Arpa Boyu: 121-167.
Güneş, Fatime (2023). “Kadın Emeğine Yönelik Kuramsal Bir Çerçeve,” Feminist Olan Politiktir, der. Gökçe Bayrakçeken Tüzel, Ayça Kurtoğlu, Ayşe Gönüllü Atakan, Aslı Çoban, Nota Bene, Ankara.
İlkkaracan, İ. (2012). Why so few women in the labor market in Turkey?. Feminist Economics, 18(1), 1-37.
Dedeoğlu, S. (2000). Toplumsal cinsiyet rolleri açısından Türkiye’de aile ve kadın emeği. Toplum ve Bilim, 86(3), 139-170.
5. Hafta
Kandiyoti, D. (1997). Modernin Cinsiyeti: Türk Modernleşmesi Üzerine Çalışmalarda Gözden Kaçırılan Yönler. Cariyeler, Bacılar, Yurttaşlar: Kimlikler ve Toplumsal Dönüşümler, 2, 221-241.
Sancar, S. (2014). Türk Modernleşmesinin Cinsiyeti: Erkekler Devlet, Kadınlar Aile Kurar: Erkekler Devlet, Kadınlar Aile Kurar. İletişim Yayınları.
Kadıoğlu, A. (1998). Cinselliğin İnkârı: Büyük Toplumsal Projelerin Nesnesi Olarak Türk Kadınları. 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler, (s 91).
Yelsalı Parmaksız, Pınar Melis (2017). Türkiye'nin modernleşmesinde kadınlar: 1839'dan günümüze. İmge Kitabevi.
Parmaksız, P. M. Y. (2016). Paternalism, modernization, and the gender regime in Turkey. Aspasia, 10(1), 40-62.
6. Hafta
Sancar, S. (1991). Türkiye’de Kadın Hareketinin Politiği: Tarihsel Bağlam, Politik Gündem ve Özgünlükler. S. Sancar içinde. Birkaç Arpa Boyu... 21. Yüzyıla Girerken Türkiye'de Feminist Çalışmalar, 61-120.Candemir, D. M. (2020). 2000’lerde Feminizm: Türkiye’de Feminist Hareketler ve Dijital Aktivizm. Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Feminizm. İletişim, 158-183.
7. Hafta
Scott, J. W. (2013). “Toplumsal Cinsiyet: Faydalı Bir Analiz Kategorisi.” Feminist Tarihin Peşinde. Ed. Fahriye Dinçer, Özlem Aslan. İstanbul: bgst Yayınları, (61-104).
Scott, J. W. (2013). “Toplumsal Cinsiyet: Hala Faydalı Bir Analiz Kategorisi mi?” Feminist Tarihin Peşinde. Ed. Fahriye Dinçer, Özlem Aslan. İstanbul: bgst Yayınları,181-196.
Tanesini, Alessandra. (2012). Feminist Epistemolojilere Giriş. Çev. Gülhan Deniz, Berivan Binay, Ümit Tatlıcan. İstanbul: Sentez Yayınları,119-194, 283-320.
8. Hafta
Wolf, Diane L. “Saha Çalışmasında Feminist İkilemler.” Methodos, Kuram ve Yöntem, Kenarından.Eds. Dilek Hattatoğlu, Gökçen Ertuğrul. İstanbul: Anahtar Kitaplar, 2009. 372-441.
Birkalan-Gedik, Hande (2023). “Türkiye’de Feminist Etnografi Olabilir mi?” Feminist Olan Politiktir, der. Gökçe Bayrakçeken Tüzel, Ayça Kurtoğlu, Ayşe Gönüllü Atakan, Aslı Çoban, Nota Bene, Ankara.
Harmanşah, Rabia ve Z. Nilüfer Nahya (haz.) (2016) Etnografik Hikayeler: Türkiye’de Alan Araştırması Deneyimleri, İstanbul: Metis.
Erdoğan, Emine ve Nehir Gündoğdu (haz.) (2019) Türkiye’de Feminist Yöntem, İstanbul: Metis Yayınları.
9. Hafta
Yelsalı Parmaksız, Pınar Melis (2023). “Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Lisansüstü Programlarında Feminist Bilginin Kurumsallaşması ve Feminist Metodoloji,” Feminist Olan Politiktir, der. Gökçe Bayrakçeken Tüzel, Ayça Kurtoğlu, Ayşe Gönüllü Atakan, Aslı Çoban, Nota Bene, Ankara.
10. Hafta
Kandiyoti, D. (2016). Locating the politics of gender: Patriarchy, neo-liberal governance and violence in Turkey. Research and Policy on Turkey, 1(2), 103-118.
11. Hafta
Özkazanç, A. ANTI-GENDER MOVEMENTS IN EUROPE.
Çağatay, S., Göker, Z. G., Hünler, O. S., & Polatdemir, A. (2023). Collective resilience and resistance in hybrid times: gender struggles in Germany, Turkey and Sweden. Gender, Place & Culture, 1-24.

