REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK
Lisans TYYÇ: 6. Düzey QF-EHEA: 1. Düzey EQF-LLL: 6. Düzey

Ders Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu Ders Adı Yarıyıl Teorik Pratik Kredi AKTS
CNG3108 Çocuk İhmal ve İstismarı Bahar 3 0 3 6
Bu katalog bilgi amaçlıdır, dersin açılma durumu, ilgili bölüm tarafından yarıyıl başında belirlenir.

Temel Bilgiler

Öğretim Dili: İngilizce
Dersin Türü: Departmental Elective
Dersin Seviyesi: LİSANS
Dersin Veriliş Şekli: Yüz yüze
Dersin Koordinatörü: Doç. Dr. BERNA GÜLOĞLU
Dersi Veren(ler): Prof. Dr. AYNUR GÜMÜŞ
Opsiyonel Program Bileşenleri: yok
Dersin Amacı: Bu ders çocuklara kötü muamele ile ilgili konulara genel bir bakış sunmaktadır. Çocuklara yönelik kötü muamele fiziksel, cinsel psikolojik istismar ve ihmali içerir. Başlıca ders konuları şunlardır: Çocuklara yönelik istismarın ve türlerinin tanımlanması; çocuk istismarının görülme sıklığı ve yaygınlığı; nedenleri, sonuçları ve semptomları; zorunlu bildirim ve diğer yasal konular; istismara maruz kalan çocuklara, aileye ve öğretmenlere yönelik psikososyal ve eğitsel müdahaleler.

Öğrenme Kazanımları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
Çocuk istismarı ve ihmalini tanır.
İhmal ve istismar türlerini ayırt eder.
Çocuk ihmal ve istismarına yol açacak risk faktörlerini tanır.
Çocuklarda cinsel istismarı düşündürecek ipuçlarını ayırt eder.
İhmal ve istismarın çocuk üzerindeki kısa ve uzun dönemdeki etkilerini bilir.
İhmal ve istismara maruz kalmış çocuklara ve çevresine uygun müdahaleleri yapar.
Çocuk ihmal ve istismarı ile ilgili mevzuatı bilir.
İhmal ve istismara uğrayan çocukların korunmasında işbirliği yapılacak kurumları bilir.

Dersin İçeriği

Çocuk hakları ve koruma yasaları, çocuk ihmal ve istismarı,çocuk ihmal ve istismarına ilişkin koruyucu önlemler, çocuğun hakları ve korunması konusunda işbirliği planlama ve uygulama konularını kapsar.

Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği

Hafta Konu Ön Hazırlık
1) Tanışma-Derse Giriş
2) Çocuk istismarının yaygınlığı ve risk faktörleri Myers, J.E.B (Ed.). (2011). The APSAC handbook on child maltreatment. (3rd. Ed.).London: Sage. Fırat, S., İltaş, Y. Ve Işık-Yılmaz, Ş .B. (2016). Ruhsal ve hukuki yönleriyle çocuk istismarı. Ankara: Akademisyen Kitabevi. Bayraktar, S. (2015). İnsanlığın kanayan yarası. Çocuk istismarı ve ihmali. Ankara: Seçkin.
3) Duygusal istismarın yaygınlığı, nedenleri ve belirtileri
4) Duygusal istismarın yaygınlığı, nedenleri ve belirtileri
5) Çocuk fiziksel istismarının yaygınlığı, nedenleri, belirtileri.
6) Çocuk ihmalinin yaygınlığı, nedenleri, belirtileri
7) Çocuk cinsel istismarının yaygınlığı, nedenleri, sonuçları ve belirtileri
8) Çocuk cinsel istismarının yaygınlığı, nedenleri, sonuçları ve belirtileri
9) Ara sınav
10) Çocukla görüşme
11) Çocuk Cinsel, duygusal, fiziksel İstismarı ve İhmali İle İlgili Yasal Mevzuat
12) Çocuk istismarı ve ihmaline yönelik psikososyal ve eğitsel müdahaleler
13) Vaka örnekleri
14) Değerlendirme

