| HUKUK | |||||
| Lisans | TYYÇ: 6. Düzey | QF-EHEA: 1. Düzey | EQF-LLL: 6. Düzey | ||
| Ders Kodu | Ders Adı | Yarıyıl | Teorik | Pratik | Kredi | AKTS |
| LAW1352 | Hukuk Etiği | Bahar | 0 | 2 | 1 | 4 |
| Öğretim Dili: | Turkish |
| Dersin Türü: | Must Course |
| Dersin Seviyesi: | LİSANS |
| Dersin Veriliş Şekli: | Yüz yüze |
| Dersin Koordinatörü: | Dr. Öğr. Üyesi MERT NOMER |
| Opsiyonel Program Bileşenleri: | Yok |
| Dersin Amacı: | Bu derste, hukuksal etiğin felsefi temellerini, teorik ve pratik boyutlarını ele alarak, hukukçuların etik sorumluluklarını bilinçli bir şekilde değerlendirebilmelerini sağlamak amaçlanmaktadır. Hukuk etiği, yalnızca meslek kuralları çerçevesinde değil, aynı zamanda hukukun ahlaki temelleri bağlamında da incelenmektedir. Öğrencilerin, hukukun etik ve normatif boyutunu anlamanın yanı sıra, etik ikilemlerle nasıl başa çıkacaklarını ve hukukun etik ilkelerle nasıl şekillendiğini analiz etme becerisi kazanmaları amaçlanmaktadır. |
|
Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler; Bu dersin sonunda öğrenciler: 1. Hukuk etiğinin temel kavramlarını, teorik çerçevesini ve tarihsel gelişimini anlayabilecektir. 2. Etik ve ahlak arasındaki farkları analiz edebilecek ve hukuk-etik ilişkisini kavrayabilecektir. 3. Modern hukuk sistemlerinin etik boyutlarını değerlendirebilecektir. 4. Farklı etik teorileri bağlamında hukukun nasıl yorumlanabileceğini analiz edebilecektir. 5. Avukatlık, hakimlik ve savcılık meslekleri açısından etik yükümlülükleri ele alabilecektir. 6. Yargı etiğine dair felsefi yaklaşımları (Hart, Dworkin, Holmes vb.) tartışabilecektir. 7. Ulusal ve uluslararası yargı etiği belgelerini inceleyerek hukuki meslek standartlarını yorumlayabilecektir. 8. Hukuk ve adalet alanında etik sorunları tespit ederek, eleştirel düşünme ve etik muhakeme becerisi geliştirebilecektir. 9. Meslek etik ilkelerinin uygulanabilirliğini somut karar analizleri üzerinden tartışabilecektir. |
| Bu ders, etik ve hukuk etiği kavramlarını ayrıntılı biçimde ele alarak hukukçuların etik sorumluluklarını anlamalarını sağlar. Ders kapsamında etik ve ahlak ayrımı, değerler ve hukukun temelleri gibi konular tartışılır. Kantçı etik, faydacılık, erdem etiği ve ihtimam etiği gibi farklı etik kuramları incelenir. Yargı etiği, yargıçlık rolü, yapay zeka ve hukuk etiği gibi konular Hart, Holmes ve Dworkin gibi düşünürlerin yaklaşımlarıyla analiz edilir. Avukatlık mesleğinin etik ilkeleri ve uluslararası etik standartlar değerlendirilir. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi ve çeşitli yargı meslek etik belgeleri detaylı olarak incelenir. Ayrıca, etik ilkelerin yargı kararlarına etkisi tartışılır ve belirli hukuki kararlar etik perspektiften analiz edilir. |
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık |
| 1) | Etik, Hukuk Etiği ve Ahlak • Etik ve Temel Kavramlar • Etik - Ahlak Ayrımı • İnsan Onurunun Anlamı ve Şereften Farkı | |
| 2) | Etik ve Değer İlişkisi • Hukuki Kuralların Temeli • Değer ve Değerler Bilgisi • Doğru Değerlendirme ve Aşamaları | |
| 3) | Etik Teorileri I • Ödev Odaklı Etik (Kantçı Etik) • Sonuççuluk (Faydacılık) | |
| 4) | Etik Teorileri II • Erdem Etiği (Aristoteles) • İhtimam Etiği | |
| 5) | Felsefi Hukuk Etiği Açısından Yargı Etiği I • Yargıçlık Rolü • Yapay Zeka ve Hukuk Etiği • İçsel Bakış Açısı: Hart ve Holmes | |
| 6) | Felsefi Hukuk Etiği Açısından Yargı Etiği II • Dworkin’in Herkül Yargıcı • Alternatif Yaklaşımlar | |
| 7) | Felsefi Hukuk Etiği Açısından Avukatlık • Avukatlık Mesleğine İlişkin “Standart Anlayış” • Birinci, İkinci, Üçüncü Kuşak Felsefi Hukuk Etiği | |
| 8) | Uluslararası Temel Belgeler ve Kitap Tartışması • Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi • İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi • Harper Lee, Bülbül’ü Öldürmek | |
| 9) | Ara Sınav | |
| 10) | Yargı Meslek Etiği Yazılı Standartlar • Bangalore İlkeleri • Türk Yargı Etiği Bildirgesi • Yargıtay Yargı Etiği İlkeleri • Savcılar için Budapeşte İlkeleri • Roma Şartı | |