Değerlendirme Sistemi

Yarıyıl İçi Çalışmaları Aktivite Sayısı Katkı Payı
Sunum 1 % 30
Ara Juri 1 % 30
Final 1 % 40
Toplam % 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI % 60
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI % 40
Toplam % 100

AKTS / İş Yükü Tablosu

Aktiviteler Aktivite Sayısı Süre (Saat) İş Yükü
Ders Saati 14 3 42
Sınıf Dışı Ders Çalışması 14 5 70
Sunum / Seminer 1 50 50
Rapor Teslimi 1 20 20
Juri 1 15 15
Final 1 100 100
Toplam İş Yükü 297

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

Etkisi Yok 1 En Düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 En Yüksek
           
Dersin Program Kazanımlarına Etkisi Katkı Payı
1) Klasik ve güncel başlıca sosyoloji perspektiflerini öğrenmek ve karşılaştırmak ve bunların hepsini sosyal durumların analizine uygulamak. 3
2) Yerel ve küresel ölçekte, sosyolojik ve antropolojik bilginin kurulmasında temel metodolojik yaklaşımları belirlemek 3
3) Sosyal bilimlerde istatistik alanında edinilmiş, teorik ve uygulamalı bilginin kullanılmasını sağlamak 2
4) Sosyolojiye katkıda bulunacak diğer disiplinlere ait temel bilginin alınması (psikoloji, tarih, siyaset bilimi, iletişim ve edebiyat ) ve bu bilgiyi sosyolojik sürecin analiz edilmesinde kullanabilmek 5
5) Sosyolojik verilerin toplanmasında, yorumlanmasında ve yayınlanmasında bilimsel ve etik prensiplere ilişkin bilgi sahibi olmak, bu prensipleri uygulayabilmek; ve aynı zamanda bu verinin uzmanlar ve ilgili kişilerle etkili iletişim yetenekleri ile nasıl paylaşılacağı becerisini geliştirme. 2
6) Kalitatif ve kantitatif analizler için, bilgisayar programlarını kullanarak sosyolojik bilgiyi analiz etme ve yayımlama yeteneği geliştirmek ve bu alandaki yeni gelişmeleri takip etme tutumu geliştirmek 1
7) Kent ve kır sosyolojisi ve demografi, siyaset sosyolojisi, toplumsal cinsiyet sosyolojisi, beden sosyolojisi, görsel sosyoloji, iş sosyolojisi, din sosyolojisi, bilgi sosyolojisi ve suç sosyolojisi ile ilgili teorileri tanımlamak ve bu teoriler hakkında bilgi sahibi olmak 5
8) Felsefi ve tarihi bakış açısına göre sosyolojinin bilimsel bir disiplin olarak nasıl konumlandığı bilgisine sahip olmak 3
9) Türk toplumundaki sosyal konular üzerine farkındalık sahibi olmak, bu konulara eleştirel yaklaşabilmek ve Türk sosyologlarının çalışmaları hakkında bilgi sahibi olmak ve bu bilgileri aktarabilmek 5
10) Sosyal konular ve küresel sosyal süreçler üzerine farkındalık sahibi olmak ve sosyolojik analizleri kalkınma ve sosyal sorumluluk projelerine uygulamak. 4
11) Bireysel veya takım üyesi olarak, sosyolojinin çeşitli alanları için araştırma sorusu belirleme, araştırma projesi üretme ve tamamlanmış yazılı rapor hazırlama kabiliyetine sahip olmak 3