| TARİH (TÜRKÇE, TEZLİ) | |||||
| Yüksek Lisans | TYYÇ: 7. Düzey | QF-EHEA: 2. Düzey | EQF-LLL: 7. Düzey | ||
| Ders Kodu | Ders Adı | Yarıyıl | Teorik | Pratik | Kredi | AKTS |
| TAR5142 | Osmanlı Sosyal ve Ekonomik Tarihi | Bahar | 3 | 0 | 3 | 7 |
| Bu katalog bilgi amaçlıdır, dersin açılma durumu, ilgili bölüm tarafından yarıyıl başında belirlenir. |
| Öğretim Dili: | Turkish |
| Dersin Türü: | Departmental Elective |
| Dersin Seviyesi: | LİSANSÜSTÜ |
| Dersin Veriliş Şekli: | Yüz yüze |
| Dersin Koordinatörü: | Doç. Dr. FİKRET YILMAZ |
| Dersi Veren(ler): |
Doç. Dr. FİKRET YILMAZ Dr. LEVENT KAYA OCAKAÇAN |
| Dersin Amacı: | Osmanlı İmparatorluğu’nun sosyal tarihinin yerleşim, aile, toplumsal ilişkiler, cinsiyet ve toplumsal roller, eğlence v.s. gibi alanlarında derinlemesine bilgi sahibi olacaktır. Bu dersin amacı Osmanlı merkezi bürokratik devlet düzeninin sosyal ve iktisadi süreçleri belirleme düzeylerini kavratmak, Osmanlı iktisadi düşüncesinin temel ilkeleri ile toplumsal yapıyı çözümlemektir. |
|
Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler; Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler; 1. Ders ile ilgili kavramları tanımlayabilecektir. 2. Osmanlı İmparatorluğu’nun sosyal tarihinin yerleşim, aile, toplumsal ilişkiler, cinsiyet ve toplumsal roller, eğlence v.s… gibi alanlarında derinlemesine bilgi sahibi olacaktır. 3. Tarih biliminin ortaya çıkışından bugüne uzanan tarihi ve çeşitli tarihçilik okulları hakkında bilgi sahibi olacaktır. |
| Klasik Dönem Osmanlı Devleti sosyal ve ekonomik tarihi. The learning methods of the course are in the form of case studies as well as classical learning methods. |
| Hafta | Konu | Ön Hazırlık |
| 1) | Sosyal tarihin alanı, temel kavramlar, Osmanlı tarihçiliğindeki yeri, Osmanlı sosyal tarihi için kaynaklar | Halil İnalcık, Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi I: 1300-1600, (çev. Halil Berktay), İstanbul 2000; II: 1600-1914, İstanbul 2004. Feridun Emecen; “Sosyal Tarih Kaynağı Olarak Osmanlı Tahrir Defterleri”, Tarih ve Sosyoloji Semineri , 28-29 Mayıs 1990, Bildiriler, İstanbul 1991, s. 143-156.; Mehmet İpşirli, "Sosyal tarih kaynağı olarak Şer 'iyye sicilleri", Tarih ve Sosyoloji Semineri , 28-29 Mayıs 1990, Bildiriler, İstanbul 1991, s. 157-162; |
| 2) | Yerleşmeler ve nüfus; köy, mahalle ve şehir | Suraiya Faroqhi, Osmanlı'da Kentler ve Kentliler, (çev. Neyyir Kalaycıoğlu), İstanbul 2011. Edhem Eldem, “Istanbul: from Imperial to Peripheralized Capital”, The Ottoman City Between East and West: Aleppo, Izmir, and Istanbul. Cambridge: CUP, 1999, pp. 135-206. Metin Tuncel, “Tarih Boyunca Türkiye’de Kent Kuruluşları”, Doğumunun 100. Yılında Atatürk’e Armağan, İstanbul 1981, s. 309-350; Feridun M. Emecen, “Osmanlı Şehzadeleri ve Taşra İdaresi”, Selçukludan Cumhuriyete Şehir Yönetimi (ed. Erol Özvar - Arif Bilgin), İstanbul 2008, s. 99-112; |
