REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK
Lisans TYYÇ: 6. Düzey QF-EHEA: 1. Düzey EQF-LLL: 6. Düzey

Ders Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu Ders Adı Yarıyıl Teorik Pratik Kredi AKTS
EDS1103 Eğitim Sosyolojisi Güz 2 0 2 3
Bu katalog bilgi amaçlıdır, dersin açılma durumu, ilgili bölüm tarafından yarıyıl başında belirlenir.

Temel Bilgiler

Öğretim Dili: English
Dersin Türü: Departmental Elective
Dersin Seviyesi: LİSANS
Dersin Veriliş Şekli: Yüz yüze
Dersin Koordinatörü: Doç. Dr. BERNA GÜLOĞLU
Dersi Veren(ler): Öğ.Gör. NEŞE UYANIK
Opsiyonel Program Bileşenleri: Yok
Dersin Amacı: Doğa bilimleri ve sosyal bilimler arasındaki farkları açıklamak. Sosyal bilimler metodolojisi konusunda bakış açısı ortaya koymak. Sosyolojinin ortaya çıkması, gelişmesi ve ortaya çıkışı konusunda bilgi sahibi olmak. Eğitim ve sosyoloji arasındaki ilişkiyi açıklayabilmek. Sosyolojinin eğitime katkılarını, eğitim sorunlarının anlaşılmasına ve çözümlenmesine yapacağı katkı konusunda farkındalık oluşturmak. Sosyolojinin genel amaç ve felsefesini kazandırmak, sosyolojideki temel kavram ve ilkeleri öğrenciye kazandırmak, sosyoloji ve eğitim arasındaki karşılıklı ilişki ve bağlantıyı göstermekarasındaki ilişkinin öneminin farkında olmak.

Öğrenme Kazanımları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
-eğitim sosyolojisi ile ilgili temel kavramları açıklar.
-eğitimin toplumsal işlevlerinin sonuçlarını tartışır.
-eğitimi toplumsal bir kurum olarak tanımlar.
-eğitim ile toplumsal sınıflar ve toplumsal hareketlilik arasındaki ilişkileri yorumlar.
- eğitimde fırsat ve olanak eşitliği kavramlarını açıklar.
- gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin eğitim sorunlarına örnekler verir.
- eğitimin toplum üzerindeki etkisini yorumlar.

Dersin İçeriği

Sosyolojinin temel kavramları: Toplum, sosyal yapı, sosyal olgu, sosyal olay vd.; sosyolojinin öncüleri (İbn-i Haldun, A. Comte, K. Marx, E. Durkheim, M. Weber vd.) ve eğitim görüşleri; temel sosyolojik teoriler (işlevselcilik, yapısalcılık, sembolik etkileşimcilik, çatışma kuramı, eleştirel teori, fenomenoloji ve etnometodoloji) açısından eğitim; toplumsal süreçler (sosyalleşme, sosyal tabakalaşma, sosyal hareketlilik, sosyal değişme vd.) ve eğitim; toplumsal kurumlar (aile, din, ekonomi, siyaset) ve eğitim; Türkiye’de sosyolojinin ve eğitim sosyolojisinin gelişimi (Ziya Gökalp, İsmail Hakkı Baltacıoğlu, Nurettin Topçu, Mümtaz Turhan vd.); kültür ve eğitim; sosyal, kültürel, ahlaki bir sistem ve topluluk olarak okul.

Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği

Hafta Konu Ön Hazırlık
1) Sosyolojinin tanımı, ortaya çıkışı ve gelişmesi
2) Sosyolojinin temel kavramları
3) Eğitim soyolojisi, ortaya çıkışı ve gelişimi
4) Eğitim ve toplum, eğitimin sosyal boyutu
5) Sosyal bir toplum olarak okul
6) Nüfus ve eğitim
7) Öğretmenlik mesleği
8) Ara Sınav
9) Sosyal politika ve eğitim
10) Ekoloji ve eğitim
11) Kalkınma ve eğitim
12) Kalkınma ve eğitim(Devam)
13) Eğitim ve ekonomi
14) Eğitim ve toplumsal değerler

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar: Akyüz, H. Eğitim Sosyolojisinin Temel Kavram ve Alanları Üzerine Bir Araştırma. Ankara: MEB Yayınları,1992.
Dewey, J. Okul ve Toplum. Ankara: PegemA Yayıncılık,2008. -Doğan, İ. Eğitim Sosyolojisi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 2011.
Doğan, İ. Sosyoloji: Kavramlar ve Sorunlar. Ankara: PegemA Yayıncılık,2002. -Gallino, L. Küreselleşme ve Eşitsizlik. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları, 2007.
Güneş, M. ve Güneş, H. Türkiye'de Eğitim Politikaları ve Sivil Toplum. Ankara: Anı Yayıncılık,2003. -Kongar, E. Demokrasi ve Kültür. Ankara: Remzi Kitabevi,1983.
Diğer Kaynaklar: Tezcan, M. (1997). Eğitim Sosyolojisi. Ankara
Kaya, M. (1985). Eğitim Sosyolojisi. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi yayınları.
Akyüz, H. (1991). Eğitim Sosyolojisinin Temel Kavramları Üzerine Bir Araştırma. İstanbul: Milli eğitim Bakanlığı Yayınları.
Çelikkaya, H. (2013). Fonksiyonel eğitim sosyolojisiç Ankara: Nobel yayınları.
Erkal, M. B. Baloğlu – F. Baloğlu (2004). Ansiklopedik Sosyoloji Sözlüğü. İstanbul: Der Yayınları.

