PSİKOLOJİ
Lisans TYYÇ: 6. Düzey QF-EHEA: 1. Düzey EQF-LLL: 6. Düzey

Ders Tanıtım Bilgileri

Ders Kodu Ders Adı Yarıyıl Teorik Pratik Kredi AKTS
PSY4070 Travma Psikolojisi Güz 3 0 3 6
Bu katalog bilgi amaçlıdır, dersin açılma durumu, ilgili bölüm tarafından yarıyıl başında belirlenir.

Temel Bilgiler

Öğretim Dili: İngilizce
Dersin Türü: Departmental Elective
Dersin Seviyesi: LİSANS
Dersin Veriliş Şekli: Yüz yüze
Dersin Koordinatörü: Prof. Dr. AYTEN ZARA
Dersi Veren(ler): Prof. Dr. AYTEN ZARA
Opsiyonel Program Bileşenleri: "."
Dersin Amacı: Bu ders, öğrencilere psikolojik travma alanını kapsamlı bir şekilde inceleme fırsatı sunmayı amaçlamaktadır. Ders kapsamında, psikolojik travmanın tarihçesi ve güncel teorileri, stres kavramlarının benzerlikleri ve farklılıkları, stres türleri, PTSD, travma türleri (insan eliyle ve doğal afetler) ve travmanın etkileri ele alınacaktır.

Öğrenme Kazanımları

Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
1. Stres, travma, TSSB, travmatik büyüme ve dayanıklılık ile ilgili temel literatüre aşina olmak.
2. Travmanın etkisini bilişsel, nörobiyolojik, fizyolojik, gelişimsel ve klinik perspektiflerden anlamak ve ifade etmek.
3. Travma ve travmanın bireyler ve toplumlar üzerindeki etkileri ile travma mağdurlarının tedavisine yönelik temel stratejiler hakkında temel bir çalışma bilgisi geliştirmek.
4. Vaka çalışmaları ve hem terapi odasından hem de sahadan uygulamalar yoluyla travma çalışması pratiğine aşina olmak.
5. Psikolojik ilk yardım uygulaması da dahil olmak üzere travma tedavisinde en güncel kanıta dayalı uygulamaları incelemek.
6. İkincil travmatizasyon ve öz bakımın önemi de dahil olmak üzere, ruh sağlığı profesyonellerinin travmaya verdikleri tepkileri tanımlamak ve değerlendirmek.

Dersin İçeriği

Bu derste travma ve travma ile ilişkili terimlerin, patolojilerin tanıtılması amaçlanmaktadır. Ayrıca, profesyonellerin travmaya tepkileri, ikincil travmatizasyon, öz bakım, psikolojik ilk yardım ve genel tedavi konuları incelenecektir. Ders boyunca bilişsel, nörobiyolojik ve klinik olmak üzere çeşitli teorik çerçeveler sunulacaktır. Son olarak, öğrenciler hem terapi odasından hem de sahadan hikayeler aracılığıyla travma çalışmalarını gözden geçirme fırsatı bulacaklardır. Ayrıca, Travmatik Büyüme ve Dirençlilik konuları güçlendirici bir perspektiften ele alınacaktır.

Dersin öğretim yöntemleri arasında işbirlikçi öğrenme, vaka çalışması, ders anlatımı, okuma, tartışma, uygulama ve bireysel çalışma yer almaktadır.

Haftalık Ayrıntılı Ders İçeriği

Hafta Konu Ön Hazırlık
1) Giriş: Grup Dinamiklerinin Oluşturulması
2) Travmaya girmeden önce kaynak oluşturma: başa çıkma ve dayanıklılık Ders Anlatımı / Makale 1. Loss, Trauma, and Human Resilience Have We Underestimated the Human Capacity to Thrive After Extremely Aversive Events? George A. Bonanno, 2004
3) Stres kavramı: Beşeri krizler ve kriz ve travmaya verilen tepkiler Ders Anlatımı / Makale 2. Crisis and Trauma Shannon Frank-Richter, 2015. Makale 3. Trauma Revisited: The Neuroses of War, Berger, L.
4) Travmatik olay ve stresör özellikleri Ders Anlatımı / Makale 4. Travma Terapisinin İlkeleri, Birere J., & Scott C. 2016.
5) Travmaya, mağduriyete ve ani yaslara verilen anlık tepkiler Ders Anlatımı / Makale 5. Travma Terapisinin İlkeleri, Birere J. & Scott C. 2016.
6) Hayatta kalanların özellikleri ve travmadan koruyucu faktörler Ders Anlatımı / Makale 6.Travma Terapisinin İlkeleri, Birere J., & Scott C. 2016.
7) Krize Eğilimli Bir Kişiyi Karakterize Edebilecek Göstergeler Ders Anlatımı / Makale 7. Travma Terapisinin İlkeleri, Birere J., & Scott C. 2016.
8) Ara Sınav
9) Travmaya müdahale yöntemleri: Müdahale için genel beceriler Ders Anlatımı / Makale 8. Psychological First Aid Josef I. Ruzek and etc. 2015.
10) Travma Değerlendirme Süreci ve müdahale Ders Anlatımı / Makale 9. Healing from Collective Trauma, Hübl, T. 2018
11) Travmaya Müdahale Süreci Ders Anlatımı / Makale 10. Living and Laughing in the Shadow of Death: Complicated Grief, Trauma and Resilience Albert Zandvoort, 2012.
12) Kahraman olarak travma terapistleri: İkincil travma ve öz bakım Ders Anlatımı / Makale 11. Spiritual well-being, burnout and trauma in counsellors and psychotherapists Piers Hardiman and Janette Graetz Simmonds, 2014.
13) Gerçek dünyada travma ile çalışmak: Terapi odası ve Saha Ders Anlatımı / Makale 12. Traumatic Loss and Major Disasters: Strengthening Family and Community Resilience Walsh, F. 2015.
14) Kurs değerlendirmesi ve öneriler Ders Anlatımı