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar: 1. Myers, J.E.B (Ed.). (2011). The APSAC handbook on child maltreatment. (3rd. Ed.).London: Sage.
2. Fırat, S., İltaş, Y. Ve Işık-Yılmaz, Ş .B. (2016). Ruhsal ve hukuki yönleriyle çocuk istismarı. Ankara: Akademisyen Kitabevi.
3. Polat, O. (2007). Bütün boyutlarıyla çocuk istismarı.Tanımlar (1). Ankara: Seçkin.
4. Polat, O. (2007). Bütün boyutlarıyla çocuk istismarı.Önleme ve rehabilitasyon (2). Ankara: Seçkin.
5. Bayraktar, S. (2015). İnsanlığın kanayan yarası. Çocuk istismarı ve ihmali. Ankara: Seçkin.
6. Sanderson, C. (2010). Çocuğun cinsel eğitimi ve tacizden korunma rehberi. İstanbul: Sistem yay.
7. İnsan Hakları Derneği (İHD). (2008). Çocuk ihmali ve istismarını önleme öğretmenler ve aileler için eğitim kilavuzu http://www.insanhaklaridernegi.org/
8. American of Child & Adolescent Psychiatry (2011). Child abuse- The hidden bruises [Facts for Families]. Retrieved April, 12, 2015, from http://www.aacap.org/
9. Eren-Gümüş, A. ve Gümüş, M.A. (2018). Psikolojik danışmada etik ve hukuk. (3. Basım) İstanbul: Oniki Levha Yayınevi.
10. Sikes, A. (Tarihsiz). A School Counselor’s Guide to Reporting Child Abuse and Neglect, Old Dominion University. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ894796.pdf
Diğer Kaynaklar: Crosson-Tower, Cynthia; Understanding Child Abuse and Neglect, 4th edition; Allyn and Bacon, 1999.

Finkelhor, D. (1994). Current information on the scope and nature of child sexual abuse. The Future of Children, 4 (2), 31-53.

Follette, V.M., Polusny, M.A., Bechtle, A.E. & Naugle, A.E. (1996). Cumulative trauma: The impact of child sexual abuse, adult sexual assault, and spouse abuse. Journal of Traumatic Stress, 9 (1), 25-35.

London, K., Bruck, M., Ceci, S.J. & Shuman, D. W. (2005).Disclosure of child sexual abuse: What does the research tell us about the ways that children tell? Psychology, Public Policy, and Law, 11 (1), 194-226.

Follette, V.M., Polusny, M.M. & Milbeck, K. (1994). Mental health and law enforcement professionals: Trauma history, psychological symptoms, and impact of providing services to child sexual abuse survivors. Professional Psychology: Research and Practice, 25 (3), 275-282.

Miller, K. L., Dove, M. K. & Miller, S. M. (2007, October). A counselor’s guide to child sexual abuse: Prevention, reporting and treatment strategies. Paper based on a program presented at the Association for Counselor Education and Supervision Conference, Columbus, OH.

Değerlendirme Sistemi

Yarıyıl İçi Çalışmaları Aktivite Sayısı Katkı Payı
Ara Sınavlar 1 % 40
Final 1 % 60
Toplam % 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI % 40
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI % 60
Toplam % 100

AKTS / İş Yükü Tablosu

Aktiviteler Aktivite Sayısı İş Yükü
Ders Saati 16 48
Sınıf Dışı Ders Çalışması 16 41
Sunum / Seminer 16 16
Ödevler 16 16
Ara Sınavlar 13 24
Rapor Teslimi 6 6
Final 15 28
Toplam İş Yükü 179

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

Etkisi Yok 1 En Düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 En Yüksek
           
