| REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK | |||||
| Lisans | TYYÇ: 6. Düzey | QF-EHEA: 1. Düzey | EQF-LLL: 6. Düzey | ||
| Ders Kodu | Ders Adı | Yarıyıl | Teorik | Pratik | Kredi | AKTS |
| CNG2201 | Temel İstatistik | Güz | 2 | 0 | 2 | 4 |
| Bu katalog bilgi amaçlıdır, dersin açılma durumu, ilgili bölüm tarafından yarıyıl başında belirlenir. |
| Öğretim Dili: | English |
| Dersin Türü: | Departmental Elective |
| Dersin Seviyesi: | LİSANS |
| Dersin Veriliş Şekli: | Yüz yüze |
| Dersin Koordinatörü: | Doç. Dr. BERNA GÜLOĞLU |
| Dersin Amacı: | Dersin sonunda, öğrencilerin veri toplama ve veri analizi süreçlerinin kavranması, istatistiksel vardamlar ve yordamlar yapabilmesi, istatistik sonuçlarının doğru yorumlaması, giriş düzeyinde SPSS istatistik programının kullanılabilmesi, giriş düzeyinde istatistik yöntem ve tekniklerinin uygulayabilmesi amaçlanmaktadır. |
|
Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler; Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler; 1. Excel ve SPSS ortamlarında veri matrisi düzenleyebilme, 2. Merkeze yığılım ölçülerini hesaplayıp yorumlayabilme, 3. Dağılım ölçülerini hesaplayabilip yorumlayabilme, 4. Değişik ölçek düzeylerindeki değişkenler arasında ilişkisel denenceleri sınayacak yöntemleri ayırt edebilme, 5. Herhangi bir ölçek düzeyindeki bir değişkenin farklı örneklemlerdeki ortalamalarını karşılaştırma deneceleri kurma, 6. Herhangi bir değişkenin çeşitli örneklemlerdeki ortalamaları arasındaki farklarıını karşılaştıracak yöntemleri ayırt edebilme. |
| Betimsel İstatistik * Yığılım ölçüleri * Dağılım ölçüleri Vardamlı İstatistik * İlişkisel çözümlemeler * Karşılaştırmalı çözümlemeler |
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık |
| 1) | Değişkenler ve veriler * Sürekli değişkenler (Oranlı, Eşit aralıklı) * Kesikli değişkenler (Sıralama ve sınıflamalar) | Excel'de rastgele işlevinden yararlanarak yapay veri matrisi (N X K) üretimi * Puanlar * kümeler |
| 2) | Betimsel istatistikler * Yığılım ölçüleri * Dağılım ölçüleri | Bir örneklemde farklı ölçek düzeyindeki değişkenlere ait verilerin üretimi Excel ve SPSS ile hesaplamalar: * Ortalama, ortanca, tepe değer * Standart sapma, varyans, en yüksek, en düşük, aralık Bulgular üzerinde yorum, değerlendirme ve uygulama önerileri. |
| 3) | Betimsel istatistiklerin uygulaması: Ham puanların standart puanlara çevrimi ve dereceli değerlendirme | Bir öğrenci kümesinin değişik sınavlardan aldıkları ham puan verisinin üretimi. Ham puanlarını T-puanlarına dönüştürme Toplam puana dereceli not (A, B, C ... F) eşleme. |
| 4) | İlişkisel denenceler | Farklı ölçek düzeylerindeki (Sürekli, sıralı, çok-kesimli ve iki-kesimli) değişkenler arasındaki ilişki katsayılarını tablo ile özetleme |
| 5) | Pearson ve Spearman ilişki katsayıları | Bir denek örnekleminde 5 ayrı sürekli değişken için veri matrisi yaratılır Pearson ve Spearman formülleri gösterilir Pearson ilişki katsayısı formülle ve hazır Excel bağıntısıyla hesaplanır. Aynı veriler SPSS ortamına aktarılarak Pearson ve Spearman hesaplanır. Bulgular karşılaştırılır. |
