REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK
Lisans TYYÇ: 6. Düzey QF-EHEA: 1. Düzey EQF-LLL: 6. Düzey

Ders Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu Ders Adı Yarıyıl Teorik Pratik Kredi AKTS
GEP0514 Osmanlı Kültür Tarihi Güz 3 0 3 5
Bu katalog bilgi amaçlıdır, dersin açılma durumu, ilgili bölüm tarafından yarıyıl başında belirlenir.

Temel Bilgiler

Öğretim Dili: İngilizce
Dersin Türü: GE-Elective
Dersin Seviyesi: LİSANS
Dersin Veriliş Şekli: Yüz yüze
Dersin Koordinatörü: Dr. BURCU ALARSLAN ULUDAŞ
Dersi Veren(ler): Prof. Dr. NEJDET ÖZTÜRK
Opsiyonel Program Bileşenleri: Yok
Dersin Amacı: 14. yüzyılın başlarında, Söğüt-Eskişehir-Bilecik yöresinde ortaya çıkan Osmanlı Beyliği’nin beylikten devlete, devletten imparatorluğa yükselişinin maddi ve manevi dinamikleri, Osmanlı devlet düzeninin işleyişi, hukuki yapı, diplomasi, sosyal hayatın nasıl şekillendiği; inanış motifleri, gündelik hayat; ilim ve kültür faaliyetleri ile düşünce hayatını kavratmak bu dersin temel amacını oluşturur.

Öğrenme Kazanımları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;

Dersin İçeriği

Yıl içi (ara sınav) : %50 (Ara sınav sonuçları haftasında ilan edilir. Sınavlar klasik olup altı yedi sorudan dördü veya beşinin cevabı istenir.)
Yıl sonu (final) : %50
DEVAM : %70 zorunludur.
İLETİŞİM (e-mail) : nozturk@marmara.edu.tr

Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği

Hafta Konu Ön Hazırlık
1) a) Anadolu’ya Oğuz Göçleri. b) 13. Yüzyıl Anadolu’sunda Siyasi, İktisadi ve Etnik Durum. c) Osmanlı Beyliği’nin ortaya çıkışı.
2) Osmanlı Beyliği’nin kuruluşunda etkili olan avantajlar (maddi-manevi dinamikler).
3) Osmanlı İdare Mekanizması. a) Saltanat Kurumu. b) Vezaret Makamı. c) Meşveret (Osman Gazi-Orhan Gazi-Murad Gazi-Yıldırım Bayezid örnekleriyle).
4) a) Adalet, insaf, hoşgörü, musamaha, istimâlet kavramları. Hoşgörü ve tolerans’ın kullanımı. b) Alperen ve Gazi Olabilmenin Şartları.
5) c) Osman Gazi Kanunu. d) Pencik Kanunu. e) Osmanlı Hukuku (şer’i ve örfi hukuk) ve işleyişi. f) Kadıların Görevleri.
6) g) Cezalar (hapis, bedenî cezalar, sürgün, ölüm cezaları vb.). h) Rüşvet.
7) ı) Kardeş Katli Meselesi (tartışma). i) Osmanlı Diplomasisi (ilk iki asır) ve Elçilik Kurumu.
8) ARA SINAV
9) Düğünler (Sünnet ve Evlilik Düğünleri. Hediyeleşme).
10) Şenlikler ve Görsel Sanatlar (1582 Sünnet Düğünü).
11) İnanışlar ve İnanç Motifleri; Efsaneler.
12) Yabancı Seyyahların Gözüyle Osmanlı’da Gündelik Hayat (16 ve 17. yüzyıllar).
13) Osmanlı İlim ve Kültür Hayatına Genel Bir Bakış.
14) Kâtip Çelebi ve Koçi Bey’in ıslahatçı düşünceleri.