| 3) | Hane kurma ve aile; evlilik, boşanma, çocuklar, mülkiyet ve hukuk | İlber Ortaylı, Osmanlı Toplumunda Aile, Timaş Yayınları, İstanbul, 2009. Mehmet Akif Aydın, Osmanlı Hukukunda Nikah Akitleri, Osmanlı Araştırmaları 3, İstanbul, 1982. Mehmet Akif Aydın, İslam ve Osmanlı Aile Hukuku, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul, 1985. Halil Cin, İslam ve Osmanlı Hukukunda Evlenme, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Konya, 1988 |
| 4) | Akrabalık ve komşuluk | Suraiya Faroqhi, Osmanlı Kültürü ve Gündelik Yaşam, çev: Elif Kılıç, Tarih Vakfı, İstanbul, 2011. Özer Ergenç, “Osmanlı Şehrindeki Mahallenin İşlev ve Nitelikleri Üzerine”, Osmanlı Araştırmaları IV, İstanbul, 1984. Heath W. Lowry, Defterology Revisited: Studies on 15th and 16th century Otoman society, The Isis Pres, İstanbul, 2008. Taner Timur, Osmanlı Toplumsal Düzeni Kuruluş ve Yükseliş Dönemi, 1979, Ankara. |
| 5) | Cinsiyet ve toplumsal roller; kadın ve erkek | Leslie Pierce, Ahlak Oyunları: 1540-1541 Ayntab mahkemesi ve toplumsal cinsiyet, Tarih Vakfı, İstanbul, 2005. Madeline Zilfi (ed), Modernleşmenin Eşiğinde Osmanlı Kadınları, çev: Nemciye Alpay, Tarih Vakfı, İstanbul, 2011 Fikret Yılmaz, “Fuhuş ile Zina Arasında Kalanlar: Fahişe Subaşıya Karşı”, Toplumsal Tarih, 220 (Nisan 2012), ss. 22–31. Fikret Yılmaz, “16. Yüzyıl Osmanlı Toplumunda Mahremiyetin Sınırlarına Dair”, Toplum ve Bilim, 83 (1999–2000), ss. 149–168. |
| 6) | Köleler ve toplumsal hayattaki yerleri | Halil İnalcık, “Köle Emeği”, Doğu Batı Makaleler II, Ankara, 2008, ss. 123-153. Halil Sahillioğlu, “Onbeşinci Yüzyıl Sonunda Bursa'da Dokumacı Köleler”, Atatürk Konferansları, VII (1975-1976), Ankara, 1983, ss. 217-219. Osmanlı Bir Köle, Brettenli Michael Heberer'in Anıları, 1585-1588 / eski Almanca'dan Çeviren: Türkis Noyan, İstanbul, 2003. |
| 7) | Ara Sınav | |
| 8) | Eğlence ve vakit geçirme; kahvehane ve ve meyhanenin ortaya çıkışı | Fikret Yılmaz, “What About A Bit Of Fun? Wine, Crime and Entertainment in 16th Century Western Anatolia, in Suraiya Faroqhi – Arzu Öztürkmen (ed.) Celebration, Entertainment and Theatre in Ottoman World, Seagull Books, 2014. Ahmet Yaşar, Osmanlı Kahvehaneleri Mekan, Sosyalleşme, İktidar, Kitabevi Yayınları. François Georgeon ve Helene Desmet Gregoire, Doğu’da Kahve ve Kahvehaneler, Yapı Kredi Yayınları |
| 9) | Dinsel hayat; tasavvuf ve toplumsal hayattaki rolü | Ahmet Yaşar Ocak (Hazırlayan), Osmanlı Toplumunda Tasavvuf ve Sufiler: Kaynaklar-Doktrin-Ayin ve Erkan-Tarikatlar- Edebiyat-Mimari- İkonografi-Modernizm, Türk Tarih Kurumu, Ankara, 2014. |
| 10) | Üretim, esnaf ve gündelik ihtiyaçların temini | Ömer Lütfi Barkan, "Türkiye’de İmparatorluk Devirlerinin Büyük Nüfus ve Arazi Tahrirleri ve Hakana Mahsus İstatistik Defterleri”, İktisat Fakültesi Mecmuası, C. II, S. 1,(1940-41), s. 20-59; C. II, S. 2, (1940-41), s. 214-247 Halil İnalcık, "Tımar", DİA, 41, s. 168-173; Mehmet Öz, "Tahrir", DİA, 39, s. 425-429; Yılmaz Kurt, "Osmanlı Toprak Yönetimi", Osmanlı, 3, (ed. Güler Eren), Ankara 1999, s. 59-65; Mehmet Genç, “Osmanlı’da Devlet ve Ekonomi Üzerine”, Türkiye Araştırmaları: Literatür Dergisi, cilt. 1, Sayı 1, 2003, s. 369-384 |