| 6) | Manidarlık kavramı | 10 soruluk bir D/Y testi için Binom dağılımını göster. Tamamen şansla tam puan almanın ne anlama geleceğini tartış. 10 puan almanın ve 0 puan almanın eşit olasılıklı olduğunu göster. 10 puan alana Geçer not verme durumunda yanılma olsaılığını buldur. Bu deneyi a=5 seçenekli K=100 çoktan seçmeli bir sınavda şans başarısı ve şans standart sapmasını hesaplayarak puanlar artarken rastlantı olasılıklarının azalışını canlandır. Dağılımın ucundaki raslantıyı yanılma olaılığı olarak yorumla |
| 7) | Kesikli (iki ve/veya çok kesimli) değişkenler arasındaki bağımlılık | İki tane iki kesimli ve iki tane de çok kesimli değişken için veri matrisi üret. Her değişkenin diğerleri ile gösterdiği çapraz dağılımları elde et. 2 X 2 tablolar için Phi katsayılarını 2 X k tablolar için Ki-kare (bağımlılık) katsayılarını hesapla. Verileri tam bağımlılık ve sıfır bağımlılık dağılımları için düzenle. |
| 8) | Sürekli ve kesikli değişkenler arasındaki istatistiksel ilişkiler | N>100 deneklik bir örneklemde ölçülmüş bir sürekli bir tane iki-kesimli ve bir tane de çok-kesimli değişken için veri üretilir. İki-kesimli değişkenle sürekli değişken arasında nesnel iki kesimli, Çok-kesimli değişkenle sürekli değişken arasında da Eta ilişi katsayıları hesaplanır. |
| 9) | Test verilerinin çözümlemesi | Çoktan seçmeli ya da Likert türü bir test için veri matrisi hazırla Madde ve denek puanlarını hesapla. Eş-yarılar, K-R-20-21 ve Cronbach Alpha güvenirliklerini hesapla, Madde-kalan toplam ilişki katsayılarını hesapla |
| 10) | Vardamlı karşılaştırma deneceleri | Öntest-Sontest- ve Kalıcılık testi uygulanan deneysel ve denetsel araştırma sonuçlarını canlandıran veri matrisi üretilir. Deneklerde ölçülen iki-kesimli ve çok-kesimli değişkenler değerleri de eklenir. * Deney ve denetim kümelerinin ve tekrarlanmış ölçümlerin ortalamaları karşılaştırılır. * Bağımsız örneklemler için t-sınaması * Bağımlı örneklemler için t-sınaması yapılır. |
| 11) | Bağımsız örneklemer için tek yönlü ANOVA Bağımlı (tekrarlanmış) ölçümler için tek yönlü ANOVA | Bir denek kümesi için sürekli bir değişkenin verilerini üret. Bu sürekli değişkenin yanına çok-kesimli bir değişken eşle. Sürekli değişkenin çok-kesimli değişkenin farklı kesimlerindeki ortalamalarını bağımsız kümeler için tek yönlü ANOVA ile karşılaştır. Farklılaşan alt-kümeleri uygun posthoc yöntemlerle belirle … Tek bir sürekli değişkenin tekrarlanmış ölçümlerini örneklendiren yeni bir veri matrisi hazırla. Sürekli değişken ortalamalarının tekrarlanmış ölçümlerde farklılaşıp farklılaşmadığını tekrarlanmış ölçümler için tek yönlü ANOVA (GLM/Repeated measures) ile sına. Farklılaşan türdeş alt-kümeleri Uygun posthoc tekniklerle belirle. |
| 12) | Hiç bir yönden tekrarlanmış ölçüm olmayan iki yönlü ANOVA | N200 denek için sürekli değişken verileri oluştur. Aynı deneklere iki ayrı kesintili (iki ya da çok kesimli) değişken (etken) verisi eşleştir. Kesintili değişken kesimlerinin çapraz bileşimlerinde yer alan alt-örneklemlerin ortalamaları arasında farklılaşma olup olmadığını hiç bir etkende tekrarlanmış ölçme olmayan iki yönlü ANOVA ile karşılaştır. Ana etkenlerin çapraz etkileşimli olup olmadığını da belirle. Varsa farklılaşan alt-kümeleri uygun posthoc yöntemlerle belirle. |