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar: Hans Dernschwam, İstanbul ve Anadolu’ya Seyahat Günlüğü, çev. Yaşar Önen, Mersin 1992.
Joseph de Tournefort, Tournefort Seyahatnamesi, I, ed. Stefanos Yerasimos, İstanbul 2005.
M. Fuad Köprülü, Osmanlı İmparatorluğu’nun Kuruluşu, 2. baskı Ankara 1972.
Metin And, Osmanlı Şenliklerinde Türk Sanatları, Ankara 1982.
Necdet Öztürk, 14-15. Asır Osmanlı Kültür Tarihi, Devlet Düzeni-Sosyal Hayat, İstanbul 2014.
Diğer Kaynaklar: Osmanlı’da Adalet ve Hoşgörü Kavramları”, Boztepe, sayı 1 (Sakarya/Ekim-2002), s. 7-8;
Osmanlı Devleti’nin Kuruluşunda Etkili Olan Maddî ve Manevî Dinamikler”, Boztepe, sayı 2 (Ocak-2003), s. 7-8.
“Osmanlılarda Hukuk Sistemi ve Uygulanışı”, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, sayı 4 (1999), s. 43-53.
Osmanlılarda Hapis Olayları (1300-1512)-Türkçe Kroniklere Göre -”, Hapishane Kitabı, edl. Emine Gürsoy Naskali-Hilal Oytun Altun, İstanbul 2005, s. 101-129.
“Fatih Sultan Mehmed’in Çok Tartışılan Kararı: Kardeş Katli Meselesi”, Boztepe, sayı 3, Nisan 2003, s. 5-6.
“Osmanlı Devleti’nde Bazı Kamu Görevlilerinin Hapisle Cezalandırılmalarına İlişkin İlk Bilgiler (1300-1453)”, Sosyal Siyaset Konferansları, Prof. Dr. Turan Yazgan’a Armağan Özel Sayısı, İ.Ü. İktisat Fakültesi yayını, İstanbul 2005, 899-909.
“Osmanlıda İdamlar (1299-1500)”, İğdiş, Sünnet, Bedene Şiddet Kitabı, edl. Emine Gürsoy Naskali-Aylin Koç, İstanbul 2009, s. 5-22.
“Alp-erenlerden Anadolu ve Rumeli Gazilerine”, Türk Dünyası Tarih Dergisi (TDTD), sayı 194 (Şubat-2003), s. 58-59.
“Osmanlı İlim ve Kültür Hayatındaki Önemli Gelişmeler (1421-1512)”, Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi (TKİD), II (2000), 49-70.
“Fatih Sultan Mehmed Devri İlim ve Kültür Hayatına Genel Bir Bakış”, TDTD, sayı 210 (Haziran-2004), 36-43.
İmparatorluk Tarihinin Kalemli Muhafızları Osmanlı Tarihçileri Ahmedî’den Ahmed Refik’e-, Bilge Kültür Sanat, İstanbul 2015, 357 s. + Ekler (Osmanlı Türkçesi Örnek Metinleri: s. 361-448).
Robert Mantran, 17. Yüzyılın İkinci Yarısında İstanbul, I, çev. Mehmet Ali Kılıçbay-Enver Özcan, Ankara 1990.

Değerlendirme Sistemi

Yarıyıl İçi Çalışmaları Aktivite Sayısı Katkı Payı
Toplam %
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI % 0
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI %
Toplam %

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

Etkisi Yok 1 En Düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 En Yüksek
           