| 11) | Hakim ve Savcı Meslek Etiği İlkeleri • Bağımsızlık, Tarafsızlık ve Bütünlük • Adil Yargılanma ve Etik • Meslek İçi Disiplin Standartları | |
| 12) | Hakim ve Savcı Meslek Etiği İlkeleri • Bağımsızlık, Tarafsızlık ve Bütünlük • Adil Yargılanma ve Etik • Meslek İçi Disiplin Standartları | |
| 13) | Avukatlık Meslek Etiği İlkeleri ve Kitap Tartışması • Avukatlık Kanunu • Uluslararası Belgeler • Havana Kuralları • İlk hafta öğrencilerle birlikte belirlenecek bir kurgu eser dersin konuları bağlamında tartışılacaktır. | |
| 14) | Karar İncelemesi • Yargı Kararlarının Etik Perspektiften Analizi • Tartışmalı Hukuki Kararların Değerlendirilmesi |
| Ders Notları / Kitaplar: | |
| Diğer Kaynaklar: | • Fatma İrem Çağlar Gürgey, Hukuk Etiği-Felsefi Hukuk Etiği-Hukuk Meslek Etiğine İlişkin Yazılı Standartlar, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2024. • Aziz Can Tuncay, Hukuksal Etik Dersleri, Beta, İstanbul 2024. • Aziz Can Tuncay, Yargı Etiği Açısından Tarihte Ünlü Davalar, Beta, İstanbul 2023. • İoanna Kuçuradi, Ahlak, Etik ve Etikler, Türkiye Felsefe Kurumu, Ankara 2019. • İoanna Kuçuradi, Adaletin Gerektirdiği Hukuk, Türkiye Felsefe Kurumu, Ankara 2023. • Gülriz Uygur, Hukukta Adaletsizliği Görmek, Türkiye Felsefe Kurumu, Ankara 2020. • Annemarie Pieper, Etiğe Giriş, Ayrıntı Yayınları, İstanbul 2012. • Harun Tepe, Hukukta ve Yargıda Etik, BilgeSu, Ankara 2022. • Yargıya Etikle Bakmak, Cihan Osmanağaoğlu Karahasanoğlu vd. (Eds.), On İki Levha, İstanbul 2023. |
| Yarıyıl İçi Çalışmaları | Aktivite Sayısı | Katkı Payı |
| Ara Sınavlar | 1 | % 40 |
| Final | 1 | % 60 |
| Toplam | % 100 | |
| YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI | % 40 | |
| YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI | % 60 | |
| Toplam | % 100 | |
| Aktiviteler | Aktivite Sayısı | Süre (Saat) | İş Yükü |
| Ders Saati | 13 | 2 | 26 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışması | 13 | 5 | 65 |
| Ara Sınavlar | 1 | 2 | 2 |
| Final | 1 | 2 | 2 |
| Toplam İş Yükü | 95 | ||
| Etkisi Yok | 1 En Düşük | 2 Düşük | 3 Orta | 4 Yüksek | 5 En Yüksek |
| Dersin Program Kazanımlarına Etkisi | Katkı Payı | |
| 1) | Çeşitli hukuk disiplinlerine ilişkin kavram ve kurumları ve bu kavram ve kurumlar arasındaki ilişkileri sıralar. | |
| 2) | Hukuk metodolojisi ile yorum yöntemlerinin bilgisine sahip olur. | |
| 3) | Modern hukuk kazanımlarını tarihsel bilgi birikimi ile yorumlar. | 2 |
| 4) | Hukuk kurallarına temel teşkil eden felsefi düşünce akımları hakkında bilgi sahibidir. | 3 |
| 5) | Yasal düzenlemelerden, yargı organlarının kararlarından ve bunlarla ilgili bilimsel değerlendirmelerden haberdardır. | |
| 6) | Hukuki uyuşmazlıkları mevzuat metinleri, yargı organlarının kararları ve doktrindeki görüşleri değerlendirerek çözüme kavuşturur. | |
| 7) | En az bir yabancı dili bilim dili olarak kullanır. | |
| 8) | Devletin siyasi ve hukuki temeli hakkında bilgi sahibidir. | |
| 9) | Bireylerin ve toplumların haklarının tarihsel gelişimi ve bu süreçte kabul edilen temel metinler hakkında bilgi sahibidir. | |
| 10) | Ulusal ve uluslararası alanda meydana gelebilecek toplumsal düzeni zedeleyici meseleler hakkında çözüm bulma becerisine sahiptir. | |
| 11) | Kişiler arasında meydana gelebilecek olası hukuki uyuşmazlıkları ortaya çıkmadan engelleme becerisine sahiptir. | |
| 12) | Uluslararası ve karşılaştırmalı hukuk sistemleri alanında bilgi sahibidir. | |
| 13) | Ulusal ve uluslararası ticari ilişkilerin kurulması ve sağlıklı bir biçimde yürütülmesi hususunda yetkinlik sahibidir. | |
| 14) | Türkçeyi sözlü ve yazılı olarak etkin bir şekilde kullanır. | |
| 15) | Mesleki ve etik sorumluluk yetkinliğine sahiptir. | 5 |
| 16) | Avrupa Birliği müktesebatı ve kurumları hakkında bilgi sahibidir. | |
| 17) | Ekonomik ve finansal mekanizmalara ilişkin hukuki düzenlemelere ve uygulamalara hâkimdir. | |
| 18) | Ulusal ve uluslararası yargı organlarının işleyişi hakkında bilgi sahibidir. |