| 13) | Tek yönde tekrarlanmış ölçümlü iki yönlü ANOVA ölçümlü iki yönlü | Sürekli bir değişkenin en az iki kez ölçüldüğü bir veri matrisi hazırla. Sürekli değişkene denekleri en az kesime ayıran kesikli bir değişken daha ekle. (Örneğin ön test-son test X deneysel, denetsel küme deseni) Tekrarlanmış ölçme ortalamalarının kesikli değişkenin değişik kesimlerine göre değişip değişmediğine ilişkin denenceler geliştir. Denenceleri sınamak için tek yönde tekrarlanmış ölçümlü çift yönlü ANOVA uygula. |
| 14) | İki yönde tekrarlanmış ölçmeler için iki yönlü ANOVA | Sağlık bilimlerinde, tarımsal denemelerde olduğu gibi eğitimde de iki ayrı zaman eksenine göre tekrarlanmış gözlemleri karşılaştırmak gerekebilir. Örneğin hastanelerde hastaların vücut sıcaklığı 5 gün boyunca ve günde üç kez ölçülmüş olabilir. Üç farklı günde sabah-akşam ölçülen bir sürekli değişken için bir veri matrisi hazırla. Bu verilerin yanyana yazılmasının zorunlu oluşu vurgulanmalıdır. İki ayrı zaman diliminin çaprazlanmış dilimlerinde gözlenen ortalamaların farklılaşıp farklılaşmadığını her iki yönde de tekrarlanmış ölçmeler için ANOVA yöntemi ile sına. Çaprazlama etkileşimi grafikle betimle. |
| Ders Notları / Kitaplar: | 1. Cohen J., R. ve Swerdlik E., M. (2002). Psychological testing and assesment (5th. Ed.). New York: McGraw-Hill Book Co |
| Diğer Kaynaklar: |
| Yarıyıl İçi Çalışmaları | Aktivite Sayısı | Katkı Payı |
| Devam | 14 | % 10 |
| Uygulama | 10 | % 15 |
| Ödev | 10 | % 15 |
| Final | 1 | % 60 |
| Toplam | % 100 | |
| YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI | % 40 | |
| YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI | % 60 | |
| Toplam | % 100 | |
| Aktiviteler | Aktivite Sayısı | Süre (Saat) | İş Yükü |
| Ders Saati | 14 | 2 | 28 |
| Uygulama | 10 | 2 | 20 |
| Ödevler | 10 | 2 | 20 |
| Final | 1 | 20 | 20 |
| Toplam İş Yükü | 88 | ||
| Etkisi Yok | 1 En Düşük | 2 Düşük | 3 Orta | 4 Yüksek | 5 En Yüksek |
| Dersin Program Kazanımlarına Etkisi | Katkı Payı | |
| 1) | Okul psikolojik danışmanları öğrencilerin ve danışanların gelişimini desteklemek, potansiyellerini ortaya çıkarmak ve ihtiyaca yönelik hizmet sunabilmek için uygun ölçme ve değerlendirme yöntemlerini bilir ve kullanır; temel ölçme de değerlendirme türlerini birbirinden ayırt edebilir ve standartlaştırılmış ve standartlaştırılmamış ölçmenin temel kavramlarını bilir. | |
| 2) | Okul psikolojik danışmanları bireyin iyilik halini destekleyecek şekilde yaşam boyu gelişimi ve öğrenmeyi ilke edinir ve bu durumu mesleki her türlü uygulamasına, kişisel yaşam felsefesine, insana bakış açısına yansıtır. | |
| 3) | Okul psikolojik danışmanları teknoloji ve bilişim becerilerini kullanarak yeni beceriler geliştirir; gelişimsel ve kapsamlı okul psikolojik danışma programlarını hazırlamada, alanyazını izlemede, kayıt tutmada, araştırmalarda, veri analizlerinde teknoloji kullanabilir. | |
| 4) | Okul Psikolojik danışmanları yaşam döngüsündeki gelişimsel basamaklar hakkındakigelişim kuramlarını (bilişsel, duygusal, fiziksel, ahlaki, tinsel) ve kavramları bilir; psikosoyal ve kültürel faktörlerin insan gelişimi üzerindeki derin etkisinin farkındadır; gelişimsel krizler için çözüm yolları önerebilir. | |