Dersin Program Kazanımlarına Etkisi Katkı Payı
1) Okul psikolojik danışmanları öğrencilerin ve danışanların gelişimini desteklemek, potansiyellerini ortaya çıkarmak ve ihtiyaca yönelik hizmet sunabilmek için uygun ölçme ve değerlendirme yöntemlerini bilir ve kullanır; temel ölçme de değerlendirme türlerini birbirinden ayırt edebilir ve standartlaştırılmış ve standartlaştırılmamış ölçmenin temel kavramlarını bilir.
2) Okul psikolojik danışmanları bireyin iyilik halini destekleyecek şekilde yaşam boyu gelişimi ve öğrenmeyi ilke edinir ve bu durumu mesleki her türlü uygulamasına, kişisel yaşam felsefesine, insana bakış açısına yansıtır.
3) Okul psikolojik danışmanları teknoloji ve bilişim becerilerini kullanarak yeni beceriler geliştirir; gelişimsel ve kapsamlı okul psikolojik danışma programlarını hazırlamada, alanyazını izlemede, kayıt tutmada, araştırmalarda, veri analizlerinde teknoloji kullanabilir.
4) Okul Psikolojik danışmanları yaşam döngüsündeki gelişimsel basamaklar hakkındakigelişim kuramlarını (bilişsel, duygusal, fiziksel, ahlaki, tinsel) ve kavramları bilir; psikosoyal ve kültürel faktörlerin insan gelişimi üzerindeki derin etkisinin farkındadır; gelişimsel krizler için çözüm yolları önerebilir.
5) Okul Psikolojik danışmanları çokültürlülük kavramını bilir ve belirli grupların (din, etkin köken, politik duruş, sosyoekonomik düzeye bağlı toplumsal sınıflar, dil, cinsel tercih, inanç sistemi, yaş grupları, özel gereksinimli bireyler) kültürel ihtiyaçlarını fark eder; her bireyin okul psikolojik danışma programına ulaşmasını kolaylaştırır; kültürel ihtiyaçlara uygun müdahaleler ile cevap verir.
6) Okul psikolojik danışmanları insanın değişim aşamalarını kapsayan süreci psikolojik danışma kuramları çerçevesinde bilir; danışana uygun amaç belirlemede, amaçlarına ulaşmada ve yaşam durumları ile başetme kapasitelerini arttırmada danışanlara yardım edecek etkili psikolojik danışma becerilerini sergiler.
7) Okul psikolojik danışmanları mesleki etik kurallara ve yasal yükümlülüklere bağlıdır ve buna göre hareket eder; etik ikilemlerde ilgili kişileri bilgilendirir; etiğe uygun olarak profesyonel mesleki yeterliliğini ve gelişimini sürdürür.
8) Okul psikolojik danışmanları kapsamlı ve gelişimsel okul psikolojik danışma programları tasarlar ve uygularlar ve yönetirler; grup rehberlik etkinlikleri, grupla psikolojik danışma uygulamaları, bireysel psikolojik danışma hizmeti sunar
9) Okul psikolojik danışmanları mesleki ve kişisel anlamda güçlü yanlarını, sınırlılıklarını ve bireysel niteliklerini bilir; etkili bir meslek elemanı olmak için gerekli kişilik özelliklerini, bilgi ve temel becerilere sahiptir, mesleki bilgileri sürekli yeniler, gerektiğinde süpervizyon alır; mesleğin güçlenmesi için aktif olarak destek sağlar; mesleğin savunuculuğunu yapar.
10) Okul psikolojik danışmanları intihar, doğal afet gibi kriz durumlarında okul krize müdahale programları geliştirir, uygular ve değerlendirir; disiplinlerarası afet çalışmalarında yer alır, psikolojik ilk yardım hizmetini sunar.
11) Okul psikolojik danışmanları bireyler, veliler, öğretmenler, yöneticiler, ve kurumlara rehberlik, gelişimsel ihtiyaçlar, problemler, programlar ve okuldaki etkinlikler ile ilgili konsültasyon çalışmaları yapar; gruplara yönelik program geliştirir, bilgi kaynaklarına ulaşır.
12) Okul psikolojik danışmanları araştırma yöntemlerini ve istatistiksel analizleri bilir ve uygular; paydaşlarla araştırma sonuçlarını paylaşır ve yorumlar; program değerlendirmede araştırma sonuçlarından yararlanır.
13) Okul psikolojik danışmanı uygulamaları ile ilgili kayıtları tutar, okul personeline, anne-babalara refere kurumlarını tanıtır ve bu kurumlardan destek alma konusunda paydaşlara yardım eder.
14) Okul psikolojik danışmanı yürürlükteki özel eğitimle ilgili hukuki temelleri tanır, özel eğitime ihtiyaç duyan bireyleri belirler ve yönlendirir.
15) Okul psikolojik danışmanları eğitim sistemlerini, öğrenme yaklaşımlarını, öğrenmeyi etkileyen faktörleri bilir, eğitimle ile ilgili sorunlara eleştirel düşünme yaklaşımı geliştirir; öğrencilerin gelişimini artırmak amacıyla sorun odaklı çözümleri psikolojik danışma programına dahil eder.