Dersin Program Kazanımlarına Etkisi Katkı Payı
1) Okul psikolojik danışmanları öğrencilerin ve danışanların gelişimini desteklemek, potansiyellerini ortaya çıkarmak ve ihtiyaca yönelik hizmet sunabilmek için uygun ölçme ve değerlendirme yöntemlerini bilir ve kullanır; temel ölçme de değerlendirme türlerini birbirinden ayırt edebilir ve standartlaştırılmış ve standartlaştırılmamış ölçmenin temel kavramlarını bilir. 2
2) Okul psikolojik danışmanları bireyin iyilik halini destekleyecek şekilde yaşam boyu gelişimi ve öğrenmeyi ilke edinir ve bu durumu mesleki her türlü uygulamasına, kişisel yaşam felsefesine, insana bakış açısına yansıtır. 4
3) Okul psikolojik danışmanları teknoloji ve bilişim becerilerini kullanarak yeni beceriler geliştirir; gelişimsel ve kapsamlı okul psikolojik danışma programlarını hazırlamada, alanyazını izlemede, kayıt tutmada, araştırmalarda, veri analizlerinde teknoloji kullanabilir. 2
4) Okul Psikolojik danışmanları yaşam döngüsündeki gelişimsel basamaklar hakkındakigelişim kuramlarını (bilişsel, duygusal, fiziksel, ahlaki, tinsel) ve kavramları bilir; psikosoyal ve kültürel faktörlerin insan gelişimi üzerindeki derin etkisinin farkındadır; gelişimsel krizler için çözüm yolları önerebilir. 2
5) Okul Psikolojik danışmanları çokültürlülük kavramını bilir ve belirli grupların (din, etkin köken, politik duruş, sosyoekonomik düzeye bağlı toplumsal sınıflar, dil, cinsel tercih, inanç sistemi, yaş grupları, özel gereksinimli bireyler) kültürel ihtiyaçlarını fark eder; her bireyin okul psikolojik danışma programına ulaşmasını kolaylaştırır; kültürel ihtiyaçlara uygun müdahaleler ile cevap verir. 4
6) Okul psikolojik danışmanları insanın değişim aşamalarını kapsayan süreci psikolojik danışma kuramları çerçevesinde bilir; danışana uygun amaç belirlemede, amaçlarına ulaşmada ve yaşam durumları ile başetme kapasitelerini arttırmada danışanlara yardım edecek etkili psikolojik danışma becerilerini sergiler. 1
7) Okul psikolojik danışmanları mesleki etik kurallara ve yasal yükümlülüklere bağlıdır ve buna göre hareket eder; etik ikilemlerde ilgili kişileri bilgilendirir; etiğe uygun olarak profesyonel mesleki yeterliliğini ve gelişimini sürdürür. 2
8) Okul psikolojik danışmanları kapsamlı ve gelişimsel okul psikolojik danışma programları tasarlar ve uygularlar ve yönetirler; grup rehberlik etkinlikleri, grupla psikolojik danışma uygulamaları, bireysel psikolojik danışma hizmeti sunar 1
9) Okul psikolojik danışmanları mesleki ve kişisel anlamda güçlü yanlarını, sınırlılıklarını ve bireysel niteliklerini bilir; etkili bir meslek elemanı olmak için gerekli kişilik özelliklerini, bilgi ve temel becerilere sahiptir, mesleki bilgileri sürekli yeniler, gerektiğinde süpervizyon alır; mesleğin güçlenmesi için aktif olarak destek sağlar; mesleğin savunuculuğunu yapar. 2
10) Okul psikolojik danışmanları intihar, doğal afet gibi kriz durumlarında okul krize müdahale programları geliştirir, uygular ve değerlendirir; disiplinlerarası afet çalışmalarında yer alır, psikolojik ilk yardım hizmetini sunar. 1
11) Okul psikolojik danışmanları bireyler, veliler, öğretmenler, yöneticiler, ve kurumlara rehberlik, gelişimsel ihtiyaçlar, problemler, programlar ve okuldaki etkinlikler ile ilgili konsültasyon çalışmaları yapar; gruplara yönelik program geliştirir, bilgi kaynaklarına ulaşır. 1
12) Okul psikolojik danışmanları araştırma yöntemlerini ve istatistiksel analizleri bilir ve uygular; paydaşlarla araştırma sonuçlarını paylaşır ve yorumlar; program değerlendirmede araştırma sonuçlarından yararlanır. 1
13) Okul psikolojik danışmanı uygulamaları ile ilgili kayıtları tutar, okul personeline, anne-babalara refere kurumlarını tanıtır ve bu kurumlardan destek alma konusunda paydaşlara yardım eder. 1
14) Okul psikolojik danışmanı yürürlükteki özel eğitimle ilgili hukuki temelleri tanır, özel eğitime ihtiyaç duyan bireyleri belirler ve yönlendirir. 1
15) Okul psikolojik danışmanları eğitim sistemlerini, öğrenme yaklaşımlarını, öğrenmeyi etkileyen faktörleri bilir, eğitimle ile ilgili sorunlara eleştirel düşünme yaklaşımı geliştirir; öğrencilerin gelişimini artırmak amacıyla sorun odaklı çözümleri psikolojik danışma programına dahil eder. 1