Kaynaklar

Ders Notları / Kitaplar: Bessel van der Kolk: Body Keeps the Score
Babette Rothschild: The Body Remembers
Diğer Kaynaklar: James, R.K. & Gilliland, B.E. (2001). Crisis Intervention Strategies. Belmont, CA: Wadsworth.
Raphael B. (1986). When disaster strikes: a handbook for the caring professions. London: Hutchison.
Judith Herman: Trauma & Recovery 
Peter A. Levine: Waking the Tiger
Peter A. Levine: In an Unspoken Voice
Lazarus & Folkman: Stress, Appraisal and Coping
Freedy & Hobfoll: Traumatic Stress
Solomon & Siegel: Healing Trauma
Louis Cozolino: Why Therapy Works 
Benamer & White: Trauma and Attachment
Joseph & Linley: Trauma, Recovery and Growth
Calhoun &Tedeschi: Handbook of Posttraumatic Growth
Viktor E. Frankl: Man’s Search for Meaning

Değerlendirme Sistemi

Yarıyıl İçi Çalışmaları Aktivite Sayısı Katkı Payı
Ara Sınavlar 1 % 40
Final 1 % 60
Toplam % 100
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI % 40
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI % 60
Toplam % 100

AKTS / İş Yükü Tablosu

Aktiviteler Aktivite Sayısı Süre (Saat) İş Yükü
Ders Saati 13 3 39
Sınıf Dışı Ders Çalışması 13 3 39
Ara Sınavlar 1 30 30
Final 1 42 42
Toplam İş Yükü 150

Program ve Öğrenme Kazanımları İlişkisi

Etkisi Yok 1 En Düşük 2 Düşük 3 Orta 4 Yüksek 5 En Yüksek
           
Dersin Program Kazanımlarına Etkisi Katkı Payı
1) İnsan zihnine ve davranışlarına karşı yakın bir ilgi uyandırmak, hem eleştirel düşünme becerileri elde etmek (özellikle psikolojik teorileri deneysel kanıt kullanarak değerlendirme becerisi), hem de psikolojiyi kanıta dayalı bir bilim olarak algılamak. 4
2) İnsan davranışı hakkında biyopsikososyal bir bakış açısı kazanmak. Yani, davranışın biyolojik, psikolojik, ve sosyal değişkenlerini anlamak. 5
3) Teorik ve uygulama bilgisi edinmek ve temel psikolojik kavram ve bakış açılarını öğrenmek. 3
4) Bilimsel araştırma yöntemlerini takip ederek yöntem ve veri değerlendirme tekniklerini tanımak (örneğin korelasyona dayalı çalışmalar, deneysel, boylamsal, vaka çalışması). 1
5) Ölçme ve araştırma yaparken veya gruplarla çalışırken etik duyarlılık göstermek. 4
6) Psikolojinin temel alanlarını tanımak (bilişsel, gelişim, klinik, sosyal, davranışsal ve biyolojik). 4
7) Niceliksel ve niteliksel bulguları değerlendirirken, raporlar yazarken ve onları sunarken gerekli becerileri edinmek. 1
8) Psikolojik ölçme ve değerlendirme için gerekli temel bilgiyi kazanmak. 1
9) Psikolojiye katkıda bulunacak diğer disiplinlere (sosyoloji, tarih, siyaset bilimi, iletişim, felsefe, antropoloji, edebiyat, hukuk, sanat vd.) ait temel bilgilerin alınması ve bu bilgiyi psikolojik süreçlerin anlaşılması ve yorumlanmasında kullanabilmek.