Değerlendirme Sistemi

Yarıyıl İçi Çalışmaları Aktivite Sayısı Katkı Payı
Devam 14 % 10
Ödev 1 % 25
Ara Sınavlar 1 % 25
Final 1 % 40
Toplam % 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI % 60
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI % 40
Toplam % 100

AKTS / İş Yükü Tablosu

Aktiviteler Aktivite Sayısı Süre (Saat) İş Yükü
Ders Saati 14 2 28
Ödevler 1 15 15
Ara Sınavlar 1 15 15
Final 1 25 25
Toplam İş Yükü 83

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

Etkisi Yok 1 En Düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 En Yüksek
           
Dersin Program Kazanımlarına Etkisi Katkı Payı
1) Okul psikolojik danışmanları öğrencilerin ve danışanların gelişimini desteklemek, potansiyellerini ortaya çıkarmak ve ihtiyaca yönelik hizmet sunabilmek için uygun ölçme ve değerlendirme yöntemlerini bilir ve kullanır; temel ölçme de değerlendirme türlerini birbirinden ayırt edebilir ve standartlaştırılmış ve standartlaştırılmamış ölçmenin temel kavramlarını bilir.
2) Okul psikolojik danışmanları bireyin iyilik halini destekleyecek şekilde yaşam boyu gelişimi ve öğrenmeyi ilke edinir ve bu durumu mesleki her türlü uygulamasına, kişisel yaşam felsefesine, insana bakış açısına yansıtır.
3) Okul psikolojik danışmanları teknoloji ve bilişim becerilerini kullanarak yeni beceriler geliştirir; gelişimsel ve kapsamlı okul psikolojik danışma programlarını hazırlamada, alanyazını izlemede, kayıt tutmada, araştırmalarda, veri analizlerinde teknoloji kullanabilir.
4) Okul Psikolojik danışmanları yaşam döngüsündeki gelişimsel basamaklar hakkındakigelişim kuramlarını (bilişsel, duygusal, fiziksel, ahlaki, tinsel) ve kavramları bilir; psikosoyal ve kültürel faktörlerin insan gelişimi üzerindeki derin etkisinin farkındadır; gelişimsel krizler için çözüm yolları önerebilir.
5) Okul Psikolojik danışmanları çokültürlülük kavramını bilir ve belirli grupların (din, etkin köken, politik duruş, sosyoekonomik düzeye bağlı toplumsal sınıflar, dil, cinsel tercih, inanç sistemi, yaş grupları, özel gereksinimli bireyler) kültürel ihtiyaçlarını fark eder; her bireyin okul psikolojik danışma programına ulaşmasını kolaylaştırır; kültürel ihtiyaçlara uygun müdahaleler ile cevap verir.
6) Okul psikolojik danışmanları insanın değişim aşamalarını kapsayan süreci psikolojik danışma kuramları çerçevesinde bilir; danışana uygun amaç belirlemede, amaçlarına ulaşmada ve yaşam durumları ile başetme kapasitelerini arttırmada danışanlara yardım edecek etkili psikolojik danışma becerilerini sergiler.
7) Okul psikolojik danışmanları mesleki etik kurallara ve yasal yükümlülüklere bağlıdır ve buna göre hareket eder; etik ikilemlerde ilgili kişileri bilgilendirir; etiğe uygun olarak profesyonel mesleki yeterliliğini ve gelişimini sürdürür.
8) Okul psikolojik danışmanları kapsamlı ve gelişimsel okul psikolojik danışma programları tasarlar ve uygularlar ve yönetirler; grup rehberlik etkinlikleri, grupla psikolojik danışma uygulamaları, bireysel psikolojik danışma hizmeti sunar
9) Okul psikolojik danışmanları mesleki ve kişisel anlamda güçlü yanlarını, sınırlılıklarını ve bireysel niteliklerini bilir; etkili bir meslek elemanı olmak için gerekli kişilik özelliklerini, bilgi ve temel becerilere sahiptir, mesleki bilgileri sürekli yeniler, gerektiğinde süpervizyon alır; mesleğin güçlenmesi için aktif olarak destek sağlar; mesleğin savunuculuğunu yapar.
10) Okul psikolojik danışmanları intihar, doğal afet gibi kriz durumlarında okul krize müdahale programları geliştirir, uygular ve değerlendirir; disiplinlerarası afet çalışmalarında yer alır, psikolojik ilk yardım hizmetini sunar.
11) Okul psikolojik danışmanları bireyler, veliler, öğretmenler, yöneticiler, ve kurumlara rehberlik, gelişimsel ihtiyaçlar, problemler, programlar ve okuldaki etkinlikler ile ilgili konsültasyon çalışmaları yapar; gruplara yönelik program geliştirir, bilgi kaynaklarına ulaşır.
12) Okul psikolojik danışmanları araştırma yöntemlerini ve istatistiksel analizleri bilir ve uygular; paydaşlarla araştırma sonuçlarını paylaşır ve yorumlar; program değerlendirmede araştırma sonuçlarından yararlanır.
13) Okul psikolojik danışmanı uygulamaları ile ilgili kayıtları tutar, okul personeline, anne-babalara refere kurumlarını tanıtır ve bu kurumlardan destek alma konusunda paydaşlara yardım eder.
14) Okul psikolojik danışmanı yürürlükteki özel eğitimle ilgili hukuki temelleri tanır, özel eğitime ihtiyaç duyan bireyleri belirler ve yönlendirir.
15) Okul psikolojik danışmanları eğitim sistemlerini, öğrenme yaklaşımlarını, öğrenmeyi etkileyen faktörleri bilir, eğitimle ile ilgili sorunlara eleştirel düşünme yaklaşımı geliştirir; öğrencilerin gelişimini artırmak amacıyla sorun odaklı çözümleri psikolojik danışma programına dahil eder.