| 11) | Düzen ve toplumsal sınırlar | Taner Timur, Osmanlı Toplumsal Düzeni Kuruluş ve Yükseliş Dönemi, 1979, Ankara. Sina Akşin, Osmanlı-Türk Toplumundaki Sınıf Yapısı Üzerine bir Deneme, Toplum ve Bilim. 2. sayı, 1977 Necdet Öztürk, 14.-15. Asır Osmanlı Kültür Tarihi, Devlet Düzeni - Sosyal Hayat, İstanbul, 2014. |
| 12) | Etnik ve dinsel farklılıkların toplumsal alanda temsil ve etkisi | Cem Behar, “Migration and Urban Integration: The Arapkir Connection,” A Neighborhood in Ottoman Istanbul: Fruit Vendors and Civil Servants in the Kasap İlyas Mahalle. New York: Suny Press, 2003, pp. 95-131, 199-201. |
| 13) | Devlet görevlileri ve sıradan vatandaş ilişkileri | Özer Ergenç, "Osmanlı Klâsik Düzeni ve Özellikleri Üzerine Bazı Açıklamalar", Osmanlı, 4, (ed. Güler Eren), Ankara 1999, s. 32-39 Mehmet Öz, "Osmanlılar, Sosyal Hayat", DİA, 33, s. 532-538 Feridun M. Emecen, "Osmanlılarda Yerleşik Hayat, Şehirliler ve Köylüler", Osmanlı, 4, Ankara 1999, s. 91-97 Mehmet İpşirli, "Osmanlı Devlet Teşkilatı", Osmanlı Devleti ve Medeniyeti Tarihi, I, (ed. Ekmeleddin İhsanoğlu), İstanbul 1994, s. 157-246 Nejat Göyünç, "Osmanlı Devleti'nde Taşra Teşkilatı (Tanzimat'a Kadar)", Osmanlı, 6, (ed. Güler Eren), Ankara 1999, s. 77-88 |
| 14) | Örnek Olay İnceleme - Mahkeme Kayıtlarında Toplumsal Hayat |
| Ders Notları / Kitaplar: | |
| Diğer Kaynaklar: | Halil İnalcık, Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi I: 1300-1600, (çev. Halil Berktay), İstanbul 2000; II: 1600-1914, İstanbul 2004. Şevket Pamuk, Osmanlı Ekonomisi ve Kurumları, İstanbul 2008. Yavuz Ercan, Osmanlı Yönetiminde Gayrimüslimler, Ankara 2001. Mehmet Genç, Osmanlı İmparatorluğu’nda Devlet ve Ekonomi, İstanbul 2000. Murat Belge, Osmanlı'da Kurumlar ve Kültür, İstanbul 2008. Suraiya Faroqhi, Osmanlı'da Kentler ve Kentliler, (çev. Neyyir Kalaycıoğlu), İstanbul 2011. Osmanlı'da Toprak Mülkiyeti ve Ticari Tarım, (edt. Çağlar Keyder ve Faruk Tabak), İstanbul 2009. Osmanlı Uygarlığı, 2 cilt, (haz. Halil İnalcık, Günsel Renda), Adana 2009. |
| Yarıyıl İçi Çalışmaları | Aktivite Sayısı | Katkı Payı |
| Toplam | % | |
| YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI | % 0 | |
| YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI | % | |
| Toplam | % | |
| Etkisi Yok | 1 En Düşük | 2 Düşük | 3 Orta | 4 Yüksek | 5 En Yüksek |
| Dersin Program Kazanımlarına Etkisi | Katkı Payı | |
| 1) | Tarih Anabilim Dalı altında çeşitli bilim dallarında çalışarak, derinlemesine inceleme yapacaklar ve bu şekilde daha sağlam bilgiye ulaşacaklardır. | 5 |
| 2) | Bilimsel etik kurallarını iyi bir şekilde kavrayarak ortaya koydukları eserlerle tarih bilimine katkı sağlayacaklardır. | 5 |
| 3) | Neden-sonuç ilişkisi içerisinde tarihsel konuları değerlendirerek araştırma ve inceleme eserlerini ortaya koyacaklardır. | 5 |
| 4) | Araştırma alanıyla ilgili bir problem oluşturarak geliştirebilir ve probleme yönelik bağımsız bir şekilde çözüm metotları uygulayabilir. | 5 |
| 5) | Tarihsel verilere ulaşabilir, yorumlar, güvenirliliğini ve geçerliliğini değerlendirebilir. | 5 |