| 5) | Okul Psikolojik danışmanları çokültürlülük kavramını bilir ve belirli grupların (din, etkin köken, politik duruş, sosyoekonomik düzeye bağlı toplumsal sınıflar, dil, cinsel tercih, inanç sistemi, yaş grupları, özel gereksinimli bireyler) kültürel ihtiyaçlarını fark eder; her bireyin okul psikolojik danışma programına ulaşmasını kolaylaştırır; kültürel ihtiyaçlara uygun müdahaleler ile cevap verir. | |
| 6) | Okul psikolojik danışmanları insanın değişim aşamalarını kapsayan süreci psikolojik danışma kuramları çerçevesinde bilir; danışana uygun amaç belirlemede, amaçlarına ulaşmada ve yaşam durumları ile başetme kapasitelerini arttırmada danışanlara yardım edecek etkili psikolojik danışma becerilerini sergiler. | |
| 7) | Okul psikolojik danışmanları mesleki etik kurallara ve yasal yükümlülüklere bağlıdır ve buna göre hareket eder; etik ikilemlerde ilgili kişileri bilgilendirir; etiğe uygun olarak profesyonel mesleki yeterliliğini ve gelişimini sürdürür. | |
| 8) | Okul psikolojik danışmanları kapsamlı ve gelişimsel okul psikolojik danışma programları tasarlar ve uygularlar ve yönetirler; grup rehberlik etkinlikleri, grupla psikolojik danışma uygulamaları, bireysel psikolojik danışma hizmeti sunar | |
| 9) | Okul psikolojik danışmanları mesleki ve kişisel anlamda güçlü yanlarını, sınırlılıklarını ve bireysel niteliklerini bilir; etkili bir meslek elemanı olmak için gerekli kişilik özelliklerini, bilgi ve temel becerilere sahiptir, mesleki bilgileri sürekli yeniler, gerektiğinde süpervizyon alır; mesleğin güçlenmesi için aktif olarak destek sağlar; mesleğin savunuculuğunu yapar. | |
| 10) | Okul psikolojik danışmanları intihar, doğal afet gibi kriz durumlarında okul krize müdahale programları geliştirir, uygular ve değerlendirir; disiplinlerarası afet çalışmalarında yer alır, psikolojik ilk yardım hizmetini sunar. | |
| 11) | Okul psikolojik danışmanları bireyler, veliler, öğretmenler, yöneticiler, ve kurumlara rehberlik, gelişimsel ihtiyaçlar, problemler, programlar ve okuldaki etkinlikler ile ilgili konsültasyon çalışmaları yapar; gruplara yönelik program geliştirir, bilgi kaynaklarına ulaşır. | |
| 12) | Okul psikolojik danışmanları araştırma yöntemlerini ve istatistiksel analizleri bilir ve uygular; paydaşlarla araştırma sonuçlarını paylaşır ve yorumlar; program değerlendirmede araştırma sonuçlarından yararlanır. | |
| 13) | Okul psikolojik danışmanı uygulamaları ile ilgili kayıtları tutar, okul personeline, anne-babalara refere kurumlarını tanıtır ve bu kurumlardan destek alma konusunda paydaşlara yardım eder. | |
| 14) | Okul psikolojik danışmanı yürürlükteki özel eğitimle ilgili hukuki temelleri tanır, özel eğitime ihtiyaç duyan bireyleri belirler ve yönlendirir. | |
| 15) | Okul psikolojik danışmanları eğitim sistemlerini, öğrenme yaklaşımlarını, öğrenmeyi etkileyen faktörleri bilir, eğitimle ile ilgili sorunlara eleştirel düşünme yaklaşımı geliştirir; öğrencilerin gelişimini artırmak amacıyla sorun odaklı çözümleri psikolojik danışma programına dahil eder. |